کاربرد کلان داده در صنعت لوازم خانگی

حتما تا به حال خبرهایی مثل جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات کاربران در سایت‌های مختلف مثل گوگل و فیس‌بوک و فروش آن‌ها به شرکت‌های دیگر شنیده‌اید. شاید از خودتان بپرسید که کاربرد کلان داده  و این اطلاعات چیست و خرید و فروش آن‌ها چه سودی می‌تواند برای شرکت‌ها داشته باشد.

ممکن است اولین دلیلی که برای رونق داشتن تجارت یا خرید و فروش اطلاعات به ذهن‌تان می‌رسد این باشد که این داده‌ها بیشتر برای اهداف جاسوسی و امنیتی کاربرد دارند. البته که دلایلی مثل در اختیار داشتن اطلاعات تک تک افراد می‌تواند دلایل امنیتی نیز داشته باشد؛ اما باید بدانید بسیاری از شرکت‌های بزرگ از این اطلاعات برای رونق کسب و کار خود استفاده می‌کنند. اما چگونه؟ در این مطلب قصد داریم تا با معرفی کاربرد کلان داده یا Big data در صنعت به این سوال پاسخ دهیم.

تصلا- کلان داده یا Big Data به حجم زیادی از اطلاعات و یا داده‌ها اطلاق می‌شود که از آن‌ها می‌توان در صنعت و تجارت به اشکال مختلفی استفاده کرد. برای اینکه بدانیم نقش علم بیگ دیتا در صنعت و به ویژه در صنعت لوازم خانگی چیست باید اول بدانیم کلان داده یا Big Data چیست، کاربرد کلان داده کدام است و اهمیت استفاده از داده‌ها در صنعت و فعالیت‌های مختلف صنعتی چیست.

کاربرد کلان داده یا کاربرد Big data چیست؟

علم کلان داده یا Big data عبارت است از حجم زیادی از داده‌ها و اطلاعات مختلف که این داده‌ها می‌توانند ساختاریافته باشند و یا در هم ریخته و به عبارتی ساختار منظم و خاصی نداشته باشند. از این داده‌ها برای اهداف مختلفی چه اهداف علمی، صنعتی و یا اهداف امنیتی و سیاسی می‌توان استفاده کرد.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که در باور عموم حجم داده‌ها اهمیت زیادی دارد. یعنی هرچه قدر میزان داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده بیشتر باشد، ارزش آن‌ها بیشتر است اما واقعیت برخلاف این باور عمومی است. نحوه استفاده از اطلاعات و کلان داده است اهمیت و ارزش داده‌ها را برای متخصصان و فعالان این حوزه افزایش می‌دهد.

اگر بخواهیم به کاربرد کلان داده در صنعت در قالب یک جمله اشاره کنیم باید به این نکته اشاره کنیم که کلان داده به ما کمک می‌کند تا بهترین تصمیم و استراتژی را در بهترین زمان ممکن برای رونق کسب و کار خود اتخاذ کنیم.

به عبارت دیگر چه شما در حوزه خرده‌فروشی یا عمده‌فروشی فعالیت داشته باشد و یا به عنوان یک تولیدکننده هر محصولی از لوازم پزشکی و خدمات گرفته تا لوازم خانگی مشغول به کار باشید، می‌توانید از بیگ دیتا برای بهبود و ارتقاء فعالیت اقتصادی خود استفاده کنید.

این روزها کاربرد کلان داده و استفاده از آن جایگاه بالایی در فعالیت شرکت‌ها و صنایع بزرگ دارد.

فعالان صنایع مختلف برای پیشی گرفتن از رقبای خود سعی می‌کنند بهترین استراتژی‌ها و تصمیم‌ها را بر اساس داده‌ها و نتایج تحلیل‌هایی که روی آن‌ها انجام می‌دهند، اتخاذ کنند.

