تصلا– سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران میگوید صنایع لوازم خانگی حداکثر ۲۵ درصد ورق فولاد مورد نیازشان را از طریق بورس کالا و ۷۵ درصد آن را از بازار آزاد تامین میکنند. این در حالی است که مسئولان فولاد مبارکه میگویند عرضه محصولات در فولاد مبارکه به صورت ۱۰۰ درصد در بورس است.
در حالی که فولادسازها برای عرضه خارج از بورس مجوز ندارند، سال گذشته میزان تولید ورق گرم ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تن بود که از این میزان سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن وارد بورس شد و ۴ میلیون و ۷۰ هزار تن در خارج از بورس عرضه شده است و این یعنی مواد اولیه از پروسه قیمتگذاری دلالان به دست تولیدکننده رسیده است.
دلالان ورق فولاد را از کجا تهیه می کنند؟
دلالان ورق فولاد را از تولیدکنندههای بالادستی میگیرند و در بازار آزاد با قیمتی چندبرابری به تولیدکنندگان میفروشند و همین چرخه موجب گرانی لوازم خانگی میشود.
از طرف دیگر سامانه بهینیاب وزارت صمت این روزها تبدیل به پاشنه آشیل تولید لوازم خانگی شده است. نفوذ دلالان در این سامانه باعث شده مواد اولیه به دست تولیدکنندگان واقعی نرسد و در حالی که خطوط تولید به دلیل کمبود مواد اولیه یکی پس از دیگری در حال تعطیلی است، دلالان و تولیدکننده نماها، در بازار سهمیههای دولتی در سامانه بهینیاب جولان میدهند.
به گفته خود مسئولان بورس کالا، برخی از طریق سامانه «بهینیاب» ورق فولاد مبارکه را در فروردین امسال ۸ هزار و ۲۰۰ تومان خریدند و اکنون آن را در حدود ۲۰ هزار تومان قیمت گذاری کردهاند و در سایتها میفروشند. این در حالی است که مسئولان وزارت صمت میگویند بیش از ۴۰ درصد واحدهای تولیدی تاکنون در داخل سامانه بهینیاب نبودند؛ بنابراین نمیتوانیم همه تقصیرها را برگردن این سامانه بیاندازیم.
نزدیک به ۱۰ سال از راهاندازی سامانه بهینیاب وزارت صمت میگذرد. بهینیاب که با هدف شناسایی تولیدکنندگان واقعی راهاندازی شد، با ضعف نظارتی از سوی وزارت صمت از اهداف اصلی خود دور شد.
تولیدکنندگان میگویند، تولیدکنندهنماها در این سامانه مواد اولیه را خریداری میکنند و در بازار آزاد به فروش میرسانند و سودهای نجومی به دلیل تفاوت قیمت دولتی و آزاد به جیب میزنند و همین باعث میشود مواد اولیه به خطور تولید ما نرسد و مجبور به تعطیلی یا افزایش قیمت محصولات شویم.
سامانه بهینیاب سالهاست مشکل دارد
سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران گفت: صنایع لوازم خانگی حداکثر ۲۵ درصد ورق فولاد مورد نیازشان را از طریق بورس کالا و ۷۵ درصد آن را از بازار آزاد تامین میکنند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، حمیدرضا غزنوی با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری یکشنبه شب شبکه دوسیما با اشاره به اینکه سامانه ”بهینیاب“ سالهاست که مشکل دارد، افزود: شرکتهای تولیدکنندهای هستند که پروانه بهرهبرداری گرفتند، اما رصد نمیشوند که چقدر تولید کردند و اگر این اتفاق میافتاد و از مواد اولیهای که گرفتهاند تا تولید نهایی آنها رصد میشد، بسیاری از این شرکتها از چرخه دریافت کالا و محصول از بورس کالا حذف میشدند، اما متاسفانه این اتفاقات نیفتاده است.
وی گفت: پارسال میزان تولید ورق گرم ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تن بود که از این میزان سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن وارد بورس شد و ۴ میلیون و ۷۰ هزار تن در خارج از بورس عرضه شده است در حالی که فولادسازها برای عرضه خارج از بورس مجوز ندارند.
