تصلا-پیشرفت تلویزیون‌ها در قرن بیست و یکم باعث شده است تصاویر آنها با رنگ‌های کاملاً طبیعی و تقریباً نزدیک به واقعیت نمایش داده شوند. عرضه تلویزیون‌های Full HD و ۴K و ۸K و ایجاد استانداردهای HDR 10 و + HDR 10 و دالبی ویژن برای آنها، باعث شده تلویزیون‌ها تصاویر را با وضوح و جزئیات بسیار بالا و همچنین با طیف بسیار گسترده‌ای از رنگ‌ها نمایش دهند و فرد با دیدن تصاویر این تلویزیون‌ها، حتی برای چند لحظه کوتاه هم که شده است تصور می‌کند واقعاً در مکان در حال نمایش در تلویزیون حضور دارد و حالا نوبت آن رسیده تا علاوه بر دیدن تصاویر با کیفیت به سراغ تلوزیون چشیدنی ژاپنی ها بریم !
حتی ممکن است با دیدن این تصاویر، بگوید «اگر خودم آنجا بودم جزئیات را با این وضوح و شفافیت نمی‌دیدم». در ضمن با آغاز دهه دوم میلادی قرن بیست و یکم، تلویزیون‌های سه‌بعدی نیز به بازار راه یافتند که با هدف نمایش تصاویر کاملاً واقعی طراحی و تولید شده بودند.
چنانچه تلویزیون سه‌بعدی باکیفیت رده‌بالایی داشتید و در حال تماشای محتوای سه‌بعدی باکیفیت بودید، زمانی که تصاویر سه‌بعدی را با عینک مخصوص نگاه می‌کردید، تصور می‌کردید که تصاویر در حال نمایش در حال بیرون آمدن از تلویزیون هستند و با دیدن این تصاویر تصور می‌کردید که واقعاً در صحنه در حال نمایش در تلویزیون حضور دارید.
تصاویر سه‌بعدی برای برخی از افراد به‌قدری واقعی در نظر می‌رسید که مثلاً زمانی که تیری از تیر و کمان رها می‌شد، افرادی که در حال تماشای این صحنه با عینک مخصوص تماشای تصاویر سه‌بعدی بودند، لحظه‌ای سر خود را می‌دزدیدند تا تیر با سر آنها برخورد نکند.
همچنین شرکت‌هایی مثل سامسونگ و ال‌جی مدتی نمایشگرها و تلویزیون‌های منحنی خود را تولید و عرضه کردند که به دلیل ساختار منحنی خود به تصاویر عمق می‌بخشیدند و افرادی که دقیقاً مقابل این تلویزیون‌ها می‌نشستند، تصاویر را با حالتی تقریباً سه‌بعدی می‌دیدند و غرق تماشای تصاویر در حال نمایش می‌شدند.
اما ژاپنی‌ها سال میلادی گذشته از نمونه اولیه تلویزیونی کاملاً خاص و منحصربه‌فرد رونمایی کردند که می‌توان گفت طراحی و تولید آن انقلاب شگفت‌انگیزی در صنعت تلویزیون سازی محسوب می‌شود و تولید آن به معنای واقعی کلمه گام بسیار بزرگ در شبیه‌سازی واقعیت توسط تلویزیون‌ها است.
تلویزیون چشیدنی و مزه دار
همان‌طور که گفتیم این تلویزیون لیسیدنی است و افراد می‌توانند با لیسیدن آن، طعم شبیه‌سازی‌شده غذاهای مختلف را تجربه کنند. نمونه اولیه این تلویزیون که به دست یک پروفسور ژاپنی به نام هومی میاشیتا (Homei Miyashita) از دانشگاه میجی، طراحی شده است، می‌تواند نویدبخش تولید تلویزیون‌هایی باشد که می‌توانند حواس پنجگانه انسان را درگیر خود کنند.
نحوه کار تلویزیون چشیدنی و مزه دار
این دستگاه که «تلویزیون را بچش» (Taste the TV) یا به‌اختصار «TTTV» نام دارد، از قطعه‌ای شبیه به صفحه گردان مورداستفاده در کابینت‌ها استفاده می‌کند که دارای ۱۰ محفظه قوطی‌مانند با مواد دارای طعم‌های مختلف ازجمله طعم شیرین، شور، تند، تلخ است که مواد داخل آنها برای ایجاد طعم‌های متفاوت، با یکدیگر ترکیب می‌شوند و مزه غذاهای خاص با به وجود می‌آورند.
