تصلا– ویجت(Widget) در دنیای لوازم دیجیتالی امروزی ابزارکهای کوچکی هستند که خواه ناخواه با برخی از انواع آن در دستگاههای مختلف مواجه شدهایم؛ از یک ساعت ساده روی صفحه گوشیمان گرفته تا ابزارکهای پیچیدهتری نظیر ویجت خبرخوانها یا اعلانات هواشناسی. اما اگر هنوز کنجکاوید که ویجتها دقیقا چه هستند و چگونه کار میکنند، یا حتی اگر از کاربران تازه وارد گوشیهای هوشمند هستید و درکی از تفاوت ویجت با لغتهای مشابهی همچون گجت ندارید.
در این مطلب به بررسی مفصل آنها و معرفی کاربرد ویجت برای دو سیستم عامل اندروید و iOS خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.
تفاوت ویجت (Widget) و گجت (Gadget)
ممکن است تابهحال بارها لغاتی نظیر ویجت و گجت و کلمات اینچنینی را شنیده باشید و به علت شباهت آنها به اشتباه افتاده باشید، حال ببینیم تفاوت ویجت و گجت چیست؟ در همین ابتدا باید گفت این کلمات را میتوان علیرغم شباهات ظاهریشان، کاملا جدا از هم در نظر گرفت.
هرچند ممکن است در لغتنامهها گجت و ویجت را ذیل هم بیابید، اما گجت در گفتار رایج امروزی به معنی هر وسیله و لوازم فناورانهی کوچک است که وظیفهای را برعهده دارد؛ همچون موبایل، ساعت هوشمند یا کیبورد.
اما برای درک بهتر مفهوم اسم ویجت، شاید واژهی «ابزارک» بهترین معادل فارسی برای آن باشد. ویجتها در گوشی موبایل هوشمند امروزی، همان ابزارکهای کوچک یا گاها بزرگی هستند که جایی در میان صفحات اصلی گوشیمان مشغول به انجام کاری خاص و نهچندان پیچیده هستند.
به عبارت بهتر، ویجتها بهعنوان واسطهای برای اپلیکیشنها عمل میکنند و معمولا شعبهای کوچک و دمدست از آنها هستند تا برای انجام بسیاری از امور اولیه، نیازی به باز کردن کل یک اپلیکیشن نباشد.
به طور مثال اگر در پی کسب اطلاع سریع از آخرین وضعیت آب و هوای امروز باشیم، کافیاست یک ویجت آب و هوا را در صفحه اصلی خود قرار دهیم و در صورت اتصال به اینترنت، به طور لحظهای و دائمی اطلاعات وضع هوا را در اختیار داشته باشیم.
این در حالی است که اگر بخواهیم روزانه چندین بار اپلیکیشن آب و هوا را صرفا برای یک اطلاع ساده باز کنیم، نهتنها در هر بار برای بارگزاری آن معطل میشویم بلکه مصرف شارژ گوشی نیز به واسطهی باز شدن مکرر این اپلیکیشن افزایش مییابد.
هرچند معمولا در گوشیهای نو تعدادی ویجت از پیش نصب شده نظیر ساعت یا ویجت هواشناسی قرار دارد، اما درست همانند اپلیکیشنها، دنیای ویجتها نیز به همان تعدادِ پیشفرض نصب شده توسط کارخانهها ختم نیشود. بلکه آنها امروزه انواع و کاربردهای مختلفی دارند و بسیاری از اپلیکیشنها، این شعبههای کوچک را برای راحتیِ بیشتر کاربران ارائه کردهاند که در ادامه، به طرح مثالهای متعددی از آن میپردازیم.
اما قبل از آنکه به نحوهی استفاده از ویجتها و معرفی مثالهایی از آن بپردازیم، بد نیست بدانیم ویجتها دقیقا از کجا آمده اند؟!
تاریخچه پیدایش ویجتها
جالب است بدانید اولین لحظه حیاتِ چیزی شبیه به ویجتها، به سال ۱۹۸۴ و نسلهای اولیهی رایانه رومیزی شرکت اپل برمیگردد. در زمانی که آن رایانهها فقط توانایی اجرای یک اپلیکیشن را داشتند و نمیتوانستند دو برنامه را همزمان اجرا کنند، اپل برنامههای های تک منظوره مانند ماشین حساب یا بازی پازل را ارائه کرد که میتوانستند در پنجرههای کوچکی در کنار یکدیگر اجرا شوند.
