تصلا-گرچه هنوز میز ساخت داخل صنعت لوازم خانگی در سال جاری برگزار نشده، اما شکلگیری این میزها در صنایع پتروشیمی، فولاد، مس و … خود به عامل مهمی در تقویت ارتباط بین قطعه سازان و تولیدکنندگان تبدیل شدهاند. در کنار تمام نقدهایی که به شیوۀ مدیریت صنایع کشور وجود دارد، نباید از تأثیر مثبت برگزاری میزهای تخصصی صنایع مختلف روی کسب و کارها و زنجیرۀ تولید چشمپوشی کرد.
میزهایی که از مدتها پیش در برنامۀ وزارت صمت قرار داشت، اما طی دو سال اخیر جان تازهای به بخشهای مختلف صنعت تزریق کرد.
سهم صنایع مختلف از میزهای ساخت داخل
بررسی آمار نشان میدهد طی مدت یادشده ۱۴ میز ساخت داخل برگزار شده است. در این بین سهم صنعت خودروسازی در سال ۱۳۹۸، تشکیل سه میز تخصصی ساخت داخل بوده که ارزش مجموع آن معادل ۲۷۵ میلیون یورو بوده است. طی سال گذشته در صنعت تجهیزات مخابرات، برق و الکترونیک نیز دو میز با کاهش ارزبری ۶۲ و ۲۴ میلیون یورویی اجرا شد و دو قرارداد به ارزش ۱۴ و ۱۸ میلیون یورو هم در قالب تفاهمنامه به امضا رسید.
در صنعت پتروشیمی نیز همانند صنعت خودروسازی سه میز برگزار شده که دو میز در قالب قرارداد منجر به کاهش ارزبری ۳۲ و ۵۱ میلیون یورویی شدهاند و یک تفاهمنامه هم به ارزش ۶۰ میلیون یورو به امضا رسیده است تا این میزها درمجموع سود ۱۴۳ میلیون یورویی برای صنعت پتروشیمی به ارمغان بیاورند. در سال ۱۳۹۸ دو میز ساخت داخل هم در صنایع مس و فولاد شکل گرفت تا طی این سال ۱۰ میز تخصصی به مرحله اجرا رسیده باشد.
در این حوزه نیز یک قرارداد به ارزش ۳۳ میلیون یورو امضا شده و مهمتر از آن میتوان به تفاهمنامه ۴۱۰ میلیون یورویی اشاره کرد که کمک شایانی به نهضت داخلیسازی صنعت لوازم خانگی میکند. با اینکه طی سال جاری کرونا به تمام شئون اقتصاد و صنعت سرایت کرد، اما وزارت صمت در این سال هم توانست میزهای ساخت داخل را کم و بیش پیش ببرد و به نتایجی مثبتی هم دست یابد.
صرفه جویی یک میلیارد و ۲۴۲ میلیون یورویی ارزی
در این سال میزهای ساخت داخل منجر به کاهش ارزبری ۶۰ میلیون یورویی در صنعت پتروشیمی، ۸۰ میلیون یورو در بخش پالایشگاهها، ۶۰ میلیون یورو در صنعت خودرو شده است. طبق برنامه قرار است چهاردهمین میز ساخت داخل در حوزه صنعت لوازم خانگی برگزار شود که این میز نیز منجر به کاهش ارزبری ۶۳ میلیون یورویی میشود.
نتیجۀ برگزاری میزهای ساخت داخل طی دو سال اخیر باعث صرفهجویی یک میلیارد و ۲۴۲ میلیون یورویی ارزی بوده که دستاورد مهمی در زمان تحریم و نوسانات ارزی به حساب میآید. در این میان اگر فولاد، مس، پتروشیمی و تجهیزات الکترونیک که از صنایع تأمینکننده لوازم خانگی به حساب میآیند را در کنار میز تخصصی لوازم خانگی قرار دهیم، این صنعت به شکل مستقیم و غیرمستقیم سهم ۸۲۷ میلیون یورویی در کاهش ارزبری داشته است.
اما برگزاری این میزها دستاورد دیگری هم دارد که میتوان آن را بهنوعی مهمتر از کاهش ارزبری دانست. ارتباط بین تولیدکنندگان، قطعهسازان و تأمینکنندگان یکی از ضعفهایی بود که همواره در صنعت لوازم خانگی کشور مشاهده میشد؛ اما این میزها به پوششی برای این ضعفها تبدیل شدند و توانستند به عنوان پل ارتباطی زنجیرۀ تولید به ایفای نقش بپردازند.
با این حال قطعهسازان و تولیدکنندگان همچنان از مشکل تأمین نقدینگی و کمبود سرمایه رنج میبرند. به نظر میرسد برای اثربخش بودن میزهای تخصصی تعمیق ساخت داخل که بهزودی در صنعت لوازم خانگی هم برگزار میشود، بهتر باشد که برنامهای مدون در راستای تأمین سرمایه فعالان این صنعت تدوین و اجرا شود.
در این صورت است که میتوان از قطعه سازان و تولید کنندگان انتظار داشت در راستای ایجاد یک برند معتبر ملی گام بردارند. حال که این میزها منجر به تقویت ارتباط بین برندهای لوازم خانگی شده میتوان امید داشت که چند برند معتبر تجمیع شوند و حداقل در بازارهای بینالمللی محصول مشترکی به عرضه بگذارند که هم تواناییهایی برند ایرانی را به نمایش بگذارد و هم قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی باشد.