مزه نهایی پس از ایجاد شدن، از طریق اسپری شدن به لایه‌ای بهداشتی قرارگرفته روی یک نمایشگر منتقل می‌شود تا افرادی بتوانند با لیسیدن لایه موجود روی نمایشگر، طعم غذای در حال نمایش در نمایشگر را بچشند و آن را مزه مزه کنند. فناوری‌های این‌چنینی می‌تواند در دوران اپیدمی یا پاندمی ویروس‌های مسری خطرناک مثل دوران پاندمی کووید ۱۹، امکان چشیدن طعم غذاها بدون تماس با آنها را برای افراد فراهم کنند یا چشیدن طعمی مشابه طعم غذاهایی را که به‌صورت آنلاین یا دیجیتالی به فروش می‌رسند، امکان‌پذیر کند.
پروفسور میاشیتا در مورد این تلویزیون این‌چنین گفته است:
هدف ما از ساخت این تلویزیون چشیدنی ، ایجاد تجربه‌ای نزدیک به تجربه مزه کردن طعم غذای واقعی است و اینکه مردم بتوانند در هنگام تماشای غذاهای مختلف در تلویزیون، طعم آنها را نیز بچشند.
میاشیتا برای به ثمر رساندن این پروژه با تیمی متشکل از ۳۰ دانش‌آموز همکاری کرده است که با همکاری یکدیگر مجموعه‌ای متنوع از مزه‌ها را ایجاد کرده‌اند. در ضمن این دانش‌آموزان برای واقعی‌تر کردن تجربه غذا خوردن با استفاده از تلویزیون‌های چشیدنی و مزه دار، وسایل مرتبط با صرف غذا ازجمله چنگال را طراحی و تولید کرده‌اند. این پروفسور ژاپنی مدعی است نمونه اولیه TTTV را خودش تنهایی در سال ۲۰۲۰ تولید کرده است و قیمت نمونه تجاری این محصول می‌تواند در حدود ۸۷۵ دلار باشد.
کاربردهای تلویزیون چشیدنی و مزه دار
بدون تردید چنین تلویزیون منحصربه‌فرد و شگفت‌انگیزی، توانایی‌های بالقوه زیادی دارد؛ به‌عنوان‌مثال می‌توان از آن برای آموزش آشپزی از راه دور استفاده کرد. همچنین می‌توان در رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها از این دستگاه‌ها برای ارائه طعم غذاها و نوشیدنی‌های مختلف به مشتریان استفاده کرد تا مشتریان بتوانند طعم آن دسته از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی را که اصلاً با آنها آشنا نیستند و هیچ ذهنیتی در مورد آنها ندارند، قبل از سفارش دادن از این طریق بچشند و سپس در مورد سفارش یا عدم سفارش آن تصمیم بگیرند.
قطعاً استفاده از چنین فناوری جدیدی در رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها و مراکز مشابه، باعث جذب میزان زیادی از مشتریان به سمت آنها می‌شود. استفاده از تلویزیون چشیدنی برای انجام بازی‌های مرتبط با چشیدن مواد غذایی و همچنین تکمیل پرسشنامه‌ها یا حتی انجام کوییزهای مرتبط با این موضوع، یکی دیگر از کاربردهای جذاب بالقوه این دستگاه محسوب می‌شود.
درضمن می‌توان از نمایشگرهای قابل چشیدن و مزه دار در دستگاه‌های طراحی‌شده برای تهیه انواع مواد غذایی (مثل شکلات یا بیسکویت یا هر نوع خوراکی دیگری) نیز استفاده کرد. بدون تردید استفاده از چنین فناوری جذابی در دستگاه‌های غذا ساز می‌تواند میزان استقبال از آنها و فروش آنها را چند برابر کند.
میاشیتا مدعی است فناوری ایجادشده توسط او برای شبیه‌سازی طعم غذاهای مختلف در تلویزیون و سایر وسایل دیجیتالی، شبیه‌سازی طعم خوراکی‌هایی مثل پیتزا، شکلات یا نان تست را امکان‌پذیر کرده است.
او همچنین امیدوار است که فناوری شبیه‌سازی طعم‌های مختلف در دستگاه‌های دیجیتالی، روزی دانلود مزه‌ها را نیز امکان‌پذیر کند و افراد بتوانند مزه‌های مختلف را نیز درست مثل فایل‌ها مثل فایل‌های موسیقی و ویدیویی، ذخیره و بین یکدیگر انتقال دهند.
تلویزیون و نمایشگر بودار
جالب است بدانید که فناوری انتشار بو از نمایشگر نیز در سال ۲۰۱۳ ایجاد شده است. این فناوری باعث می‌شود بو از نمایشگر مثل مانیتور کامپیوتر یا تلویزیون پخش می‌شود؛ حتی با استفاده از این فناوری انتشار بو از قسمتی خاص از تصویر نیز امکان‌پذیر است.
