تصلا – سامسونگ و ال جی طی روزهای اخیر در بزرگ‌ترین رویداد سالانه جهانی فناوری یعنی CES 2021 از نسل جدید تلویزیون‌های خود رونمایی کردند تا همچنان به‌عنوان طلایه‌داران صنعت ساخت تلویزیون نبرد دشواری را با یکدیگر ادامه دهند. تلویزیون های جدید ال جی دارای فناوری جدیدی به نام QNED هستند و تلویزیون های سامسونگ نیز بر پایه فناوری جدیدی تحت عنوان Neo QLED ساخته شده‌اند.
هر دو فناوری به تقویت رنگ‌ها، افزایش روشنایی حداکثری و میزان کنتراست محتوای HDR در تلویزیون های جدید سامسونگ و تلویزیون های جدید ال جی کمک شایانی کرده‌اند. این تلویزیون‌ها با وضوح ۴K و ۸K عرضه خواهند شد. در این مطلب قصد داریم تلویزیون های جدید ال جی و تلویزیون های جدید سامسونگ را به صورت مختصر بررسی کنیم.
در ضمن به این موضوع خواهیم پرداخت که آیا تفاوتی اساسی بین دو فناوری مورد استفاده در این تلویزیون‌ها وجود دارد یا خیر و درصورتی‌که پاسخ مثبت باشد به این سوال پاسخ خواهیم داد که کدام‌یک از این دو فناوری نسبت به دیگری برتری دارد؟
آشنایی با تلویزیون های جدید ال جی QNED و Neo QLED سامسونگ
تلویزیون های QNED ال‌جی بر پایه فناوری Mini LED ساخته شده‌اند. فناوری Mini LED درواقع با هدف بهبود کنتراست تلویزیون‌های LED متداول و افزایش دقت نوردهی تصاویر دارای قسمت‌های روشن و تیره متضاد با یکدیگر در این تلویزیون‌های ایجاد شده است.
برای آشنایی بهتر با فناوری Mini LED ابتدا باید با ساختار سیستم نور پس‌زمینه در تلویزیون‌های LED متداول و چگونگی نوردهی در این تلویزیون‌ها آشنا شویم.
در تلویزیون‌های LED جدید متداول از دو سیستم برای تامین نور پس‌زمینه استفاده می‌شود در سیستم اول که Local dimming نام دارد، دیودهای LED تولیدکننده نور در چند دسته با هدف نوردهی نقاط خاصی از پنل، در مکان‌های خاصی تعبیه شده‌اند و این دسته‌ها با هدف ایجاد کنتراست خاموش و روشن می‌شوند (در ادامه به طور در مورد در این موضوع کامل توضیح می‌دهیم).
در سیستم دوم دیودهای LED همیشه روشن هستند و تنها با فیلتر کردن نور از طریق بازکردن و بستن لنزهای مقابل نور پس‌زمینه، کنتراست نسبتا مناسبی را ارائه می دهند. سیستم Local dimming خود دارای دو نوع ساختار متفاوت است. نخستین ساختار Edge LED یا ELED نام دارد.
در این نوع ساختار دیودهای LED تأمین‌کننده نور پس‌زمینه تنها در لبه‌های پنل تعبیه شده‌اند و به دلیل اینکه در این تلویزیون‌ها نور پس‌زمینه تنها از قسمت‌های اطراف پنل به آن تابانیده می‌شود، لبه‌های تصاویر نور بیشتری دارند و هاله‌ای از نور در اطراف تصاویر این تلویزیون‌ها اینجا می‌شود که آزاردهنده است؛ البته کنتراست ایجاد شده توسط این تلویزیون‌ها نسبت به تلویزیون‌های فاقد نور پس زمینه Local dimming به میزان محسوسی بهتر است.
این مشکل که تحت‌عنوان مشکل نشت نور نیز از آن یاد می‌شود، هنگام نمایش تصاویری با پس‌زمینه تیره بیشتر محسوس است. لبه‌های چنین تصاویری در این تلویزیون‌ها روشن‌تر از سایر نقاط نمایش داده می‌شوند و درصورتی‌که این قسمت از تصاویر تیره باشد، کمی روشن یا کمی خاکستری‌رنگ نمایش داده می‌شود.