بیگ دیتا به صاحبان صنایع کمک می‌کند نه تنها موقعیت‌ها و فرصت‌های شغلی جدیدی را در حوزه فعالیتی خود ایجاد کنند بلکه باعث ایجاد صنایع جدید و کاربردی زیادی در دنیای مدرن امروزی شوند. از همه مهم‌تر اینکه کلان داده می‌تواند اطلاعاتی را در اختیار صاحبان صنایع و مشاغل مختلف قرار دهد که دسترسی به آن‌ها از طریق دانش‌‌اندوزی و تجربه یا غیرممکن است و یا به سختی امکان‌پذیر است.

اگرچه عبارت کلان داده به تازگی و در چند سال اخیر ظهور یافته است، اما عمل جمع‌آوری و ذخیره اطلاعات و داده‌ها برای انجام تحلیل‌های گوناگون  قدمت بسیار زیادی دارد.

در واقع عمل جمع‌آوری اطلاعات همان عمل آمارگیری است که سالیان سال است توسط شرکت‌ها و دولت‌های مختلف انجام می‌شود. اما نحوه استفاده از این آمار و اطلاعات طی چند سال اخیر تغییرات زیادی کرده است. البته در همین مطلب نحوه استفاده از این داده‌ها را توضیح خواهیم داد.

در علم کلان داده یا Big Data،  مفهوم عمده و اصلی وجود دارد که باید به درک مناسبی از آن‌ها برسیم. بر اساس نظر داف لانی، یکی از بزرگ‌ترین تحلیل‌گران صنعت، بیگ دیتا را باید از ۳ جهت مورد بررسی قرار داد.

حجم داده‌ها در علم کلان داده‌

سازمان‌های مسئول در حوزه جمع‌آوری اطلاعات، داده‌ها را از طریق منابع مختلفی مثل تبادلات تجاری، شبکه‌های اجتماعی، اطلاعات ثبت شده توسط حسگرها و همچنین منابعی مثل انواع کامپیوترها و از این دست جمع‌آوری می‌کنند.

در گذشته یکی از مشکلاتی که باعث می‌شد نتوان به حجم عظیمی از داده‌ها دسترسی داشت و بخش زیادی از این اطلاعات با ارزش از بین برود، نبود امکانات کافی برای ذخیره آن‌ها بوده است. اما خوشبختانه به لطف ظهور و پیدایش تکنولوژی‌های جدید مثل Hadoop ذخیره این اطلاعات بسیار ساده شده است و به راحتی می‌توان هر داده و اطلاعاتی را که تصور می‌شود روزی به کار بیاید، بدون نگرانی از کمبود فضا جمع‌آوری کنیم.

کلان داده همان‌طور که از عنوانش مشخص است به نوعی بسته به اندازه و حجم داده‌هاست. در صورتی که بدانیم که چگونه از این داده‌ها استفاده کنیم، حجم داده در کلان داده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد شد. البته اگر ندانیم دقیقا به چه نحوی باید از داده‌های جمع‌آوری شده استفاده کنیم، در اختیار داشتن انبوهی از داده‌ها چندان مفید نخواهد بود. بنابراین یکی از مواردی که در حوزه کلان داده باید به آن توجه شود حجم داده‌ها در کنار داشتن دانش کافی در خصوص نحوه به کاربردن آن‌ها است.

شتاب و سرعت جمع‌آوری داده‌ها در کلان داده

در حال حاضر در دنیا جریان انتشار و ایجاد داده‌ها و اطلاعات با سرعت سرسام‌آوری در حال شکل‌گیری است. دلیل اصلی آن هم این است که در هر ثانیه بخش زیادی از اطلاعات توسط حسگرها و برچسب‌های RFID که روی دستگاه‌های هوشمندی که ما هر روز به عنوان یک وسیله کاربردی از آن استفاده می‌کنیم، تولید می‌شوند. مثلا فرض کنید شما در حال استفاده از گوشی تلفن همراه خود و مرور یک صفحه از وب هستید.