غزنوی افزود: در بسیاری موارد به علت عرضه کم، قیمتها بالا میرود و برخی معاملات ابطال میشود و این موضوع، تقاضاهای انباشتهای را ایجاد میکند و قیمتها افزایش مییابد.
بیش از ۴۰ درصد واحدهای تولیدی تاکنون در سامانه بهینیاب نبودند
مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت هم با حضور در این برنامه با اشاره به اینکه آمار همه واحدهای تولیدی داخل کشور را با جزئیات داریم و آنها را بررسی کردهایم، گفت: طرحی را از دو ماه پیش آغاز کردیم و معاونت امور صنایع وزارت صمت متولی ساماندهی طرف تقاضا شده است و سهمیهها و میزان دریافتی آنها بررسی و میزان خرید و تولید آنها تطبیق میشود.
کیوان گردان افزود: اجبار کردیم همه واحدهای تولیدی باید در داخل سامانه «بهینیاب» قرار بگیرند، زیرا بیش از ۴۰ درصد واحدهای تولیدی تاکنون در داخل سامانه بهینیاب نبودند؛ بنابراین نمیتوانیم همه تقصیرها را برگردن این سامانه بیاندازیم.
گردان اضافه کرد: بخشی از واحدهای تولیدی مانند خودروسازها ۱۰۰ درصد ورق مورد نیاز خود را از شرکت فولاد مبارکه گرفتهاند و در سامانه بهینیاب هم برخی واحدهای تولیدی ۱۰۰ درصد، برخی ۸۰ درصد و برخی هم حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد مواد اولیه را گرفتهاند.
ایجاد عدالت در توزیع ورق فولاد
مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت،معدن و تجارت ادامه داد: یکی از برنامههای اساسی ما عدالت در توزیع ورقهای فولادی میان همه تولید کنندگان است.
با بیان اینکه فولاد مبارکه همه واحدهای تولیدی را که بیش از ۱۱۰ تن در ماه خرید دارند، کارشناسی کرده است، افزود: ارقامی هم در سامانه «بهینیاب» قرار دارد که ما با تطبیق این آمار، آنها را ارزیابی دقیقتر میکنیم.
وی گفت: ۷ شرکت تولیدکننده ورق گرم داریم که ۶ میلیون تن ورق قابل عرضه در بورس دارند و از شهریور همه آنها مکلف شدند همه ورق گرم تولیدی خود را باید در بورس عرضه کنند.
گردان اضافه کرد: ۵ شرکت تولید کننده ورق سرد داریم که ۲ و ۲ دهم میلیون تن تولید میکنند که ۵۰ درصد از این ظرفیت متعلق به شرکت فولاد مبارکه است و همه این شرکتها هم مکلف به عرضه محصولات خود هستند.
مدیرکل دفتر صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: بر اساس فرآیندی که در دست اجراست شرکت فولاد مبارکه هم مکلف است همه عرضههای خود را در داخل بورس کالا انجام دهد و موضوع مچینگ کاملاً باید حذف شود.
گردان افزود: از هفته گذشته به استانها ابلاغ کردیم در ماه آینده، سهمیهها را بر اساس فرمولها بازنگری کنند و شرکتهای عرضهکننده هم مکلف هستند تولیدات خود را عرضه کنند.
قیمت ورق فولاد در سامانه بهین یاب پر اختلال
مدیر نظارت بر بازار بورس کالا نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه با اشاره به اینکه دو سال از فعالیت سامانه «بهینیاب» میگذرد، گفت: این سامانه در این دو سال ایراد داشته و در این مدت به درستی کار نکرده است و تولید کنندگان مجبور شدند مواد مورد نیاز خود را از خارج از بورس تامین کنند.
سید جواد جهرمی افزود: برخی از طریق سامانه «بهینیاب» ورق فولاد مبارکه را در فروردین امسال ۸ هزار و ۲۰۰ تومان خریدند و اکنون آن را در حدود ۲۰ هزار تومان قیمت گذاری کردهاند و در سایتها میفروشند.