چند سال بعد و در سال ۱۹۹۷ مایکروسافت نیز تصمیم گرفت نوعی از ویجتها که متکی به اینترنت بودند را در سیستم عامل ویندوز ۹۵ به کار بگیرد و از آن سال به بعد، دنیای ویجتها در سیستم عاملهای اپل و مایکروسافت توسعه و رشد فراوانی یافت و هرچه بیشتر به ویجتهای امروزیمان نزدیک شد.
اما در حالی که ویجتها عمر خود را در میان رایانهها سپری میکرند، گوگل با معرفی سیستم عامل اندروید در سال ۲۰۰۸ به این جمع پیوست تا برای اولین بار، دنیای موبایلها را نیز میزبان حضور ویجتها کند و آن را به دست عموم مردم برساند.
این در حالی بود که رقیب آن یعنی iOS از شرکت اپل در سال ۲۰۱۴ و در هشتمین نسخه از خود چیزی شبیه به این مفهوم را در بخش مرکز اعلانات گنجاند و بالاخره در سال ۲۰۲۰ و در iOS 14 رسما از امکان حضور ویجتها در صفحه اصلی گوشیهای آیفون رونمایی شد.
شایان ذکر است کاربران رایانههای ویندوزی از زمان عرضهی ویندوز ۱۰ از ویجتها محروم ماندند اما با این وجود، امکان استفاده از انواع مختلفی از آنها توسط ابزارها و اپلیکیشنهای غیر رسمی وجود دارد که توصیه میشود بدون دانش کافی و اطلاع از صحت و امنیت آنها به سراغشان نروید و امنیت دستگاه و اطلاعات خود را با اپلیکیشنهای ناشناخته به خطر نیندازید.
چطور در اندروید از ویجتها استفاده کنیم؟
فرقی نمیکند کاربر سامسونگ باشید یا هواوی و سونی و ال جی؛ تقریبا همهی گوشیهای اندرویدی امروزی روش مشابه و سادهای برای قراردادن یک ویجت در صفحه اصلی خود دارند.
کافی است انگشت خود را در یک فضای خالی از صفحه اصلی نگه دارید و در منوی ظاهر شده، گزینهی ویجتها Widgets را انتخاب کنید. با این کار، شما به منوی ویجتهایی که در حال حاضر روی گوشی شما موجود هستند دسترسی خواهید داشت و با انتخاب ویجت دلخواهتان و نگه داشتن روی آن، میتوانید آن ویجت را به صفحهی خود اضافه کنید.
البته در نظر داشته باشید ویجتهای همخانواده در آن منو، در یک دسته قرار میگیرند و بهعنوان مثال برای قرار دادن ویجت جستوجوی گوگل در صفحه اصلی، باید ابتدا سراغ بخش گوگل بروید تا همه ویجتهای مربوط به آن مجموعه را در انواع و حتی ابعاد مختلف ببینید.
شایان ذکر است برای درج ویجت در برخی گوشیها مخصوصا آنها که از نسخههای جدید اندروید استفاده نمیکنند، باید به منوی اپلیکیشنها رفته و از آنجا زبانهی ویجتها را بیابید و آنها را در صفحه اصلی خود قرار دهید.
برای تغییر ابعاد ویجت پس از درج آن در صفحه نیز میتوانید انگشتتان را روی ویجت نگه دارید تا کادر قابل تنظیم آن (درصورتیکه ویجت مورد نظر از این امکان پشتیبانی کند) به نمایش درآید. همچنین برای حذف ویجت از صفحه هم کار سختی ندارید و بسته به مدل گوشی، کافی است انگشتتان را روی ویجت نگه داشته تا گزینه حذف آن را که ممکن است با کلمات یا شکلک سطل زباله نشان داده شود، مشاهده کنید.
اگر تعداد ویجتهای گوشی اندرویدیتان کم است و ویجت دلخواهتان را در بین آنها نمییابید، اصلا نگران نباشید و تا انتهای این مطلب و پیشنهاد چند ویجت جذاب با ما همراه باشید.