همه اطلاعات در خصوص اینکه شما چه عبارتی را در موتور جستجوی خود تایپ کردید، روی کدامیک از لینک‌های نمایش داده شده روی نتایج جستجو کلیک کردید و اینکه در صفحه باز شده روی چه لینک‌هایی کلیک کردید، جایی ثبت و ذخیره می‌شوند و این یعنی تولید یکسری داده که ممکن است در هر ثاینه برای میلیون‌ها کاربر تولید شود.

سرعت و شتاب ایجاد و جمع‌آوری داده‌ها بسیار مهم است. هرچه سرعت ما در جمع‌آوری این داده‌ها بیشتر باشد، مسلما داده‌های به روزتری در اختیار خواهیم داشت و در نتیجه می‌توانیم سریع‌تر و از راه مطمئن‌تری به هدف‌مان برسیم. برای روشن شدن موضوع اجازه بدهید یک مثال را با هم بررسی کنیم.

فرض کنید شما به عنوان مدیر یک کارخانه فعال در حوزه تولید لوازم خانگی مشغول به کار هستید و تصمیم دارید از کلان داده برای اینکه بتوانید محصول خود را به مصرف‌کننده واقعی معرفی کنید، استفاده کنید.

فرض کنید می‌خواهید به میزان مصرف محصول خاصی در شهرهای مختلف کشور خود دسترسی داشته باشید و بر این اساس تبلیغات خود را در شهرهایی انجام دهید که مردم یا محصول را نمی‌شناسند و یا استفاده کمتری از آن می‌کنند. به این ترتیب به نظر شما داده‌های مربوط به مصرف این کالای خاص در شهرهای مختلف در طی یک‌ سال گذشته بیشتر می‌تواند به شما برای شناخت جمعیت هدف خود کمک کند یا الگوی کاربرد و استفاده از آن طی سه ماهه گذشته در شهرهای مختلف؟

مسلما اطلاعات مربوط به سه ماه اخیر بیشتر می‌تواند به شما برای شناختن و مشخص کردن شهرهایی که باید در آن‌ها تبلیغات بیشتری انجام شود، کمک خواهد کرد.

تنوع داده‌ها در کلان داده

داده‌ها و اطلاعات در کلان داده بسیار متنوع و گوناگون هستند. برخی از این داده‌ها به صورت داده‌های ساختاریافته جمع‌آوری شده‌اند؛مثل مشخصات خودروهایی که توسط یک سازنده خودرو در یک سال گذشته تولید شده‌اند یا اطلاعات آماری مثل شاخص آلودگی هوا در کلان‌ شهرهای ایران طی ۵ سال گذشته و یا تعداد فرزندان دختری که در طول ۱۰ سال گذشته در تهران به دنیا آمده‌اند.

برخی دیگر از این داده‌ها به عنوان داده‌های غیر ساختاریافته شناخته می‌شوند. به عبارت دیگر این داده‌ها قالب و ساختار مشخصی ندارند و اطلاعات باید از طریق روش‌هایی خاصی از آن‌ها استخراج شود.

مثل متن نامه‌هایی که شاگردان یک مدرسه در طی ۲ سال گذشته به مقامات دولتی شهر خود فرستاده‌اند و البته که انواع دیگری از اطلاعات مثل اطلاعات تصویری، صوتی و ویدئویی نیز هستند که می‌توان از اطلاعات مستخرج از آن‌ها به عنوان کلان داده یاد کرد.

البته جمع‌آوری داده‌ها و مشخص کردن منبعی که از آن‌ها داده‌های قابل اعتماد استخراج می‌شود، نیازمند تخصص خاص خود است و صحبت در خصوص آن در این مطلب نمی‌گنجد. چیزی که به ما در درک کلان داده و کاربرد آن در صنعت از جمله صنعت لوازم خانگی کمک می‌کند درک همین ۳ مفهوم مهم است.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که در گذشته داده‌ها تنها از طریق یکسری ابزار و روش‌های مشخص مثل آمارگیری جمع‌آوری می‌شدند اما امروزه این داده‌ها می‌توانند از هر منبعی از ایمیل و صوت و تصویر گرفته تا حتی حرف‌های شفاهی ثبت و نگهداری شوند.

