در پی خاموشیهای گسترده طی هفتههای گذشته، مناطق مختلف پایتخت و شهرهای مختلف کشور، یکی پس از دیگری در تاریکی فرو رفتند. قطعیهای مکرر و چندباره برق در دل گرمای طاقتفرسای تابستان اثرات سوئی بر زندگی شهروندان داشته است. اینترنت ضعیف، قطعی تلفن ثابت و بیآبی تنها برخی از مشکلات مربوط به خاموشیهاست، اما یکی دیگر از پیامدهای نگرانکننده آن، بروز اشکال یا سوختگی لوازم برقی خانگی است که با توجه به افزایش قیمت قابل ملاحظه این محصولات، موجی از نگرانیها را بین عموم مردم ایجاد کرده است.
تصلا-برخاستن این موج، واکنشهایی را در سطح جامعه و فضای مجازی هم به دنبال داشته است؛ در این مورد، یکی از کاربران توئیتر پرسیده است: «پرداخت خسارت سوختن لوازم خانگی به علت قطعی برق بر عهده کیست؟». هرچند وعدههایی در زمینه جبران خسارت سر داده شده است، اما صنعتگران و مردم چندان به عملی شدن این وعدهها امیدی نبستهاند.
اعلام تعطیلی اصناف به دنبال شروع موج پنجم کرونا که تعداد زیادی از شهرهای ایران را قرمزپوش کرد، موجب بروز انتقاداتی از سوی جامعه صنفی کشور شد و با توجه به پابرجا بودن هزینهها در عین بسته شدن مغازهها، اخیرا اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، در گفتوگویی که با «تصلا» داشت، از ورشکستگی فروشندگان لوازم خانگی با تعطیلیهای مکرر خبر داد. در حالی که کماکان سایه سنگین کرونا بر کسب و کار کشور حاکم است که حال در روزهای بسیار داغ تابستان، خاموشیهای گسترده نیز به آن اضافه شده و تاثیر خودش را بر کسب و کار نشان داده است.
پازوکی در این باره هم طی اظهاراتی گفته است که «اگر سری قبل به دلیل قطعی برق، ۱۰ درصد دچار ضرروزیان شده بودیم، الان این زیان به ۵۰ درصد رسیده است.» اعمال خاموشیهای طولانی مدت و بدون برنامه در حالی ادامهدار شده است که محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن تولیدکنندگان صوتی و تصویری کشور، نیز طی اظهاراتی، به «تصلا» اعلام کرد اگر وضع به همین منوال طی ۱۰ تا ۱۵ روز آینده ادامه داشته باشد، تولید لوازم خانگی با کاهش مواجه شده و خطوط تولید متوقف میشوند.
گسترش بیماری کرونا و قطعی برق آن هم در چند نوبت تنها طی یک روز، نه تنها کسب و کار اصناف را مختل کرده است، بلکه شهروندان نیز تحت تاثیر پیامدهای این دو موضوع قرار گرفتهاند. در ادامه این گزارش، به مشکلات مربوط به خاموشیها به روایت شهروندان پرداخته شده است.
اثرات قطعی برق بر لوازم خانگی
نوسانات ناشی از قطع و وصل مکرر برق به برد وسایل لوازم برقی آسیب جدی وارد میکند که در همین زمینه، یکی از شهروندان به «تصلا» گفت: «در اثر نوسانات برق، برد یخچالم سوخت. چون سال قبل نیز، همین اتفاق برای یکی از لوازم برقی خانهمان افتاده بود و رسیدگی به پرونده پرداخت خسارت در اداره برق زمان زیادی از ما گرفت، امسال دیگر پیگیری نمیکنم و مجبورم خسارت وارده را نه از بیمه، بلکه از جیب خودم بدهم.»
شهروند بعدی که در استان گیلان زندگی میکند و قطعیهای مکرر و طولانی مدت در طول روز به شدت کلافهاش کرده، به «تصلا» گفت: «قطعی برق، خسارت زیادی به لوازم خانه ما وارد کرده است؛ طوری که کنترل کولر، فریزر، فیوز کنتور و چند لامپ و مهتابی خانهام در اثر نوسانات برق دچار خرابی یا سوختگی شد.» وی با ناراحتی ادامه داد: «متاسفانه خازن ماشین لباسشویی مادرم نیز سوخت.»
