تصلا– اقتصاد ایران طی دو سال گذشته تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داشته به نحوی که برخی می‌گویند «حتی یک پیچ هم نمی‌تواند وارد کشور شود»، این در صورتی است که برخی ادعا می کنند، واردات مواد اولیه لوازم خانگی از کره انجام می دهند.
یزدان مرادی
آمارها نشان می‌دهد شرکت‌های کره‌ای سامسونگ، ال‌جی، طی دو سال گذشته به دلیل سیاست‌های کره جنوبی در قبال تحریم‌های آمریکا، تقریبا وارداتی به ایران نداشته‌اند؛ با این حال برخی تولیدکننده‌های داخلی از جمله «گروه انتخاب» که برندهای دوو و اسنوا را تولید می‌کند، مدعی‌اند مواد اولیه مورد نیاز خود را از کره جنوبی وارد می‌کنند و مشکلی در مقابل تحریم‌ها ندارند. هرچند فشار تحریم‌ها باعث شده «هزینه‌های واردات مواد اولیه حدودا سه برابر رشد کند و زمان آن تا ۵ ماه هم برسد».
اما ادعای برخی تولیدکنندگان لوازم خانگی برای واردات مواد اولیه و قطعه از کره جنوبی در حالی است که فعالان بازار لوازم خانگی معتقدند کره جنوبی مدت‌هاست که هیچ وارداتی به ایران نداشته و صحبت از تامین مواد اولیه از این کشور بیشتر برای بازارگرمی و جذب مشتری است.
خبر مرتبط: برندی به نام دوو در دنیا وجود ندارد/لوازم خانگی کره‌ای بد است؛ اما فقط برای رقبای «انتخاب»
گروه انتخاب: با روش‌هایی تحریم‌ها را دور می‌زنیم و واردات مواد اولیه از کره انجام می دهیم
آیا گروه انتخاب توانسته تحریم‌های آمریکا را دور بزند و از کره جنوبی مواد اولیه مورد نیاز خود را وارد کند؟
دیانی، بنیانگذار گروه انتخاب با بیان اینکه واردات از کره به دلیل تحریم‌ها منجر به افزایش هزینه‌های شرکت شده است به «تصلا» می‌گوید: «تولیدات لوازم خانگی گروه انتخاب عمدتا با مواد اولیه داخلی انجام می‌شود اما آن بخشی که نیاز به واردات دارد، هم وارد می‌شود. ما با روش‌هایی تحریم‌ها را دور می‌زنیم و اینکار اتفاق می‌افتد».
وی ادامه داد: قطعات اصلی ما مثل موتور یخچال و… از کره وارد می‌شود و تحریم‌ها را هم به شیوه خودمان دور می‌زنیم. دیانی این ادعا که این قطعات چینی هستند نه کره‌ای را رد کرد.
چندی پیش، محمدتقی کرمانی، معاونت فاینانس گروه انتخاب هم در گفت و گو با نشریه داخلی یک بانک گفته بود: «ما یک شبکه تامین در داخل کشور ایجاد کرده‌ایم و به شکل زنجیره‌ای مواد اولیه کارخانه خودمان را در داخل ایران تامین می‌کنیم. بخشی هم که نیاز به واردات داشته باشد را معمولا از کره یا ایتالیا می‌آوریم اما چون ۱۰۰ درصد سهام تکنوگاز ایتالیا را خریده‌ایم و با کره‌ای‌ها هم یک قرارداد بلندمدت محکم درباره دوو بسته‌ایم و ۱۰ سال پیش هم یک شرکت در این کشور تاسیس کرده‌ایم، بنابراین از نظر واردات مشکلی نداریم و توانسته‌ایم با تحریم ها مقابله کنیم».
یکی از راه‌های دورزدن تحریم‌ها، ثبت شرکت با نام منطقه خاورمیانه است که باعث می‌شود نام ایران در اسناد ذکر نشود و مشکل کمتری پیش بیاید با همه اینها برخی فعالان بازار معتقدند عملا هیچ وارداتی از کره جنوبی اتفاق نمی‌افتد.