در دومین ساختار نور پس زمینه Local dimming که فناوری Mini LED با هدف ارتقای آن ایجاد شده است و ساختار Local Full array LED یا Standard Local dimming نام دارد، دیودهای LED تولیدکننده نور در تمام نقاط تعبیه شده‌اند. چنین ساختاری در سیستم تأمین‌کننده نور پس‌زمینه باعث می‌شود نور به‌صورت یکنواخت در تمام بخش‌های پنل توزیع شود و امکان افزایش یا کاهش نور پس‌زمینه در قسمت‌های مختلف پنل نیز وجود داشته باشد.
کنتراست این تلویزیون‌ها نسبت به تلویزیون‌های Edge local dimming به مراتب بهتر است.
در این تلویزیون‌های لایه دربردارنده دیودهای LED به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود که به آن‌ها نواحی نوردهی یا Dimming Zones گفته می‌شود (نواحی نوردهی در سیستم Edge Local dimming به‌صورت عمودی و در سیستم Standard به‌صورت افقی ایجاد شده‌اند).
هر چه تعداد این دیودهای LED و نواحی نوردهی بیشتر شود، کنتراست تصاویر و دقت نوردهی تلویزیون افزایش می‌یابد؛ بنابراین هر چه اندازه دیودهای LED کمتر شود، می‌توان تعداد آن‌ها را بیشتر افزایش داد و درنتیجه تصاویری با کنتراست بالاتر ایجاد کرد.
با بهره‌مندی از فناوری Mini LED و دیودهای LED مینی می‌توان تعداد نواحی نوزایی و درنتیجه کنتراست تلویزیون‌های LED متداول را افزایش داد.
در حال حاضر معمولاً در تلویزیون‌های Local dimming LED متداول ۵۰ تا ۶۵ اینچی تعداد نواحی نوردهی بین ۳۰ تا ۵۰ ناحیه است و تعداد آن‌ها در تلویزیون‌های ۷۵ اینچی LED متداول به ۴۵۰ ناحیه و در تلویزیون‌های ۸۵ اینچی به ۷۹۰ ناحیه می‌رسد؛ اما با استفاده از دیودهای LED مینی می‌توان تعداد دیودهای LED در تلویزیون‌هایی با همین اندازه را به ۲۵۰۰۰ عدد و تعداد نواحی نوردهی را به ۱۰۰۰ ناحیه افزایش داد.
البته متأسفانه ایجاد حداکثر کنتراست ممکن در تلویزیون های LED دارای نور پس‌زمینه امکان‌پذیر نیست؛ زیرا تک تک پیکسل‌های این تلویزیون‌ها نمی‌توانند خاموش شوند و تنها امکان خاموش شدن برخی از نواحی نوردهی امکان پذیر است؛ بنابراین این تلویزیون‌ها هرچقدر هم در نمایش رنگ مشکی و عمیق واقعی و ایجاد کنتراست بالا عملکرد موفقی داشته باشند، باز هم نمی‌توانند رنگ مشکی را به‌صورت کاملاً واقعی نمایش دهند و این رنگ به‌صورت رنگ سرمه‌ای بسیار تیره نمایش داده می شود.
در صورت تمایل برای تماشای تصاویری با کنتراست بسیار بالا و تقریباً بی‌نهایت، خرید اولد های ال جی، سونی، فیلیپس و پاناسونیک را به شما پیشنهاد می‌کنیم؛ زیرا این تلویزیون‌ها فاقد نور پس‌زمینه هستند و خود پیکسل‌ها توانایی تولید نور را دارند و به‌اصطلاح خود نورده هستند به همین دلیل امکان خاموش شدن هر یک از پیکسل‌های این تلویزیون‌ها به‌صورت مجزا وجود دارد و در هنگام نمایش تصاویر دارای بخش‌های تیره، تک‌تک پیکسل‌هایی که باید در قسمت‌های تیره خاموش شوند، خاموش می‌شوند و به‌این‌ترتیب رنگ مشکی واقعی و خالص نمایش داده می‌شود.