یکی دیگر از خسارتدیدگان خاموشیهای اخیر، به «تصلا» اظهار کرد که «قطعی مکرر برق باعث شد تلویزیون و برد دستگاه دوربین مدار بسته خانهام بسوزد.» وی ادامه داد: « به بیمه مراجعه کردم؛ متاسفانه نتیجهای نگرفتم و به من گفتند که باید به اداره برق بروم، آنجا هم جوابی نگرفتم.»
یک شهروند دیگر نیز به «تصلا» گفت: «آنطور که من اطلاع دارم پمپ کولر شرکتی که در آنجا کار میکنم، در اثر این خاموشیها سوخت و ما مجبور به تعطیلی کارمان در آن روز شدیم.»
تقاضا برای خرید محافظ بالا رفته؛ لوازم گران شدهاند
در حالی که خسارتهای وارد شده به مردم در اثر قطعی برق افزایش یافته که این روزها آنها ترجیح میدهند به جای اینکه هزینه تعمیر لوازم برقی را پرداخت کنند، با قیمت کمتری برای لوازم خانهشان محافظ خریداری کنند. طوری که نایب رئیس اتحادیه صنف الکتریک تهران از افزایش شدید تقاضای محافظ در پی قطعی برق طی هفتههای اخیر خبر داده است. آنطور که حسن جابر انصاری گفته، حداقل قیمت محافظ ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار تومان است و برای دستگاههایی مثل کولر گازی به ۲۵۰ هزار تومان هم میرسد.
در همین زمینه، نظر یک صاحب مغازه الکتریکی واقع در غرب تهران را جویا شدیم که به «تصلا» گفت: «مراجعه مردم برای خرید محافظ خیلی زیاد شده است؛ طوری که از هفتهای ۲۰ نفر به حدود ۹۰ نفر رسیده است.»
یکی از فروشندگان لوازم خانگی در بازار امین حضور نیز، در پاسخ به این سوال «تصلا» که آیا مراجعه مردم برای خرید لوازم برقی طی روزهای گذشته افزایش یافته یا نه؛ گفت: «خرید پنکههای شارژی زیاد شده است.» وی ادامه داد: «ما مراجعهای برای سوختگی لوازم برقی نداشتیم.» این فروشنده، در پاسخ به این پرسش که آیا به دنبال افزایش تقاضا، کالاها گران شدهاند؟، نیز گفت: «بله؛ به خصوص در هفته قبل شاهد افزایش قیمت بودیم، به صورت تقریبی میتوانم بگویم حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان برخی اقلام گران شدهاند.»
نگاهی به سایتهای اینترنتی نشان میدهد که حداقل قیمت یک پنکه شارژی حدود ۶۰ هزار تومان است. همچنین، در حالی این فروشنده به افزایش قابل توجه قیمت لوازم خانگی ناشی از قطعی برق اشاره میکند که طی یک سال گذشته این لوازم طی چند نوبت گران شدهاند و روی دور گرانی قرار گرفتهاند، (برخی منابع رسمی از افزایش قیمت حدود ۲۹۰ درصدی طی ۶ ماه گذشته خبر دادهاند.) و معلوم نیست چطور قشر آسیبدیده باید برای تهیه مجدد کالاهای خراب شده، اقدام کند.
مسئولان به فکر باشند
هرچند مسئولان صنعت برق کشور مسیرهای از قبیل پایگاه اطلاعرسانی شرکت توانیر بخش بیمه مشترکان و یا نرمافزار برق من را برای دریافت خسارت ناشی از نوسانات قطعی برق معرفی میکنند که اکثر شهروندان به دلیل فرآیند طولانی دریافت خسارت از آن صرف نظر میکنند. این در شرایطی است که به دلیل فشارهای اقتصادی معیشت آنها به شدت در وضعیت نامطلوبی قرار دارد و نیازمند حمایتهای جدی و برنامهریزی عملیاتی متولیان امر است.