تصلا– فعالان صنعت لوازم خانگی، دومین صنعت بزرگ غیرنفتی ایران در حالی سال جدید را تحویل کردند که فروش شب عید خود را به دلیل ورود کرونا به ایران از دست داده بودند و طبق تصمیم دولت طی اولین ماه سال هم اجازه فعالیت نداشتند. روندی که به نظر می‌رسد حداقل تا پایان سال ادامه داشته باشد. بر این اساس به نظر می‌رسد کسب و کارهایی که کل سال را در انتظار سود بازار شب عید می‌نشستند، پس از سال ۱۳۹۸، در سال جاری هم با رکود بازار شب عید مواجه شوند و نتوانند زیان سالانه خود را در این شب‌ها در بازار های سنتی با حضور مردم جبران کنند.
تمام صنایع ایران و جهان سال جاری را تحت تأثیر پاندمی کرونا آغاز کردند. نفت، این ماده استراتژیک و صنعتی که در طول تاریخ عامل بروز بسیاری از جنگ‌ها، انقلاب‌ها و قدرت‌گیری‌ها بوده و به خاطر آن میلیون‌ها انسان قربانی شده‌اند، خود نیز در آخرین سال قرن ۱۴ خورشیدی به یکی از بزرگ‌ترین قربانیان بی‌جان کرونا تبدیل شد.
دولت‌هایی که در رؤیای نفت ۱۰۰ دلاری بودجه‌های سالانه خود را بسط می‌دادند، به ناگاه در معاملات وست تگزاس اینترمیدیت با نفتی مواجه شدند که فروشندگان برای عرضه هر بشکه نفت خام متعهد به پرداخت ۴۰ دلار می‌شدند.
منفی شدن قیمت نفت برای اولین بار بود که در تاریخ رخ می‌داد تا اقتصاد جهان را طی سال جاری با ابهامات و نگرانی‌های بی‌شماری مواجه می‌ساخت.
بالطبع زمانی که نفت هم مقاومت خود را در برابر کرونا از دست می‌دهد، نمی‌توان از صنعت لوازم خانگی انتظار داشت که از گزند این بیماری در امان بماند. بیشتر تغییرات و تحولات این صنعت هم در آخرین سال سده ۱۴ خورشیدی به ویروس کووید-۱۹ گره خورد.
در آن روزها که کووید-۱۹ تازگی داشت، شهروندان با احتیاط بیشتری پای به بازار های سنتی می‌گذاشتند و خرید خود را به روزهای پساکرونا محول می‌کردند.
اما اکنون با گذشت یک سال از شناسایی اولین مبتلایان به این ویروس در ایران، مشخص شده که گویا این ویروس کشنده خیال رفتن ندارد و تصمیم‌گیران نیز استفاده از واکسن های معتبر را برای مردم صلاح نمی‌دانند.
چنان‌که فعالان بازار لوازم خانگی دو هفتۀ ابتدایی پاییز را به تعطیلی اجباری رفتند و اکنون نیز محدودیت تردد بعد از ساعت ۲۱ و قطعی زود هنگام برق شهر باعث شده تا فعالان این بازار کرکره خود را همزمان با غروب آفتاب پایین بکشند و بازار های سنتی پرتقاضای آخر شب را از دست بدهند.
البته کرونا در کنار تمام مشقتهایی که به صنعت لوازم خانگی تحمیل کرده، دارای مزیت‌هایی هم بوده که ازجمله آن می‌توان به رشد فروش اینترنتی محصولات و گسترش کسب و کارهای آنلاین اشاره کرد.
در مقطع شیوع کرونا بسیاری از فعالان این صنعت در کنار فروش سنتی محصولات خود به شیوه‌های فروش اینترنتی هم روی آورده‌اند. حتی بعضی از کسبه پا را فراتر گذاشته و برای حذف مواردی همچون مالیات، اجاره‌بها، دستمزد کارگران و پول آب، برق، گاز و تلفن مغازه خود را جمع کرده و صرفاً در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی فعالیت خود را دنبال می‌کنند.
البته در اوایل رشد فروش اینترنتی لوازم خانگی، عده‌ای هم سعی بر توزیع کالاهای قاچاق و تقلبی به این روش داشتند، اما با سختگیری‌های صورت‌گرفته این سوءاستفاده‌ها به حداقل خود رسیده است. چنان‌که خریدار با تطبیق شناسه کالا به‌راحتی می‌تواند بر اصل و تقلبی‌بودن آن پی ببرد.
به گفته رضا الفت‌نسب، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی، اکنون ۹۰ درصد فروشگاه‌های آنلاین، کالاهای خود را طبق شیوه‌نامه‌هایی، با درج کد شناسه کالا عرضه می‌کنند.
البته خرید و فروش لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی به صورت آنلاین در جهان هم طرفداران پر و پا قرص خود را دارد و شیوه‌ای متداول شناخته می‌شود. طوری‌که خرید و فروش اینترنتی این کالاها حتی از پوشاک هم بیشتر است.
به نظر می‌رسد کرونا باعث شده در ایران نیز چنین نسبتی شکل بگیرد. در نمودار زیر میزان فروش هشت کالا که بیشترین گردش مالی را در شبکه‌های اینترنتی دارند مشخص شده و تحولات آنها تا دو سال آینده قابل مشاهده است.
همان‌طور که در نمودار بالا مشاهده می‌شود طی سه سال اخیر فروش آنلاین سهم قابل توجهی در بازار لوازم الکترونیکی و خانگی داشته و پیش‌بینی می‌شود با ورود به قرن پانزدهم خورشیدی این سهم به ترتیب تا ۳۹ و ۳۱ درصد هم افزایش پیدا کند.
