تصلا-کیفیت تصاویر شبکههای HD بهمراتب بیشتر از کیفیت تصاویر شبکههای SD است و روشنایی و وضوح و جزئیات تصاویر در حال نمایش در این شبکهها شما را شگفتزده میکند؛ اما برخی از گیرندهها قادر به دریافت شبکههای اچدی نیستند یا آنها همراه با مشکلاتی مثل نداشتن تصویر یا قطع و وصل شدن یا پرش تصویر دریافت میکنند. در این مطلب قصد داریم دلایل عدم دریافت شبکههای اچدی یا تصویر نداشتن این شبکهها و راهحلهای مؤثر برای رفع این مشکلات را بیان کنیم
آنچه در این مطلب خواهید خواند:
- دلایل عدم دریافت شبکههای جدید HD و روشهای برطرف کردن آنها
- معرفی برخی از گیرندههای دیجیتال HEVC
- دلیل تصویر نداشتن شبکههای HD صدا و سیما
- دلایل عدم دریافت شبکههای HD ماهواره
دلایل عدم دریافت شبکههای جدید HD و روشهای برطرف کردن این مشکلات
در ابتدا دلایل عدم دریافت شبکههای اچدی صدا و سیما از طریق گیرندههای دیجیتال و فرستندههای زمینی را بررسی میکنیم و در بخش بعدی در مورد دلایل عدم دریافت شبکههای اچدی از طریق رسیورهای ماهواره توضیح میدهیم.
شبکههای جدید HD صدا و سیما که در سال ۱۳۹۹ شروع به کار کردند، از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند و افتتاح این شبکهها یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ رسانههای ایران محسوب میشود. فهرست شبکههای صدا و سیما که اکنون به دو صورت HD و SD پخش میشوند به شرح زیر است:
- شبکه یک
- شبکه دو
- شبکه سه
- شبکه خبر
- شبکه قرآن
- شبکه ورزش
- شبکه مستند
- شبکه آی فیلم
- شبکه نسیم
- شبکه پویا
- شبکه نمایش
- شبکه افق
- شبکه ایرانکالا
- شبکه تماشا
دلیل کیفیت بسیار بالای این شبکهها، استفاده از کدک ۱۰ بیتی H 265 یا HEVC برای پخش تصاویر آنها است. دلیل استفاده از این کدک کاملاً جدید تصویر، ارائه تصویر بسیار با کیفیت توسط آن است. در ضمن شبکههایی که تصاویر آنها با استفاده از این کدک رمزگذاری میشوند، در مقایسه با شبکههایی که با استفاده از کدک H 264 یا MPEG 4 رمزگذاری میشوند، به دلیل حجم کمتر تصاویر آنها با بیتریت یکسان با بیتریت شبکههای MPEG، پهنای باند کمتری اشغال میکنند و میتوان با استفاده از این کدک میتوان پهنا باند موردنیاز برای پخش شبکهها را کاهش داد.
مهمترین ابزار برای دریافت شبکههای جدید اچدی صدا و سیما، استفاده از یک تلویزیون مجهز به گیرنده دیجیتال داخلی DVB T2 HEVC یا یک دستگاه گیرنده دیجیتال مجزا با همین مشخصات است. تمام تلویزیونهای ایرانی تولیدشده در پایان سال ۱۳۹۹ به بعد دارای گیرنده دیجیتال داخلی مذکور هستند؛ بنابراین درصورتیکه از آنتن گیرنده با کیفیتی استفاده کنید و آنتن در ارتفاع مناسب و در جهت مناسب نصب شده باشد (در ضمن فضای اطراف آنتن باید کاملاً باز باشد و پیرامون آن هیچ مانع بلندی مثل ساختمانهای بلند وجود نداشته باشد)، میتوانید شبکههای جدید اچدی صدا و سیما را بهراحتی با این تلویزیونها دریافت کنید.
لازم به ذکر است تقریباً تمام تلویزیونهای ۴K برندهای مختلف تولید سال ۲۰۱۷ به بعد، از کدک HEVC پشتیبانی میکنند و دارای گیرنده دیجیتال DVB-T2 HEVC نیز هستند. در ضمن تعداد بسیار زیادی از تلویزیونهای تولید سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۵ که از قابلیت ارتقای نرمافزاری پشتیبانی میکنند، نیز پس از ارتقای نرمافزار آنها توسط کاربران، از این کدک پشتیبانی میکنند. جالب است بدانید که حتی برخی از تلویزیونهای تولید ۲۰۱۴ نیز از HEVC پشتیبانی میکنند.
