تصویر صنعت لوازم الکترونیک – اصرار دولت به قیمت‌گذاری دستوری تولیدات لوازم خانگی در حالی است که بنگاه‌های اقتصادی در آستانه رکودی دوباره قرار دارند.
گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد شاخص مدیران خرید اقتصاد در آبان امسال به مرز ۵۰ واحد نزدیک شده است و بنگاه‌های اقتصادی از تداوم افزایش قیمت و کاهش موجودی مواد اولیه و تقاضای بازار خبر داده‌اند.
در همین زمینه یک عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی می‌گوید: فعالان صنعت لوازم خانگی باید بتوانند قیمت تولیدات‌شان را براساس مکانیزم عرضه و تقاضای بازار تعیین کنند، نه اینکه دولت تعیین‌کننده قیمت باشد و صرفا روش‌های دستوری و ابزارهای قهری به‌کار گرفته شود که نتیجه‌ای جزء نادیده گرفتن کیفیت محصولات و تحویل کامل بازار داخلی به تولیدکنندگان خارجی به دنبال نخواهد داشت.
حمیدرضا صالحی با بیان اینکه اساسا اقتصاد مبتنی بر رقابت و اقتصاد آزاد موجبات رشد یک صنعت را فراهم می‌کند، گفت: اگر تولیدکننده لوازم خانگی در یک سازوکار دستوری و تحمیلی که به دنبال سرکوب قیمتی است، فعالیت کند قطعا در کسب وکار خود موفق نخواهد بود.
کاهش کیفیت لوازم خانگی با اقتصاد دستوری
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه در اقتصاد دستوری محصولات تولیدی به لحاظ کیفی قابل رقابت با نمونه مشابه خارجی نیستند، افزود: در چنین شرایطی، محصولاتی که در داخل تولید می‌شوند نمی‌توانند جوابگوی نیازهای داخل باشند و رضایت نسبی مصرف‌کنندگان را فراهم سازند.
به گفته وی، در اقتصاد دستوری، تولیدکنندگان کنترلی بر قیمت تمام شده محصولات خود ندارند و در نتیجه برای حفظ بازار داخلی و خارجی با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند.
این فعال اقتصادی ادامه داد: فعالان صنعت لوازم خانگی باید بتوانند قیمت تولیدات‌شان را براساس مکانیزم عرضه و تقاضای بازار تعیین کنند، نه اینکه دولت تعیین‌کننده قیمت باشد و صرفا روش‌های دستوری و ابزارهای قهری به‌کار گرفته شود که نتیجه‌ای جزء نادیده گرفتن کیفیت محصولات و تحویل کامل بازار داخلی به تولیدکنندگان خارجی به دنبال نخواهد داشت.
صالحی با بیان اینکه در صنعت لوازم خانگی باید امکان رقابت تولیدکنندگان ایرانی با خارجی به‌عنوان یک هدف اصلی مورد توجه قرار گیرد، افزود: تولیدکننده ایرانی در عین حالی که باید بتواند بازار داخل را حفظ کند، باید قادر باشد بازارهای خارج از کشور را تصاحب کند که یکی از زیرساخت‌های این قضیه، بحث تک‌نرخی شدن ارز است.
به گفته وی، متولیان امر گاهی با پایین نگه داشتن دستوری نرخ ارز موجبات واردات بیشتر و تبدیل‌شدن کشور به بهشت واردات را فراهم کرده‌اند. اگر یک فضای رقابتی در بازار لوازم خانگی ایران حاکم باشد، تولیدکنندگان ایرانی می‌توانند محصولات خودشان را با کیفیت و قیمت مناسب عرضه کنند. این امر به تقویت تولیدکنندگان داخلی منجر می‌شود و باعث خواهد شد مردم دیگر به سمت کالاهای خارجی نروند.
سرنوشت بازار خودرو در انتظار بازار لوازم خانگی
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تاکید کرد: تعیین قیمت به صورت دستوری فقط سرنوشت بازار خودرو را برای بازار لوازم خانگی رقم میزند و دیگر مردم نه از سرعلاقه بلکه از روی اجبار به خرید اقدام می‌کنند.
به گفته صالحی؛ تعیین قیمت به شکل دستوری همانند بسته شدن درب‌های کشور به روی کالاهای خارجی تنها به تولید ملی ضربه میزند.
این فعال باسابقه صنعتی با اشاره به بیانیه انجمن صنایع لوازم خانگی ایران درباره لزوم حذف قیمت‌گذاری دستوری لوازم خانگی، توضیح داد: انجمن صنایع لوازم خانگی ایران به‌عنوان یکی از قدیمیترین تشکل‌های ملی شناخته می‌شود و اعضای وفاداری در آن گرد هم آمده‌اند که هدف غایی آنها ارتقای کیفی محصولات داخلی است و این امر بر همگان ثابت شده است.
صالحی با تاکید بر این نکته که صنعت لوازم خانگی به‌عنوان یکی از قدیمیترین صنایع ایران و یک صنعت پیشران محسوب می‌شود، اظهار کرد: بنابراین، باید بستری فراهم شود تا فعالان صنعت لوازم خانگی در یک فضای رقابتی به تولید محصولات باکیفیت مطابق با استانداردهای بین‌المللی اقدام کنند و درعین حال در تعیین قیمت تمام شده نیز نقش داشته باشند.