البته قیمت اولدها نسبت به تلویزیون‌های LED متداول بسیار بیشتر است و عمر آن‌ها هم به میزان قابل‌توجهی کمتر است؛ در ضمن روشنایی اولدها به دلیل فقدان نور پس‌زمینه در آن‌ها در مقایسه با تلویزیون‌های LED متداول بسیار کمتر است. یکی دیگر از معایب اساسی اولدها مشکل احتباس تصویر یا به‌جاماندگی تصویر است.
در صورتی‌که تصاویر ثابت یا ویدیوهای دارای بخش‌های ثابت (مثل لوگو یا کادر زیرنویس) در این تلویزیون‌ها به مدت سه یا چهار ساعت نمایش داده شوند، جای تصاویر ثابت یا قسمت‌های ثابت ویدیو روی پنل باقی می‌ماند (البته گاهی اوقات هم مشکل موقتی است و پس از گذشت مدت کوتاهی برطرف می‌شود). در صورت رفع نشدن مشکل احتباس تصویر پنل تلویزیون باید تعویض شود که هزینه بسیار زیادی دارد.
لازم به توضیح است که اندازه‌های دیودهای LED مورداستفاده در تلویزیون‌های LED متداول ۳۰۰ میکرومتر و اندازه دیودهای LED مینی ۱۰۰ تا ۲۰۰ میکرومتر است؛ اما اندازه دیودهای LED میکرو تنها در حدود ۱۰ میکرومتر است که ۱۰ تا ۲۰ برابر کوچک‌تر از دیودهای Mini LED است!
بنابراین می‌توان گفت تلویزیون‌های Micro LED مثل تلویزیون Crystal LED سونی و The Wallسامسونگ بهترین کنتراست ممکن را در میان تلویزیون‌های LED ارائه می‌دهند.
برای درک بهتر این موضوع مثالی را بیان می‌کنیم؛ تصور کنید تلویزیون در حال نمایش چراغی روشن در انتهای یک جاده طولانی کاملاً تاریک است. در هنگام نمایش چنین صحنه‌هایی در تلویزیون‌های LED، هاله نور محسوسی در اطراف آن چراغ روشن نمایش داده می‌شود و باعث می‌شود وضوح و کیفیت تصویر به میزان قابل‌توجهی کاهش یابد (زیرا کنتراست بالا یکی از شاخصه‌های اصلی تعیین‌کننده کیفیت تصویر محسوب می‌شود)؛ اما در تلویزیون‌های Mini LED این هاله نور بسیار کمتر به چشم می‌خورد و نوردهی تصویر با دقت بیشتری انجام می‌شود.
البته تلویزیون‌های Mini LED هم نمی‌توانند صحنه‌هایی مانند ستاره‌های درخشان کوچک در آسمان تاریک را با کنتراست بی‌نظیری نمایش دهند؛ اما در نمایش صحنه‌هایی مانند قرص ماه در آسمان تاریک شب، عملکرد قابل قبولی دارند. در تصویر زیر انواع مختلف نور پس‌زمینه Local Dimming و تفاوت عملکرد آن‌ها در نمایش تصاویر بسیار روشن با پس‌زمینه تاریک نمایش داده شده است. همانطور که می‌بینید عملکرد فناوری Mini LED در ایجاد کنتراست بهتر کاملا محسوس است.
اکنون‌که با فناوری Mini LED آشنا شدیم اجازه دهید تلویزیون‌های QNED ال‌جی و Neo Qled سامسونگ از ابعاد مختلف با یکدیگر مقایسه کنیم.
تلویزیون های جدید ال جی QNED
تلویزیون های QNED ال‌جی نخستین تلویزیون این برند با فناوری Mini LED است. مدل ۸K این تلویزیون LED ال‌جی دارای ۲۵۰۰ ناحیه نوردهی و حدوداً ۳۰ هزار دیود Mini LED است.
همانطور که قبلاً گفتیم مهم‌ترین دستاورد فناوری Mini LED کاهش اندازه و تراکم دیودهای LED و افزایش نقاط نوردهی است که درنتیجه منجر به افزایش میزان کنتراست و کاهش میزان ایجاد هاله نور در اطراف تصاویر بسیار روشن با پس‌زمینه‌ای بسیار تاریک می‌شود.
ال جی مدتی است با بهره‌مندی از این فناوری می‌تواند تلویزیون‌هایی با کنتراست ۱۰۰۰۰۰۰:۱ و نرخ رفرش ۱۲۰ هرتز بسازد.