اگر تلویزیون شما دارای پنل ۱۰ بیتی است، اما فاقد گیرنده دیجیتال داخلی مذکور است، میتوانید با خرید یک گیرنده دیجیتال DVB T2 HEVC این مشکل را بهراحتی برطرف کنید. درصورتیکه در دریافت سیگنال با آنتن تلویزیون مشکل دارید یا نحوه صحیح نصب و تنظیم آنتن آشنا نیستید، میتوانید مقاله «چگونه آنتن تلویزیون را تقویت کنیم؟» و درصورتیکه در کانالیابی مشکل دارید یا نمیدانید چگونه این کار را انجام دهید، میتوانید مقاله «چگونه تلویزیون را کانالیابی کنیم؟» تصلا را مطالعه کنید. برای دریافت شبکههای اچدی درصد میزان کیفیت و قدرت سیگنال دریافتی، باید حداقل ۶۰ درصد باشد (این دو پارامتر در قسمت کانال یابی گیرنده دیجیتال به شکل دو نمودار میلهای نمایش داده میشوند).
معرفی برخی از گیرندههای دیجیتال HEVC
مدلهای گیرندههای دیجیتال HEVC سه برند مکیسدر، پروویژن که جزو پرفروشترین برندهای گیرنده دیجیتال در ایران هستند، به شرح زیر است:
مدلهای گیرنده دیجیتالی مکیسدر
- MX-3 3001JL
- MX-3 3002JL
- MX-3 3003JL
- MX-3 3004JL
- MX-3 3005JL
- MX-3 3006LE
- MX-3 3007LE
- MX-3 3008LE
- MX-3 3009LE
مدلهای گیرنده دیجیتالی پروویژن
- ۲۴۷ مدل Pro20 plus
- ۲۴۷ مدل Pro20
- ۲۴۷ مدل Pro10
- ۲۴۷ مدل Pro1
مدلهای گیرنده دیجیتالی دنای
- مدل STB1011H
- مدل STB1012H
- مدل STB1013H
- مدل STB1024H
لازم به ذکر است برای دریافت شبکههای اچدی باید از کابل آنتن باکیفیت، یکتکه و بدون پوسیدگی یا پارگی استفاده شود. درصورتیکه کابل آنتن تکهتکه، پوسیده و پاره شده باشد. سیگنال دریافتی افت میکند و شبکههای اچدی را با کیفیت مناسبی دریافت نمیکنید و ممکن است تصاویر این شبکهها دچار پرش شوند یا رنگ آنها برای چند لحظه به هم بخورد (در مقاله چگونه آنتن تلویزیون را تقویت کنیم، بهترین کابلهای آنتن و بهترین گیرندههای دیجیتال را معرفی کردهایم) درضمن فاصله بین آنتن و گیرنده نیز باید تا جای ممکن کم باشد؛ زیرا افزایش طول کابل نیز میتواند باعث افت میزان سیگنال شود.
درضمن ممکن است گیرنده شما از کدک HEVC پشتیبانی کند، آنتن و کابل آن هم هیچ مشکلی نداشته باشد و آنتن کاملاً صحیح و در ارتفاع مناسب نصب شده باشد و هیچ مانعی هم در اطراف آن نباشد، اما باز هم قادر به دریافت شبکههای اچدی جدید نباشید. در چنین مواردی به احتمال زیاد مشکل از فرستنده شهر شما است. برخی از مناطق کشور هنوز در دریافت شبکههای اچدی مشکل دارند. شما میتوانید با تماس با دفتر صدا و سیمای شهر خود در مورد این موضوع مطمئن شوید.
همچنین توصیه میکنیم برای اینکه بیشترین لذت را از کانالهای اچدی ببرید، حتماً از کابل HDMI با کیفیت استفاده کنید. درضمن پس از دریافت این شبکهها مطمئن شوید خروجی تصویر گیرنده روی ۱۰۸۰i و حالت آن روی نسبت تصویر ۱۶:۹ تنظیم شده باشد. برای تنظیم خروجی گیرنده دیجیتال باید از دکمه Display (یا دکمههای مشابه) و برای تنظیم حالت باید از دکمه Mode (یا دکمههای مشابه) ریموت کنترل استفاده کنید
دلیل تصویر نداشتن شبکههای HD صدا و سیما
چنانچه موفق شدهاید کانالهای اچدی جدید صدا و سیما را با گیرنده دیجیتال خود تلویزیون یا گیرنده دیجیتال دریافت کنید، اما تنها صدای آنها را میشنوید و تصویری مشاهده نمیکنید، تلویزیون یا گیرنده دیجیتال از کد HEVC پشتیبانی نمیکند.
دلایل عدم دریافت شبکههای HD ماهواره
طبیعتاً اگر میخواهید شبکههای اچدی جدید صدا و سیما را از طریق ماهواره دریافت کنید، رسیور ماهواره شما نیز باید از کدک HEVC پشتیبانی کند. شما میتوانید شبکههای اچدی جدید صدا و سیما را که با این کدک پخش میشوند، از طریق ماهواره بدر (Badr) یا عرب ست (Arabsat) دریافت کنید. فرکانس این شبکهها در ماهواره بدر فرکانس ۱۲۲۶۵ افقی ۳۰۰۰۰ است.