چطور در آیفون از ویجتها استفاده کنیم؟
هرچند کاربران گوشیهای آیفون به رسم سابق میتوانند در مرکز اعلانات و همچنین با کشیدن انگشت خود به سمت راست در صفحه اصلی یا صفحه قفل، به بخش Today View و ویجتها دسترسی داشته باشند؛ اما همانطور که پیشتر عنوان شد، اپل از زمان iOS 14 رسما امکان قرارگیری ویجت در میان آیکنهای صفحه اصلی را فراهم کرد.
برای قرار دادن ویجت دلخواه خود در صفحه اصلی iOS از نسخهی ۱۴ به بعد، کافی است انگشت خود را در فضای خالی صفحه نگه دارید و سپس علامت «+» موجود در گوشهی بالا و چپ صفحه را لمس کنید تا به لیستی از ویجتها علاوه بر اپلیکیشنهای دارای ویجت دسترسی داشته باشید.
پس از انتخاب ویجت مورد نظر و ابعاد آن، با زدن گزینه Add Widget عملیات به پایان میرسد. همچنین امکان تغییر مکان، ویرایش ویجت و حذف آن نیز با نگه داشتن انگشت روی فضای خالی صفحه یا روی خود ویجت فراهم است.
شایان ذکر است در این سیستم عامل میتوانید ویجتها را (درست مانند زمانی که اپلیکیشنها را برای ساختن پوشه روی هم قرار میدهید) روی هم قرار دهید و آنها را به صورت گروهی در یک منطقه نگه دارید.
چند ویجت مهم برای اندروید
پس از صحبت دربارهی زیر و بم دنیای ویجتها، نوبت به معرفی چند مثال شاخص از ویجتها میرسد تا با استفاده از آنها، ظاهر و البته کاربردهای جدیدی به صفحه اصلی خود اضافه کنید.
البته بسیاری از اپلیکیشنهای حاضر در گوشی شما دارای ویجتهای مخصوص هستند، اما برای یافتن ویجتهای بیشتر کافی است نام آنها را در بسترهایی نظیر گوگل پلی یا نمونههای داخلی آن همچون کافه بازار جستوجو کنید و پس از دانلود و نصبشان، همانگونه که پیشتر گفته شد از آنها استفاده کنید.
به طور مثال با جستوجوی عبارت «ویجت ساعت» یا «Clock widget» به انبوهی از ساعتها با طراحیهای مختلف دسترسی خواهید داشت که میتواند حال و هوای تازهای به صفحه اصلی گوشی ببخشد.
۱- ویجت آب و هوا برای اندروید
اگر گوشی اندرویدی شما به طور پیشفرض دارای ویجت آب و هوا نیست یا قصد دارید ویجت دیگری را تجربه کنید، اپلیکیشنهای ۱Weather و AccuWeather از بهترین گزینههای قابل پیشنهاد هستند. البته امروزه ویجتهای بسیار متعددی برای نمایش آب و هوا وجود دارند که انتخاب از بین آنها میتواند به سلیقهی شما وابسته باشد. در ادامه به چند اپلیکیشن دیگر در این حوزه که ارزش مقایسه و انتخاب دارند توجه میکنیم:
- Appy Weather
- اپلیکیشن ایرانی و جامع «هواشناس ۴»
- Carrot Weather
- Overdrop
۲- ویجت تقویم برای اندروید
هرچند اغلب گوشیهای اندرویدی به طور پیشفرض از ویجت تقویم برخوردار هستند و همچنین اپلیکیشنهای Month: Calendar Widget و Google Calendar از نمونههای قابل پیشنهاد در این زمینه به شمار میروند، اما باید توجه داشت اغلب این تقویمها پشتیبانی مطلوبی از تقویم شمسی ندارند و حتی در صورت پشتیبانی، مناسبتها یا برخی تعطیلات را در خود جای نداده اند.
از این رو میتوان از اپلیکیشنهای محبوبی نظیر «باد صبا» و تقویم «شمیم یاس» بهعنوان گزینههای قابل پیشنهاد ایرانی در این بخش نام برد.