به طور کلی آنچه از این بخش باید دریافت کنیم و به خاطر بسپاریم این است که کلان داده حجم عظیم و بزرگی از داده هایی است که می‌تواند از منابع مختلف به روش‌های متنوعی جمع‌آوری شود و هرچه سرعت جمع‌آوری این داده‌ها بیشتر باشد، اطلاعات به روزتری در اختیار خواهیم داشت.

از این اطلاعات و داده‌ها می‌توان برای انجام کارها و پروژه‌های زیادی استفاده کرد. یکی از کاربردهای مهم کلان‌داده صنعت است.

کاربرد کلان داده در صنعت بسیار مهم است. توضیح خواهیم داد که اگرچه داده‌های جمع‌آوری شده می‌تواند به صاحبان صنایع  برای تولید هدفمند محصول کمک کند، برخی از همین تولیدات مثل لوازم خانگی می‌توانند مبنعی برای جمع‌آوری داده‌ها و استفاده از آن‌ها در بخش‌های دیگر باشند.

به عبارت دیگر چرخه تولید محصول و تولید داده‌ با یکدیگر مرتبط خواهند بود.

اهمیت استفاده از کلان داده در صنعت

حالا که با مفهوم اصلی کلان داده آشنا شدیم باید ببینیم که چرا کلان داده و استفاده از آن در حوزه‌های مختلف به خصوص در صنایع مختلف مثل لوازم خانگی مهم است. فرض کنید که دو تولیدکننده بزرگ A  و B در حوزه لوازم خانگی مشغول به تولید انواع مختلفی از محصولات این حوزه هستند.

هر دو این شرکت‌ها از جمله شرکت‌های بزرگ دنیا هستند و هر دو نیز حجم زیادی از اطلاعات مربوط به لوازم خانگی مورد نیاز مصرف‌کنندگان را در اختیار دارند. اما شرکت A با استفاده از این داده‌ها توانسته نبض بازار لوازم خانگی را در دست بگیرد و تولیدات به روز و جدیدی را به این بازار عرضه کند اما شرکت B تنها درصد کوچکی از حجم معاملات بازار را در اختیار دارد. چرا؟

چون شرکت A توانسته به روش درستی از داده‌های در اختیار خود استفاده کند. پس هرچه یک شرکت یا تولیدکننده بتواند از داده‌های در دسترس خود به صورت موثرتری استفاده کند، به موفقیت بیشتری در آینده خواهد رسید.

به طور کلی اهمیت کلان داده و استفاده از آن‌ها در صنعت را می‌توان در ۷ مورد دسته‌بندی کرد.

اهمیت کلان داده در کاهش هزینه‌های تولید

اگر یک شرکت یا تولیدکننده بتواند داده‌ها و اطلاعاتی را که در دسترس دارد، با استفاده از ابزارهای تحلیل داده مناسب مثل Haddop یا Cloud-Based Analytics تحلیل کند نه تنها می‌تواند محصولاتی را تولید کند که متقاضی و مشتری بیشتر خواهد داشت، بلکه هزینه‌های تولید خود را نیز می‌تواند تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

Hadoop یک سیستم تحلیل کلان داده است که به صورت متن باز تهیه شده و از آن می‌توان با توجه به نیازمان برای تحلیل داده‌های بزگ و حجیم استفاده کنیم. Clouad-Base Analytics نیز یکی دیگر از سیستم‌های تحلیل کلان داده است که می‌توان برای تصمیم‌گیری و اتخاذ استراتژی مناسب با توجه به نتایج تحلیل‌ها از آن استفاده کرد.