حرف Q در ابتدای کلمه QNED نخستین حرف کلمات Quantum Dot (نقاط کوانتومی) است در واقع کلمه QNED از حروف اول کلمه‌های Quantum NanoCell Emitting Diode به معنی «دیودهای تولیدکننده نور کوانتومی نانوسل» است.
نقاط یا ذرات کوانتومی درواقع فیلترهای رنگی هستند که بین نور پس‌زمینه و پنل اصلی تلویزیون قرار می‌گیرند و هنگامی‌که نور از آن‌ها عبور می‌کند، بسته به‌اندازه خود طیف‌های مختلفی از سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی را با درخشش خاصی تولید می‌کنند. می‌توان گفت این ذرات ریز میکروسکوپی رسانا جایگزین لاک‌های نوری رنگی رایج مورداستفاده در تلویزیون‌های LCD متداول شده‌اند.
در تلویزیون‌های Mini LED هم مانند تلویزیون‌های LED متداول، برای کاهش میزان اشباع رنگ‌ها، رنگ پس‌زمینه مسدود یا کاهش داده می‌شود. در تلویزیون‌های QNED ال‌جی زمانی که نور پس‌زمینه توسط لایه متشکل از نقاط کوانتومی فیلتر می‌شود، از مواد نانوسل برای شکل‌دهی قدرت طیفی نور پس‌زمینه استفاده می‌شود.
به بیان ساده‌تر ذرات کوانتومی میزان ازدست‌دهی نور و همچنین تداخل بین فیلترهای متداول LCD را کاهش می‌دهند. این اتفاق منجر به ایجاد رنگ‌های زنده و طیف گسترده‌تری از رنگ‌ها می‌شود. بهره‌مندی از نقاط کوانتومی به همراه دیودهای Mini LED می‌تواند عملکرد تلویزیون QNED ال‌جی را تا حدود زیادی به عملکرد اولدهای گران‌قیمت این برند در زمینه ایجاد کنتراست بسیار بالا نزدیک کند.
لازم به توضیح است که با آغاز تولید و عرضه تلویزیون‌های QNED ال‌جی، تولید اولدهای این برند متوقف نمی‌شود و تلویزیون‌های QNED به‌عنوان محصولی رده‌بالاتر از تلویزیون‌های نانوسل ال‌جی و ارزان‌قیمت‌تر از اولدهای آن روانه بازار می‌شوند؛ زیرا همانطور که گفتیم ساختار تلویزیون‌های اولد کاملاً با تلویزیون‌های LED تفاوت دارد و تلویزیون‌های LED نمی‌توانند جایگزین اولدها شوند.
Neo QLED تلویزیون های جدید سامسونگ
ساختار تلویزیون‌های Neo QLED سامسونگ با تلویزیون های QNED ال جی کاملاً مشابه است و در این تلویزیون‌ها نیز از دیودهای نیمه شفاف Mini LED استفاده شده است. حرف Q در ابتدای کلمه کیولد (QLED) نیز نخستین حرف کلمه Quantum است. در تلویزیون‌های Neo QLED سامسونگ از لایه متشکل از ذرات کوانتومی و همچنین پردازنده Neo Quantum Processor برای پردازش تصاویر و بهینه‌سازی آن‌ها استفاده شده است.
در تلویزیون‌های Neo QLED سامسونگ نیز مانند تلویزیون‌های QNED ال جی از ذرات کوانتومی برای بهبود رنگ‌ها استفاده شده و سامسونگ مدعی است استفاده از این ذارت باعث بازآفرینی صددرصدی فضای رنگ DCI-P3 می‌شود؛ به‌عبارت‌دیگر تلویزیون‌های Neo QLED سامسونگ می‌توانند تقریباً تمام رنگ‌های موجود در دنیای واقعی را بازآفرینی کنند.
سامسونگ توانسته است با بهره‌مندی از فناوری Mini LED ارتفاع لایه نور پس‌زمینه تلویزیون‌های Neo QLED خود را به یک‌چهلم ارتفاع لایه نور پس‌زمینه تلویزیون‌های قبلی خود کاهش دهد. این طراحی جدید باعث شده است تراکم دیودهای تولیدکننده نور پس‌زمینه به میزان محسوسی افزایش یابد.
