تصلا-نمایشگاه بین‌المللی لوازم خانگی تهران در حالی از روز جمعه، پنجم دی، آغاز به کار کرد که علاوه بر غیبت برندهای خارجی، جای خالی تعدادی از تولیدکنندگان داخلی و شرکت های لوازم خانگی نیز حس می‌شود. ریزش ۲۴۵ شرکت کننده نمایشگاهی نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد به‌رغم حمایت‌های صورت‌گرفته، بسیاری از فعالان این صنعت در سال جاری عطای حضور در نمایشگاه را به لقایش بخشیده‌اند.
علاوه بر نگرانی‌هایی که نسبت به ابتلا به بیماری کرونا وجود دارد، ضعف عملکرد صنعت نمایشگاهی ایران طی سال‌های گذشته نیز از دیگر عوامل افت استقبال از نمایشگاه امسال به حساب می‌آید؛ چنان‌که مدیران تعدادی از شرکت‌هایی هم که عضو هیئت‌مدیره انجمن لوازم خانگی هستند و خود بر برگزاری نمایشگاه مصر بودند، ترجیح داده‌اند دورادور شاهد برگزاری بیستمین نمایشگاه صنعت لوازم خانگی باشند.
دسامبر سال گذشته بود که اولین نشانه‌های کرونا در چین ظهور و بروز پیدا کرد؛ کشوری که در صنعت نمایشگاهی جهان حرف اول را می‌زند. همین اتفاق کافی بود تا فقط طی شش ماه ابتدایی پاندمی کرونا این صنعت در بعد جهانی خسارت ۵.۲ تریلیون دلاری را متحمل شود. کشور ایران نیز نتوانست به‌عنوان یک استثنا عمل کند و با تعطیلی پی در پی و چندماهه‌ی نمایشگاه‌ها در همین بازه‌ی زمانی با زیان ۳۱۰ میلیارد تومانی مواجه شد.
با این حال از فصل تابستان و الحاق پروتکل‌های بهداشتی، رفته‌رفته صنعت نمایشگاهی کشور جان دوباره‌ای گرفت و با اعمال محدودیت‌هایی، برگزاری رویدادهای نمایشگاهی از سر گرفته شد. نمایشگاه صنعت لوازم خانگی کشور نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین نمایشگاه صنعتی ایران در سال ۱۳۹۹ روز جمعه با حضور ۱۷۶ برند داخلی و بدو حضور فعالان خارجی در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران کلید خورد.
در این بین، انجمن صنایع لوازم خانگی ایران بود که با پیگیری‌های پیاپی خود نقش مهمی در برگزاری این نمایشگاه ایفا کرد.
پیش از این قرار بود بین روزهای یازدهم تا چهاردهم آذر ماه این نمایشگاه برگزار شود، اما با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر تعطیلی دو هفته‌ای تهران، برگزاری این نمایشگاه هم به تعویق افتاد. با اینکه بعضی از اخبار از لغو کلی این نمایشگاه در سال جاری حکایت داشتند، اما انجمن صنایع لوازم خانگی طی کمتر از یک ماه از لغو برگزاری این نمایشگاه، توانست مجدداً تاریخ جدیدی را برای افتتاح آن در نظر بگیرد.
چه شرکت های لوازم خانگی در نمایشگاه امسال حاضر نبودند؟
نگاهی به شرکت‌های فعال در نمایشگاه امسال حاکی از عدم حضور تعدادی از برندهاست که از مدت‌ها قبل بر برگزاری آن تأکید داشتند. شرکت بوتان که چند نماینده در هیئت مدیره دارد، از غایبان بزرگ بیستمین نمایشگاه صنعت لوازم خانگی به حساب می‌آید.
همچنین گروه صنعتی ناب استیل که مدیرعامل آن از اعضای اصلی هیئت مدیره‌ی انجمن است ترجیح داده در بزرگ‌ترین نمایشگاه صنعتی امسال حضور نداشته باشد. گروه تولیدکننده‌ی نیکسان صنعت ساوه از دیگر شرکت‌هایی به حساب می‌آید که در هیئت مدیره‌ی انجمن نماینده دارد، اما در نمایشگاه امسال حضور نیافته است.