اهمیت کلان‌داده در صرفه‌جویی در زمان

در قدیم بسیاری از تولیدکنندگان مثل تولیدکنندگان لوازم خانگی برای تولید محصول جدیدی که قرار بود به بازار عرضه کنند از روش آزمون و خطا استفاده می‌کردند.

برخی از این محصولات بعد از ورود به بازار مورد استقبال زیادی قرار می‌گرفتند؛ مثل انواع مخلوط‌کن که توسط برند بوش به بازار لوازم خانگی عرضه شد و برخی از مدل‌های آن توانست توجه اکثر مصرف‌کنندگان و خریداران را به خود جلب کند.

اما برخی دیگر از این محصولات با وجود اینکه زمان و هزینه زیادی برای تولید آن‌ها صرف شده بود، نتوانست نظر مثبت کاربران را به خود جلب کنند و به این ترتیب تولیدکننده چه از نظر زمان و چه از نظر هزینه دچار ضررهای زیادی شد.

اگر برای تولید هر محصولی تولیدکننده از داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده در خصوص نیاز بازار استفاده کند، به جای صرف زمان و هزینه زیاد و استفاده از روش آزمون و خطا برای تولید محصول و رسیدن به این نتیجه که آیا این محصول مورد استقبال مشتریان قرار خواهد گرفت یا نه، به سرعت با توجه به نتایج تحلیل‌های صورت‌گرفته روی داده‌ها می‌تواند به این نتیجه برسد که آیا محصول را تولید کند یا نه و اگر قرار است این محصول تولید شود چه تغییراتی باید روی آن صورت گیرد تا بتواند نظر مصرف‌کننده را جلب کند.

اهمیت کلان داده در درک شرایط بازار

نتایج تحلیل‌ها و آنالیزهای داده‌ها در کلان داده می‌تواند به تولید کننده به خصوص تولید کننده لوازم خانگی این امکان را بدهد تا به دید واقعی‌تری از شرایط بازار برسد.

مثلا در طی سال‌های اخیر با روی کار آمدن فناوری هوش مصنوعی و تولید لوازم خانگی هوشمند، بسیاری از تولیدکنندگان سهم بزرگی از خط تولید خود را به تولید لوازم خانگی هوشمند اختصاص داده‌اند.

این تولیدکنندگان محصولات خود را هم به بازارهای کشورهای پیشرفته عرضه می‌کنند و هم بازار کشورهای در حال توسعه و جهان سوم. اما آیا واقعا الگوی انتخاب محصول توسط خریداران در همه این کشورها یکسان است؟

واقعیت این است که الگوی خرید لوازم خانگی در بازار کشورهای پیشرفته با نوع محصولاتی که مردم بازار کشورهای جهان سوم یا در حال توسعه انتخاب می‌کنند، کاملا متفاوت است؛ چون زیرساخت‌های این کشورها با یکدیگر فرق دارد.

بنابراین یک تولیدکننده لوازم خانگی باید بداند برای در اختیار داشتن بازار لوازم خانگی کشورهای دیگر باید چه محصولاتی را تولید و به این بازارها عرضه کند. تولیدکننده موفق می‌تواند از اطلاعات و داده‌های جمع‌آوری شده به یک دید درست و منطقی از بازار لوازم خانگی در همه کشورهای دنیا برسد.

اهمیت کلان داده در تحلیل نظر کاربران در خصوص موفقیت یک برند و جلب رضایت مصرف‌کننده

مسئله مهم این است که هر تولیدکننده به خصوص تولیدکننده لوازمی که مصرف‌کننده عام از آن استفاده می‌کند، مثل لوازم خانگی باید در خصوص میزان محبوبیت خود در میان مصرف‌کنندگان اطلاعات دقیقی در دست داشته باشد.