چنانچه در هنگام وارد کردن این فرکانس در رسیور خود، شبکههای اچدی را دریافت نکردید، بدون تردید رسیور شما از کدک HEVC پشتیبانی نمیکند. البته صدا و سیما در ماهواره بدر و اینتل ست چهار شبکه اچدی دارد که با کدک MPEG 4 پخش میشوند و با تمام رسیورهای اچدی DVB S2 قابل دریافت هستند.
این چهار شبکه که کیفیت تصویر بالایی هم دارند، شامل شبکه سه، شبکه تماشا، شبکه ورزش و شبکه مستند میشود. در این شبکهها در ماهواره بدر از طریق فرکانس ۱۱۸۸۱ افقی ۲۷۵۰۰ و در ماهواره اینتل ست (Intelsat) از فرکانس ۱۱۵۵۵ عمودی ۳۰۰۰۰ قرار دارند. البته چنانچه رسیور شما اس دی باشد، طبیعتاً قادر به دریافت این شبکهها نیز نیست.
در مورد سایر شبکههای ماهوارهای نیز باید بگوییم خوشبختانه تنها صدا و سیمای ایران از کدک HEVC برای پخش شبکههای اچدی خود استفاده میکند و سایر شبکههای اچدی ماهوارهای با همان کدک MPEG 4 پخش میشوند و میتوانید با تمام رسیورهای معمولی آنها را دریافت کنید؛ البته در کل فرکانس تمام شبکههای اچدی ماهواره بهاندازه فرکانس شبکههای اسدی قوی نیست و توصیه میکنیم برای دریافت آنها با کیفیت بالا و بدون مشکلاتی مثل قطع و وصل شدن یا پرش تصویر یا به هم خوردن رنگ، ترجیحاً از دیش استاندارد و الانبی (LNB) مخصوص دریافت شبکههای اچدی استفاده کنید
البته بسیاری این شبکهها با دیشهای ثابت معمولی و الانبیهای معمولی نیز دریافت میشوند؛ اما مسلماً در صورت استفاده از دیش استاندارد و LNB تصویر بهتر و پایدارتری دریافت خواهید کرد. در ضمن فرکانس برخی از شبکههای اچدی ماهواره فرکانس بسیار ضعیفی دارند و با دیشها و الانبیهای معمولی قابل دریافت نیستند و دیش باید کاملاً دقیق تنظیم شده باشد.
درصورتیکه در هنگام دریافت شبکههای اچدی MPEG4، نیز تنها صدای آنها را دریافت میکنید، ریسیور شما اسدی است و از استاندارد DVB S2 پشتیبانی نمیکند. لازم به ذکر است برای دریافت تمام شبکههای اچدی ماهواره نیز باید از کابل آنتن سالم کاملاً با کیفیت و کابل یکتکه استفاده کنید تا بتوانید شبکهها را با بالاترین کیفیت دریافت کنید.
سخن آخر
درصورتیکه نمیتوانید شبکههای اچدی جدید صدا و سیما را دریافت کنید یا تنها صدای این شبکهها را دارید و تصویر آنها را مشاهده نمیکنید، گیرنده شما (گیرنده دیجیتال تلویزیون یا گیرنده دیجیتال مجزا یا رسیور ماهواره) از کدک HEVC پشتیبانی نمیکند و باید تلویزیون یا گیرنده دیجیتال خود را تعویض کنید.
چنانچه تلویزیون یا گیرنده دیجیتال شما از این کدک پشتیبانی میکند؛ اما باز هم شبکههای اچدی جدید را دریافت نمیکنید، یا مشکل مربوط به فرستندههای شهرتان است (با تماس با دفتر صدا و سیمای شهر خود میتوانید در مورد این موضوع مطمئن شوید) یا آنتن در ارتفاع مناسب و جهت مناسب نصب نشده است یا ممکن است آنتن شما آنتن باکیفیت و قدرتمندی نباشد (وجود موانع بلند در اطراف آنتن نیز روند دریافت سیگنال توسط آن را مختل میکند).
همچنین ممکن است مشکل مربوط به کابل آنتن باشد. کابل آنتن هم باید از مواد باکیفیت ساخته شده باشد و پوسیدگی و پارگی هم نداشته باشد. در ضمن کابل آنتن باید یکتکه باشد و خیلی طولانی نباشد؛ زیرا چند تکه شدن کابل و افزایش طول آن باعث افت سیگنال میشود؛ بنابراین تا جای ممکن باید فاصله بین گیرنده و آنتن کم باشد.