در این بین فقط سلطان‌حسین فتاحی از اعضای هیئت مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی که مالکیت امرسان را بر عهده دارد در نمایشگاه امسال حضور پیدا کرده است. گروه صنعتی انتخاب هم که با برندهایی نظیر اسنوا و دوو به‌ویژه در چند سال اخیر بر سر زبان‌ها افتاده، از دیگر غایبان بزرگ نمایشگاه امسال به حساب می‌آید.
این در حالی است که معمولاً چنین برندهایی که در اندیشۀ توسعه جایگاه خود هستند و خود را جانشین برندهای خارجی می‌دانند، فرصت‌های نمایشگاهی را به راحتی از دست نمی‌دهند و آن را غنیمت می‌شمارند. پاکشوما نیز از برندهای باسابقه‌ای به حساب می‌آید که عنایتی به نمایشگاه امسال نداشته است.
تمرکز برندهای روی یک یا دو محصول
عمق‌بخشیدن به تولیدات داخلی و توسعه‌ی صادرات دو هدفی است که در نمایشگاه امسال دنبال می‌شود. نگاهی به محصولات عرضه‌شده در نمایشگاه امسال نشان می‌دهد خوشبختانه طی چند سال اخیر تولیدکنندگان داخلی توانسته‌اند به سطح خوبی از طراحی برسند و متناسب با سلیقه‌ی مخاطب در تنوع رنگ و شکل پا به پای رقبای خارجی پیش بروند.
همچنین آنها با قدم‌گذاشتن در مسیر تحقق تولید ۱۲ میلیون قلم لوازم خانگی، نشان داده‌اند عمق‌بخشی در تولید تنها در کلام خلاصه نمی‌شود و آن را در عالم واقع هم می‌توان جست‌وجو کرد.
به‌رغم اینکه بسیاری از طراحی‌های عرضه‌شده در نمایشگاه امسال از نمونه‌های خارجی الگوبرداری شده و ایده‌ای بکر پشت آن مشاهده نمی‌شود، اما این اتفاق را هم می‌توان به فال نیک گرفت و آن را گامی جدی در عمق‌بخشیدن به تولید داخل دانست.
به‌عنوان مثال در اولین روز نمایشگاه،بازدیدکنندگانی که در سالن‌ها حضور داشتند از یخچال و فریزرهای امرسان استقبال ویژه‌ای نشان دادند.
همچنین ایکس‌ویژن از غرفه‌هایی بود که روز شلوغی را پشت سر گذاشت و توانست با نمایش تلویزیون‌هایی که به تازگی تولید کرده توجه بازدیدکنندگان را به سوی خود جلب کند. با این حال، هیچ‌کدام از شرکت‌کنندگان نمایشگاه امسال نتوانسته‌اند سرویس کاملی از لوازم خانگی و برقی را ارائه دهند. غرفه‌های جی‌پلاس، تولیپس، لوازم خانگی پارس، آزمایش هم نسبت به سایر غرفه‌ها پر رفت و آمد بودند.
بیشتر برندها روی تولید یک یا دو محصول متمرکز شده‌اند و نتوانسته‌اند کیفیت تمام محصولاتشان را در یک راستا و متناسب با یکدیگر ارتقا دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، بسیاری از فعالان این صنعت تنها برای یک جامعۀ هدف تولید انجام می‌دهند؛ این در حالی است که برندهای ایرانی می‌توانند با تنوع‌بخشی به محصولات و وسعت بخشیدن جامعۀ هدف خود عمق بیشتری به تولید ببخشند.
همچنین در بحث توسعه‌ی صادرات تا زمانی که تولیدکنندگان ایده‌ای نو در طراحی و خدمات پس از فروش نداشته باشند، بعید است بتوانند حریف رقبای سرسختی از ترکیه و آلمان شوند.
هزینۀ حضور در نمایشگاه بیش از آوردۀ آن
گذشته از بررسی فعالیت برندهای شرکت‌کننده در بیستمین نمایشگاه لوازم خانگی و صنعت نمایشگاهی کشور، موضوع دیگری که در این زمینه می‌توان مورد بررسی قرار داد، فرهنگ حضور و فعالیت در نمایشگاه‌هاست.