در نمایشگرهایی که برای انتشار بو و رایحه طراحی شده‌اند، چهار فن وجود دارد که هرکدام از آنها در یک قسمت از نمایشگر قرار گرفته‌اند. هرکدام از بوها و رایحه‌های در نظر گرفته شده برای انتشار و پخش شدن، در یک پاکت ژله‌ای کوچک ذخیره شده‌اند. با تنظیم میزان سرعت و قدرت هر یک از فن‌های نصب‌شده در پشت نمایشگر، می‌توان بو را به قسمت موردنظر تصویر منتقل کرد. این فن‌ها با سرعت بسیار کمی می‌چرخند؛ بنابراین کاربر به‌سختی می‌تواند متوجه وجود جریان هوا در پشت نمایشگر شود و تنها بویی را می‌فهمد که از یک قسمت خاص از نمایشگر خارج شده باشد.
جالب است بدانید که فناوری نمایشگر دارای قابلیت تولید بو نیز مانند نمایشگر چشیدنی و مزه دار، توسط ژاپنی‌ها طراحی و تولید شده است. نمونه اولیه نمایشگر بودار به دست پژوهشگران دانشگاه کشاورزی و فناوری (Tokyo University of Agriculture and Technology) ایجاد شده و نمونه تجاری آن در سال ۲۰۱۳ در کنفرانس واقعیت مجازی موسسه مهندسان برق و الکترونیک (The Institute of Electrical and Electronics Engineers) یا IEEE و انجمن ماشین‌های حسابگر (Association for Computing Machinery) یا ICM ارائه شد. متأسفانه در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای تولید و عرضه نمایشگرهای دارای قابلیت تولید بو در آینده نزدیک، اعلام نشده است.
لازم به ذکر است فناوری‌های ایجاد مزه و بو می‌توانند برای ایجاد این دو محرک حسی در بازی‌ها، محتواهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، محتوای صفحات وب و موسیقی نیز استفاده شوند.
تاریخچه ایجاد فناوری‌های مرتبط با ساخت و ارائه نمایشگرهای دارای قابلیت تولید بو
جالب است بدانید که تاریخ تولد نخستین فناوری ایجاد بو در حین نمایش محتوا، به اواخر دهه ۱۹۵۰ بازمی‌گردد. در اواخر دهه ۱۹۵۰ مخترعی سوئیسی به نام هانس لاوب (Hans Laube) سیستمی به نام Smell-O-Vision اختراع کرد که با استفاده از آن انتشار بو در حین پخش فیلم امکان‌پذیر شد. در همان دوره زمانی سیستم مشابه دیگری با نام آروما راما (AromaRama) طراحی و تولید شد که با استفاده از آن بو از طریق سیستم‌های تهویه مطبوع نصب‌شده در سالن سینما، پخش می‌شد.
در سال ۱۹۹۹ شرکتی به نام دیجی سنسس (DigiScents) وسیله‌ای جانبی برای کامپیوتر به نام «آی اسمل» (i smell) طراحی و تولید کرد که برای انتشار بو از نمایشگر کامپیوتر در زمان بازدید کاربر از یک صفحه وب یا باز شدن یک ایمیل توسط او، طراحی شده بود. در این دستگاه از یک کارتریج حاوی ۱۲۸ بوی اصلی استفاده شده بود و این بوها برای ایجاد بوی‌های طبیعی و بوهای ایجادشده توسط انسان، با یکدیگر ترکیب می‌شدند. شرکت سازنده این وسیله جانبی، هزاران بوی متداول را ثبت کرده بود که می‌توانستند در صفحات وب یا ایمیل‌ها رمزگذاری، دیجیتالی و جایگذاری شوند؛ اما متأسفانه دیجی سنس فعالیت خود را در سال ۲۰۰۱ متوقف کرد. در سال ۲۰۰۵ نیز محققان ژاپنی اعلام کردند در حال کار بر روی یک تلویزیون سه‌بعدی هستند که می‌تواند لمس کردن و استشمام بو را برای افراد امکان‌پذیر کند.
در سال ۲۰۱۳ رائول پورکار (Raul Porcar)، مهندس و مخترع اسپانیایی، فناوری اولوراما (Olorama) را ایجاد و حق اختراع آن را ثبت کرد. این فناوری در حقیقت سیستم بی‌سیمی است که با هدف ترکیب کردن رایحه‌ها در فیلم‌ها، محتوای واقعیت مجازی و هر نوع سیستم پخش‌کننده محتوای بصری و صوتی ایجاد شده است.
شرکت فیل ریل (FeelReal) در سال ۲۰۱۵ در رویداد GDC 2015 (کنفرانسی برای توسعه‌دهندگان بازی) از سیستم ایجاد بو برای محتوای واقعیت مجازی رونمایی کرد
در سال ۲۰۲۰ نیز شرکتی به نام OVR پلتفرمی متشکل از چند دستگاه برای ایجاد بو برای محتوای دیجیتال رونمایی کرد. یکی از این دستگاه‌ها گجتی به نام دستگاه بو (ION™ Scent Device) است که به هدست‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده متصل می‌شود.