۳- ویجت یادداشت برداری برای اندروید
اپلیکیشن Google Keep یکی از بهترین پیشنهادها در این زمینه است. این اپلیکیشن یادداشت برداری که میتواند با حساب گوگل شما همگام شود تا ترسی از خرابی یا سرقت گوشی و از دست رفتن یادداشتهایتان نداشته باشید، از ویجت مناسبی هم برخوردار است.
۴- ویجت همه کاره IFTTT برای اندروید
اپلیکیشن IFTTT با ویجت کارآمد خود یکی از بهترین ابزارهای ایجاد میانبر سریع برای انجام خودکار کارهای خسته کننده است. با IFTTT میتوانید گزینهای برای ارسال پیامکی مشخص به شمارهای از پیش تعیین شده بسازید یا روشن کردن برخی از قابلیتهای گوشی را زمانبندی کنید و بسیاری از قابلیتهای اینچنینی را در دست داشته باشید.
۵- ویجت برنامه ریزی و مدیریت کارها برای اندروید
یکی از ویجتهای لازم در میان شلوغیها و روزمرگیهایمان، ویجتهای برنامه ریزی و چک لیست است. این حوزه نیز همانند سایر بخشها میزبان اپلیکیشنهای متنوعی است، اما دو اپلیکیشن To Do از مایکروسافت و Any.do از قابل پیشنهادترین ویجتها در این زمینه هستند که بسته به سلیقهی خود میتوانید آنها را تجربه کرده و یکی از آنها را انتخاب کنید.
چند ویجت مهم برای آیفون در iOS 14
سرانجام نوبت به اپل میرسد که پس از مدتها، انتظار هوادارانش را برای حضور ویجت در صفحه اصلی آیفون پاسخ داد. برای پیدا کردن ویجتها در دنیای iOS کافی است سری به اپ استور زده، ویجتها و اپلیکیشنهای مد نظر خود را جستوجو کرده و دانلود کنید و سپس مطابق روندی که در بالا ذکر شد از آن استفاده کنید.
۱- ویجت گام شمار ++Pedometer برای iOS 14
یکی از ابزارهای مورد نیاز برای هر فرد، وجود یک اپلیکیشن گام شمار روی گوشی هوشمند است تا از میزان فعالیت روزانه خود مطلع شود و با استفاده از آمار، برای افزایش جنب و جوش خود تلاش کند. اپلیکیشن ++Pedometer یکی از همین ابزارهای مورد نیاز است که با نصب آن، ویجت جالب آن را نیز در اختیار خواهید داشت.
۲- ویجت لانچر Launcher برای iOS 14
انتقاد بعضی از کاربران درباره وجود برخی محدودیتها در سیستم عامل گوشیهای آیفون، برنامه نویسان را مجاب به ارائه راه حلی برای این مشکل کرد. در همین راستا، اپلیکیشن Launcher یکی از بهترین ابزارها برای ساخت گزینههای ترکیبی و انجام برخی امور تنها با یک کلیک است که به نظر میرسد امکانات جالبی را برای گوشی آیفون شما به همراه داشته باشد.
۳- ویجت گوگل مپس برای iOS 14
سرویس نقشهی گوگل موسوم به Google Maps سالهاست تجربه نقشهخوانی و مکانیابی را در سراسر دنیا عوض کرده و کمتر کسی است که با آن آشنا نباشد.
اما با وجود معروفیت گوگل مپس، احتمالا نمیدانستید این سرویس یکی از بهترین ویجتها را نیز ارائه میدهد. این ویجت که در iOS و با نصب اپلیکیشن گوگل مپس در دسترس قرار میگیرد، امکانات جالب توجهی دارد و توصیه میشود هرگز آن را فراموش نکنید.
۴- ویجت برنامه ریزی و مدیریت کارها برای iOS 14
هرچند اپلیکیشن To Do مایکروسافت که در بخش اندروید معرفی شد برای iOS هم ارائه شده است، اما یکی دیگر از اپلیکیشنهای مهم مدیریت امور روزانه و برنامه ریزی برای این سیستم عامل، اپلیکیشن Things 3 است که ویجت مناسبی هم دارد.
همچنین Fantastical 2 نیز سومین اپلیکیشن قابل معرفی برای iOS است که با ویجت خود، برای انجام برنامه ریزی بهتر به شما کمک میکند.