معمولاً شرکت‌های فعال و شرکت های لوازم خانگی که در سطح جهان به طور حرفه‌ای در این صنعت فعالیت دارند، حضور در نمایشگاه‌ها را بهترین فرصت برای شناسایی رقبا، معرفی محصولات خود، جذب مشتریان جدید و ارتباط‌گیری با تولیدکنندگان قطعات و مواد اولیه می‌دانند. درست اهدافی که به حلقه مفقودۀ صنعت نمایشگاهی ایران تبدیل شده است.
اهداف ارتباط تولیدکننده‌ها و قطعه‌سازان در نمایشگاه عملیاتی شد؟
پایتخت ایران نیز این روزها در حالی میزبان نمایشگاه صنعت لوازم خانگی است که اولاً ورود به نمایشگاه برای عموم مردم ممنوع است؛ در ثانی اگرچه حضور پررنگ قطعه‌سازها وجه تمایز بیستمین نمایشگاه بین‌المللی لوازم خانگی عنوان می‌شود اما جانمایی و چینش سالن‌ها و غرفه‌ها به‌گونه‌ای است که ارتباط سازنده قطعه‌سازان و تولیدکنندگان محصول نهایی چندان میسر نیست؛ چراکه سالن‌های جداگانه‌ای برای آنها در نظر گرفته شده‌اند.
معاون امور صنایع وزارت صمت که در افتتاحیه این نمایشگاه هم حضور داشت، در همین زمینه اخیراً راهکاری مبنی بر ارتباط مستقیم قطعه‌سازان، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ارائه داده بود؛ در حالی که نمایشگاه لوازم خانگی می‌توانست سرآغازی برای عمل به این پیشنهاد و اجرای آزمایشی آن باشد، اما آیا باید دید تلاش متولیان بیستمین نمایشگاه بین‌المللی لوازم خانگی در بزرگ‌ترین رویداد سالانه صنعت لوازم خانگی باعث تحقق این مهم می‌شود؟
حضور کمرنگ مدیران برندها شرکت های لوازم خانگی در نمایشگاه
در دیگر سوی ماجرا، شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه نیز توجه ویژه‌ای به چیدمان و دکوراسیون غرفه خود نشان نداده‌اند و گویا صرفاً مجالی برای دورهم بودن پیدا کرده‌اند.
البته شرکت‌کنندگان در بخش تولیدات صوتی ذوق و سلیقه‌ی بیشتری نشان داده‌اند و از محصولات خود برای چیدمان غرفه‌ی خود استفاده کرده‌اند. با این حال کمتر برندی در نمایشگاه امسال حضور دارد که مدیران رده بالای شرکت در غرفه حضور داشته باشند.
حتی تعدادی از شرکت‌ها افرادی را بدون هیچ آگاهی و تخصصی نسبت به حیطه‌ی فعالیت خود، صرفاً برای چهار روز استخدام کرده‌اند تا غرفه آنها در نمایشگاه خالی نماند.
این در حالی است حضور مدیران عامل، مدیر فروش و مدیران روابط عمومی در غرفه‌ها علاوه بر اینکه می‌تواند تأثیر بسزایی در پویایی نمایشگاه داشته باشد، فرصت‌های جدیدی رو پیش روی برندها می‌گذارد.
متأسفانه در نبود فرهنگ فعالیت در نمایشگاه‌ها، هزینه حضور در آن بیش از آوردۀ آن است. مشکلی که پیش از این برخی از برندها به آن پی برده‌اند و به همین علت ترجیح می‌دهند مخارج مربوط به نمایشگاه را در بخش‌های دیگری هزینه کنند.
چنان‌که افت حضور شرکت‌کنندگان در سال جاری را نمی‌توان تنها در موضوع کرونا و شیوع آن خلاصه کرد. نگاهی به آمار شرکت‌کنندگان در نمایشگاه لوازم خانگی نشان از افت سالانه شرکت‌کنندگان دارد و در سال جاری کرونا تنها مزید علت شده است.
[…] انجمن صنایع لوازم خانگی در حاشیه بیستمین نمایشگاه صنعت لوازم خانگی در واکنش به تشبیه دو صنعت لوازم خانگی و صنعت خودرو […]