ادعای واردات مواد اولیه از کره جنبه تبلیغاتی دارد
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در پاسخ به این سوال که آیا قطعات کره‌ای به ایران وارد می‌شود یا ادعاهای مطروحه از سوی یک سری تولیدکنندگان لوازم خانگی واقعیت ندارد، به تصلا می‌گوید: «این ادعاها صرفا جنبه تبلیغاتی است زیرا در حال حاضر قطعه کره‌ای در ایران موجود نیست. در واقع می‌توان گفت واردات قطعات لوازم خانگی کره‌ای عملا قطع است».
عباس هاشمی ادامه داد: «حالا نه اینکه واردات از کره صددرصد قطع باشد؛ ولی به ندرت اتفاق می‌افتد. قطعاتی که از کره وارد می‌شود، بیشتر تامین‌کننده چینی‌اند؛ آن هم نه جنس درجه یک چینی زیرا برندهای معروف چین به نوعی از تجارت با ایران به دلیل تحریم‌ها اکراه دارند. در حال حاضر برندهای معروف چینی مثل «مدیا» و… نمی‌توانند به دلیل تحریم‌های بانکی، آزادانه اجزاء و قطعات برای ایران بفرستند».
واردات مواد اولیه ایران از کره؛ تقریبا صفر
برای بررسی ماجرا باید نگاهی به آمار واردات کره جنوبی در سال‌های اخیر به ایران داشته باشیم؛ کره جنوبی تا اواخر دهه ۹۰ شمسی، جز سه کشور اصلی واردکننده کالا به ایران بود و سالانه بین ۳ تا ۴ میلیارد دلار صادرات انواع کالاها به خصوص لوازم خانگی به داخل مرزهای ایران داشت اما ترس از گرفتار شدن در تحریم های ضدبرجامی آمریکا باعث شد این کشور شرق آسیایی از سال ۹۷ به این سو با اقتصاد ایران خداحافظی کند به نحوی که برخی رسانه‌های داخلی درباره این رفتار کره جنوبی تیتر زدند: «تجارت ۱۷ میلیارد دلاری به صفر رسید».
اقتصاد ایران در سال‌های گذشته بیشترین حجم واردات خود را از چین انجام داده است؛ بعد از آن کشورهای امارات و کره جنوبی ایستاده بودند اما از سال ۹۷ با نقض برجام توسط آمریکا ورق برگشت؛ آمارهای رسمی نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد از کل واردات ایران در چهار ماهه نخست سال جاری به ترتیب از کشورهای چین، امارات و ترکیه انجام شده که البته نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ حدود ۲۴ درصد از نظر ارزش افت کرده است.
تهاتر کالا با کره به جای پول‌های بلوکه شده
کره جنوبی که حدود ۸٫۵ تا ۹ میلیارد دلار از پول ایران را به دلیل تحریم‌ها بلوکه کرده است، برخلاف سال‌های گذشته که جایگاه سوم را در فهرست واردکننده‌های کالا به ایران در اختیار داشت، حالا با حدود ۲۵۳ میلیون دلار واردات به رتبه دهم تنزل پیدا کرده و سهم کمتر از ۱٫۳ درصدی از کل واردات را ثبت کرده است.
با توجه به این آمار و ارقام‌ها مشخص می‌شود عملا راه ورود مواد اولیه وارداتی از کره جنوبی برای تولید لوازم خانگی به ایران بسته است. چندی پیش حسین تنهایی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی گفته بود: «تلاش‌هایی برای انعقاد قرارداد بین دو اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی برای واردات خودرو و قطعات لوازم خانگی و تهاتر کالا صورت گرفت اما هنوز به توافق مشخصی در این زمینه دست نیافته‌ایم.»