وی اضافه کرد: صرفا شرکت مبارکه، ورقهای سرد تولیدی خود را در بورس عرضه میکند و بقیه شرکتهای تولیدکننده این ورق از جمله شرکت هفت الماس، غرب آسیا و امیرکبیر کاشان، ورقهای تولیدی خود را در خارج از بورس عرضه میکنند.
جهرمی افزود: پارسال ۷۳۳ هزار تن ورق سرد در بورس معامله شد؛ در حالی که کل ورق مصرفی کشور بالغ بر ۲ میلیون تن بود.
فولاد مبارکه:عرضه محصولات به صورت ۱۰۰ درصد در بورس است
معاون فروش و بازاریابی شرکت فولاد مبارکه اصفهان هم گفت: عرضه محصولات در فولاد مبارکه به صورت ۱۰۰ درصد در بورس است و در محصولات گرم, ۴۰ درصد را در تالار اصلی و ۶۰ درصد را بر اساس دستورالعملهای ستاد تنظیم بازار به صورت اختصاصی و مچینگ عرضه میکنیم و در بورس کالا هم ثبت میشود؛ بنابراین صد درصد محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا ثبت و عرضه میشود.
طهمورث جوانبخت افزود: در محصولات سرد هم این گونه است و بر اساس دستورالعملهای ستاد تنظیم بازار، ۲۰ درصد در تالار اصلی و ۸۰ درصد به صورت اختصاصی برای صنایع راهبردی مانند خودروسازها، لوازم خانگی و قطعه سازان است.
وی ادامه داد: از سال ۱۳۸۵ که محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا عرضه شد این کار در حال انجام است.
جوانبخت گفت: عرضه ما دقیقاً بر اساس برنامهریزی بورس کالا انجام میشود و در دو هفته یک بار محصولات گرم خود را و ۲۰ درصد ورق سرد را عرضه اختصاصی و ۸۰ درصد آن را به صنایع راهبردی، مچینگ میکنیم.
وی افزود: مچینگ همان عرضه اختصاصی است و قیمت بر اساس عرضه عمومی و در تالار است و با همین قیمت به تولید کننده واقعی عرضه میشود.
محصولات تولیدکنندههای بالادستی به تولیدکننده نمیرسد
معاون قضایی دادستان کل کشور هم گفت: یا باید پذیرای بورس کالا به عنوان سازمان شفاف سازی و اقتصادی باشیم یا نباشیم و نمیشود یک بام و دو هوا داشته باشیم.
سعید عمرانی اضافه کرد: یکی از ایرادات مچینگ این است که همه کارخانههای پاییندستی ما در تولید لوله، پروفیل و محصولات فولادی باید کالاهای خود را از بازار آزاد بخرند و تولیدکنندههای بالادستی، محصولات خود را به عدهای میفروشند که معلوم نیست تولید کننده هستند یا خیر.
عمرانی ادامه داد: یکی از مشکلات ما در حوزه فولاد این است که عرضه واقعی در بورس انجام نمیشود و به آن معترضم و این عرضه نکردن موجب شده است که کارخانهدار و تولیدکننده، مواد اولیه مورد نیاز خود را از بازار آزاد تامین کند.
در حال حاضر بازار لوازم خانگی آشفته و بیش از هر زمان دیگری متلاطم است. آمارهایی که مسئولان از افزایش تولید لوازم خانگی ارائه میدهند با وضعیت بازار و قیمتهایی که روزانه تغییر میکند، همخوانی ندارد.
مصرفکننده اما بیپناهتر از همیشه است و تولیدکننده واقعی در تکاپوی سرپا نگهداشتن کارخانه و تعطیل نشدن خطوط تولید. اما در این میان دلالان و تولیدکنندهنماهایی هستند که با رانت و نفوذ در سیستم دستگاههای دولتی از این آشفتهبازار سودهای کلان به جیب میزنند و همچنان عزم و ارادهای برای برخورد با آنها و بستن راههای نفوذشان وجود ندارد.