بنگاه‌های اقتصادی در آستانه رکودی جدید
طبق نظرسنجی انجام شده از بنگاه‌های اقتصادی کشور، شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی نشده) برای کل اقتصاد ایران در آبان ۵۱.۰۷ به دست آمده است و رشد تولید به نرخ پایین‌تری نسبت به مهرماه رسیده است. در این ماه به‌جز شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده، سایر مؤلفه‌های اصلی بالاتر از ۵۰ ثبت شده‌اند. دلیل اصلی بالای ۵۰ بودن شاخص کل در آبان ماه ناشی از بخش صنعت بوده است.
شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار در آبان ماه (۵۳.۸۶) رشد کمتری نسبت به مهر داشته است. میزان رشد این شاخص در بخش خدمات و بخش ساختمان بسیار کمتر از سایر بخش‌هاست.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (۴۷.۳۸) در آبان ماه به کمترین مقدار طی سه ماه اخیر رسیده است. در آبان بخش‌های خدمات و کشاورزی و ساختمان با کاهش شدید تقاضا روبرو بوده‌اند. افزایش قیمت‌ها و کمبود شدید نقدینگی باعث کاهش تقاضای مشتریان شده است.
شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌شده (۴۴.۶۲) در آبان به کمترین مقدار ۷ ماه اخیر رسیده است. این شاخص که در همه بخش‌های اقتصادی کاهش داشته است به عقیده فعالان اقتصادی ناشی از افزایش قیمت‌ها و نرخ ارز و کمبود شدید نقدینگی است.
شاخص صادرات کالا یا خدمات (۴۸.۳۸) همچنان در آبان ماه نیز کمتر از ۵۰ است هرچند که میزان آن از مهرماه (۴۵,۲۷) بیشتر شده است.
شاخص قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (۸۳.۱۳) همچنان مانند ماه قبل با شدت زیاد در حال افزایش است. افزایش دائمی قیمت مواد اولیه بر روی قیمت محصولات و هزینه‌های تولید تأثیرگذار بوده و شاخص قیمت محصولات تولیدشده یا خدمات ارائه شده (۶۳.۱۴) متأثر از افزایش هزینه‌های تولید همچنان در مقادیر بالای خود قرار دارد.
شاخص مصرف حامل‌های انرژی (۶۴.۲۶) طی ۵ ماه اخیر به بیشترین مقدار خود رسیده است. هم‌زمان با افزایش مصرف به دلیل تغییر فصل، بسیاری از فعالان اقتصادی با افزایش بالای قیمت سوخت روبرو بوده‌اند.
شاخص انتظارات برای ماه آینده (۵۹.۷۴) اگرچه همچنان انتظارات مثبت نسبت به ادامه فعالیت‌ها را نشان می‌دهد اما میزان آن طی ۴ ماه اخیر به کمترین مقدار خود رسیده است و درصد کمتری از فعالان در مقایسه با ماه قبل انتظارات خوش‌بینانه برای آذر دارند البته این کاهش بیشتر ناشی از رکود در بخش ساختمان است.
خبر مرتبط: قیمت گذاری لوازم خانگی دستوری نیست/هدف‌گذاری صادرات ۲۰۰ میلیون دلاری
مخالفت انجمن صنایع با قیمت‌گذاری دستوری
گفتنی است انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با انتشار بیانیه‌ای که اخیرا در دسترس رسانه‌ها قرار گرفته است؛ بار دیگر مخالفت خود را با روش فعلی کنترل بازار لوازم خانگی از طریق سیاستهای سرکوب قیمتی و قیمت‌گذاری دستوری لوازم خانگی اعلام کرد. روشی که تا به امروز تنها مانعی در مسیر ارتقای کیفیت تولیدات ایرانی بوده است.
در بیانیه انجمن صنایع لوازم خانگی ایران آمده است: «انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در کسوت بزرگترین و قدیمیترین تشکل ملّی صنعت پیشران لوازم خانگی کشور و دارا بودن بالغ بر هشتاد درصد بازار لوازم خانگی در اختیار واحدهای تولیدی عضو این تشکل و با کارنامه درخشان چهار دهه فعالیت مستمر و هدفگرا، در صنعت و اقتصاد ملّی نقش‌آفرینی کرده است.
در طول سال‌های متمادی این انجمن طی مکاتبات متعدد و نیز در جلسات حضوری با ارائه ادله مبتنی بر تجارب و شواهد عینی، مخالفت خودرا با روش فعلی کنترل بازار از طریق قیمت‌گذاری دستوری لوازم خانگی و استصوابی را اعلام داشته است. چرا که این روش را مخل ارتقاء کیفی و مانع اصلی ایجاد رقابت سالم بین تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی و در یک کلام سدی غیر منطقی در مسیر رشد این شاخه از صنعت کشور و به‌ویژه در امر صادرات به بازارهای هدف می‌داند.
لذا این تشکل به نمایندگی از اعضای خود، ضمن تأکید مجدد بر لزوم حذف کامل روش جاری قیمت گذاری دستوری لوازم خانگی و در رأس آن استفاده از روش منسوخ Cost plus در تعیین و تصویب محدوده افزایش قیمت لوازم خانگی و با توجه به نوسانات لجام‌گسیخته هزینه‌های مترتب بر تولید، بازنگری اساسی جهت رفع موانع تولید صنعت لوازم خانگی، خاصه قیمت‌گذاری دستوری و سیاستهای سرکوب قیمتی را مورد تأکید قرار می‌دهد.»