حضور قاچاقی کره در ایران
عدم واردات بخش عمده‌ای از مواد اولیه مورد نیاز از کره جنوبی فقط یک روی سکه است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد این کشور که تقریبا از همان ابتدای نقض برجام، تصمیم به عدم همکاری تجاری با ایران گرفت، سعی کرده از طریق قاچاق، همچنان بازار لوازم خانگی کشور را در اختیار داشته باشد. اواخر بهمن ماه ۹۸ که بنرهای دو برند کره‌ای سامسونگ و ال‌جی از روی سر در مغازه‌های فروش لوازم خانگی در خیابان جمهوری تهران برداشته شد.
کره دو سال است اجازه استفاده از قطعات و لایسنس را به ایران نمی‌دهد
حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکننده‌های لوازم خانگی در این زمینه می‌گوید: «شرکت‌های کره‌ای نزدیک به دو سال است به تبعیت از تحریم‌های آمریکا شرکت‌های ایرانی را تحریم کرده‌اند و مواد اولیه، قطعات و اجازه استفاده از لایسنس برند را به شرکت‌هایی که بر اساس قرارداد با شرکت‌های کره‌ای ال‌جی و سامسونگ در بخش لوازم خانگی سرمایه‌گذاری کرده بودند، ندادند. برندهای کره‌ای علاوه بر هزینه کردن برای تبلیغات، به صورت سازمان‌یافته از طریق قاچاق بازار ایران را تامین می‌کردند».
واردات قطعات کره‌ای ادعاست
یک کارشناس صنعت لوازم خانگی در این زمینه به تصلا گفت: واردات قطعات کره‌ای ادعاست. اگر قرار بود این قطعات وارد ایران شود کره به ال‌جی و سامسونگ که نماینده این کشور در ایران بودند، اجازه فعالیت و واردات قطعه و لوازم خانگی می‌داد. به همین دلیل بنده معتقدم قطعات کره در تولیدات داخلی استفاده نمی‌شود.
فروشندگان بازار چه می‌گویند؟
یکی از فروشندگان لوازم خانگی در خیابان جمهوری می‌گوید: «هرچه جنس در بازار است از خرید سال‌های قبل مانده و بنکداران قطره‌چکانی و با قیمت‌های گزاف آن‌ها را راهی بازار می‌کنند. جنس ایرانی کیفیت ندارد و می‌تواند در برندهای چینی جنس باکیفیت‌تری نسبت به کالای ایرانی پیدا کند؛ این در حالی است که با کمی بالا بردن پول خرید می‌تواند قاچاق برندهایی مثل سامسونگ و ال‌جی که از نظر کیفیت با کالای ایرانی قابل مقایسه نیستند را بخرد.».
یک فعال دیگر حوزه لوازم خانگی هم با بیان اینکه بسته به نوع لوازم خانگی بین ۵ تا ۹۰ درصد قطعات وارداتی هستند: «تولیدکنندگان ایرانی مشکلی در ساخت اجاق گاز ندارند و ۹۰ درصد قطعات این محصول تولید داخل است. اما در تولید وسایلی مثل تلویزیون، پنل اصلی تلویزیون که ۹۰ درصد محصول را تشکیل می‌دهد تجهیزات وارداتی هستند. موتور یخچال ها هم وارداتی است. خود بنکداران جنس را از دبی و کردستان عراق وارد می‌کنند که در داخل توسط شرکت‌های خدمات پس از فروش گارانتی می‌شود.»
آنچه مسلم است؛ واردات مواد اولیه از کره جنوبی نیاز به دور زدن تحریم‌ها به روش‌های پیچیده‌تر نسبت به گذشته و همچنین تغییر رویکرد کره جنوبی نسبت به تجارت با ایران دارد و اینکه آیا همچنان برخی تولیدکننده‌ها امکان واردات از این کشور را به روش‌های مختلف و با دور زدن تحریم‌ها دارند یا خیر همچنان در ابهام است.