سامسونگ عدد دقیقی در مورد تعداد نواحی نوردهی این تلویزیون های جدید خود نکرده است. از دیگر تغییرات جدیدی که سامسونگ در تلویزیون‌های Neo QLED خود نسبت به تلویزیون‌های LED این برند ایجاد کرده است، می‌توان به حذف بسته‌ها و لنزها از تراشه LED و جایگزینی آن‌ها با میکرو لایه‌های بسیار نازک برای هدایت بهتر نور دیودهای LED اشاره کرد.
فناوری Quantum Matrix در تلویزیون‌های سامسونگ باعث افزایش دقت نوردهی تصاویر و بهبود توزیع نور در نقاط مختلف پنل می‌شود. فناوری جدید Black Detail Boost این تلویزیون‌ها هم به نمایش بهتر جزئیات قسمت‌های تیره تصویر کمک می‌کند.
پردازنده Neo Quantum دارای ۱۶ مدل مختلف ایجادشده توسط شبکه‌های عصبی است که به‌منظور ارتقاء کیفیت و وضوح محتوا طراحی و ایجاد شده‌اند. تلویزیون‌های ۴K و ۸K Neo QLED سامسونگ می‌توانند به لطف این فناوری تصاویر دارای وضوح کمتر از ۴K و ۸K را به بهترین شکل ممکن نمایش دهند.
یکی دیگر از ویژگی‌های قابل‌توجه تلویزیون‌های Neo QLED سامسونگ برخورداری از قابلیت کنترل میزان روشنایی این تلویزیون‌های local dimming در مراحل ۱۲ بیتی است؛ البته برخورداری از این قابلیت لزوماً به معنای پشتیبانی این تلویزیون‌ها از محتوای HDR با رنگ ۱۲ بیتی نیست و احتمالاً کنترل چندمرحله‌ای میزان روشنایی این تلویزیون‌ها پس از انجام فرآیند مرحله‌ای پردازش تصویر آن‌ها انجام می‌شود.
تلویزیون‌های Neo QLED سامسونگ دارای نرخ رفرش ۱۲۰ هرتز هستند و از فناوری Nvidia G-Sync نیز پشتیبانی می‌کنند تا فریم ریت دستگاه پردازشگر بازی (کنسول یا کامپیوتر) با فریم ریت تلویزیون یکسان شود.
در ضمن فناوری G-Sync به نمایش روان بازی‌های دارای تصاویر دارای حرکت سریع و نمایش این تصاویر بدون تاری و لگ (پخش تصاویر با سرعت آهسته و به‌صورت تکه‌تکه) کمک می‌کند.
این فناوری از ایجاد مشکل پارگی تصویر یا Screen tear (تقسیم شدن تصاویر در حال نمایش به چند بخش مختلف و ناهماهنگی بخش‌های مختلف به دلیل ناهماهنگ بودن فریم‌ها) نیز جلوگیری می‌کند.
درصورتی که می‌خواهید از این تلویزیون‌ها به‌عنوان مانیتور گیمینگ استفاده کنید، کامپیوتر شما حتما باید مجهز به کارت گرافیک انویدیای رده بالای باشد که از G-Sync پشتیبانی کند. فناوری G-Sync فناوری اختصاصی شرکت انویدیا است.
در ضمن هم تلویزیون‌های QNED و هم تلویزیون‌های Neo Qled مانند اولدها و کیولدهای سامسونگ مجهز به پورت HDMI 2.1 هستند که انتقال محتوای ۴K با ۱۲۰ فریم در ثانیه از کنسول‌های نسل نهمی مانند PS5 و ایکس باکس سری ایکس به تلویزیون و همچنین انتقال صدای دالبی اتموس با بیت‌ریت بالا یا سایر ترک‌های صوتی با کانال‌های متعدد از تلویزیون به سیستم‌های صوتی دارای این پورت را با سرعت ۴۸ گیگابیت در ثانیه امکان‌پذیر می‌کند.
از دیگر ویژگی‌های مشترک بین تلویزیون‌های Mini LED ال‌جی و Neo QLED سامسونگ با تلویزیون‌های رده‌بالای این دو برند می‌توان به وجود استانداردهای دالبی ویژن، HDR 10 و HLG و تلویزیون‌های جدید ال‌جی و استانداردهای HDR 10، HDR 10 Plus و HLG در تلویزیون‌های سامسونگ اشاره کرد.
تمام این استانداردها با هدف بهبود کیفیت رنگ، کنتراست و روشنایی محتواهای HDR ایجاد شده‌اند. فناوری دالبی ویژن در تلویزیون‌های ال‌جی باعث نمایش بهتر جزئیات قسمت‌های تیره تصویر می‌شود و فناوری HDR 10 PLus در تلویزیون‌های سامسونگ پردازش فرم به فریم تصاویر و نمایش تصاویر به بهترین شکل ممکن را امکان‌پذیر می‌کند.
رونمایی سامسونگ از تلویزیون Micro LED خود در CES 2021
سامسونگ در کنفرانس مطبوعاتی خود در CES اذعان کرد تلویزیون های Micro LED این برند نیز در اندازه‌های ۹۹ و ۱۱۰ اینچ و اندازه‌های کوچک‌تر تا پایان سال میلادی جاری روانه بازار خواهند شد؛ البته واضح و روشن است که چنین تلویزیون‌های حتی در آینده نزدیک هم برای افراد دارای درآمد پایین مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود.
مقایسه تلویزیون جدید ال جی با Neo QLED سامسونگ
هم سامسونگ و هم ال‌جی از فناوری Mini LED به‌منظور ساخت تلویزیون‌های LED متداول با کنتراست بالا و نزدیک کردن عملکرد این تلویزیون‌ها در زمینه ایجاد کنتراست بالا به عملکرد تلویزیون‌های رده‌بالای خود (کیولدها و اولدها) در این زمینه، استفاده کرده‌اند؛ البته به دلیل اینکه فناوری Mini LED فناوری نوپایی محسوب می‌شود؛ هنوز نمی‌توان در مورد میزان موفقیت تلویزیون های Mini LED در زمینه ایجاد کنتراست بالا در مقایسه با تلویزیون‌های LED متداول، اولدها و کیولدها اظهارنظر قطعی کرد.
نقطه مشترک جالب میان تلویزیون‌های QNED ال‌جی و Neo QLED سامسونگ، استفاده از پنل‌های LCD فیلترکننده رنگ در هر دو تلویزیون است. هنوز مشخص نیست تلویزیون های جدید ال جی از چه پنل‌هایی در تلویزیون های خود استفاده خواهد کرد؛ اما احتمالاً مانند قبل از پنل‌های IPS استفاده می‌کند؛ سامسونگ نیز احتمالاً استفاده از پنل‌های VA را ادامه خواهد داد.
پنل‌های IPS در مقایسه با پنل‌های VA از زاویه دید بهتری برخوردار هستند (درضمن این نوع پنل‌ها به لطف برخورداری از ذرات نانو می‌توانند طول موج‌های ناخواسته نور را از بین ببرند و رنگ‌های قرمز و سبز را غنی‌تر نمایش دهند)؛ در مقابل پنل‌های VA کنتراست بهتری را ارائه می‌دهند؛ بنابراین افرادی که به دنبال دید بهتر هستند باید تلویزیون‌های QNED و افرادی که می‌خواهند تصاویر را با کنتراست بهتری ببینند، تلویزیون‌های Neo QLED را برای خرید انتخاب کنند.
با وجود اینکه تلویزیون های جدید ال جی و سامسونگ تفاوت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مهمی با یکدیگر دارند؛ اما در تلویزیون‌های هر دو برند از روش‌های مشابهی برای بهبود و کیفیت‌های رنگ تلویزیون‌های LED متداول استفاده شده است. در یک جمله می‌توان گفت تلویزیون‌های Mini LED کیفیتی مشابه کیفیت اولدها ارائه می‌دهند؛ اما با قیمتی بسیار کمتر!
سونی نیز مدتی پیش اعلام کرد که این برند نیز قصد دارد در آینده تلویزیون‌های Mini LED خود را روانه بازار کند.
TCL یکی دیگر از برندهای است که تولید تلویزیون‌های Mini LED را آغاز کرده و حتی برخی از این تلویزیون‌ها را روانه بازار کرده است (تلویزیون‌های سری ۶ این برند).