این اطلاعات می‌تواند به او برای برداشتن گام‌های درست بعدی در تولید محصولات موفق کمک کند. یکی از روش‌‌های رسیدن به این دیدگاه درست، استفاده از داده‌ها و علم کلان داده است. واقعیت این است که مصرف‌کننده و مشتری یکی از مهم‌ترین دارایی‌های هر تولید‌کننده‌ای است. شما نمی‌توانید هیچ شرکت و یا تولید‌کننده‌ای را پیدا کنید که بدون نیاز به جذب مشتری بتواند در فعالیت اقتصادی خود موفق باشد. داشتن یک پایگاه امن و البته مناسب در میان مشتریان برای هر شرکت و تولید‌کننده‌ای بسیار مهم است.

البته که نباید فقط به داشتن مشتریان ثابت اکتفا کرد. یک شرکت و تولید‌کننده موفق کسی است که بتواند روز به روز دایره مشتریان و مصرف‌کنندگان محصولات خود را گسترده‌تر کند. مسلما در این خصوص میان تولیدکنندگان رقابت بسیار زیاد است و نه تنها تجربه می‌تواند به کمک یک شرکت برای جذب مشتری بیشتر بیاید بلکه توجه به نتایج تحلیل‌های صورت گرفته روی داده‌ها نیز می‌تواند به تولید‌کننده برای رسیدن به این هدف بیشتر و بهتر یاری برساند.

بسیاری از شرکت‌های تولید‌کننده لوازم خانگی و محصولات دیجیتال که در گذشته از محبوبیت زیادی در بین مصرف‌کنندگان برخوردار بوده‌اند؛ متاسفانه به دلیل عدم استفاده از استراتژی‌های مناسب در تحلیل بازار و نیاز مشتریان، بخش زیادی از مشتریان خود را از دست داده‌اند.

برای مثال یکی از دلایل عدم موفقیت برند نوکیا در حفظ مشتریان و در دست داشتن بازار گوشی‌های تلفن همراه عدم توجه به نیاز مشتریان به گوشی‌های هوشمند تلفن همراه بود.

در واقع نداشتن اطلاعات کافی از مسیر تغییر بازار گوشی‌های تلفن همراه و تمایل مشتریان به استفاده از گوشی‌های تلفن همراه همه‌کاره باعث شد این برند بخش زیادی از مشتریان خود را از دست بدهد.

مثال‌های واقعی استفاده از کلان داده در صنعت

استفاده از کلان داده هم در بخش صنایع عمومی و هم در بخش صنایع خصوص امکان‌پذیر است.

از کلان داده می‌توان در همه صنایع از تبلیغات گرفته تا آموزش و همچنین صنایع پزشکی، بیمه، بانکداری و تولید انواع محصولات از جمله لوازم خانگی استفاده کرد.

بر اساس آخرین آمار منتشر شده تا پایان سال جاری میلادی، هر فرد روی کره زمین در هر ثانیه در حدود ۱٫۷ مگابایت داده تولید می‌کند که هر کدام از این داده‌ها می‌تواند در یک یا چند کاربرد مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

در این بخش چند نمونه از کاربردهای کلان‌داده در صنایع مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

قبل از بررسی کاربردهای کلان ‌در صنایع مختلف باید به این موضوع توجه کنیم که علم کلان داده و کاربردهای آن می‌تواند از دو راه برای سازمان‌های مختلف سودآوری داشته باشد.

یکی در زمینه استفاده از کلان داده در انجام فعالیت‌های مختلف و دیگری جمع‌آوری داده‌ها و فروش آن‌ها به صنایعی که به این داده‌ها نیاز دارند. در سال‌های اخیر جمع‌آوری داده و فروش آن به قدری رونق پیدا کرده است که شرکت‌های فعال در این حوزه فعالیت‌های خود را تخصصی کرده‌اند.

مثلا هر شرکت در زمینه جمع‌آوری داده‌هایی که برای یک یا چند صنعت قابل استفاده است، فعالیت می‌کند.

نکته مهمی که باید در این مورد به آن اشاره کنیم این است که با توجه به تغییرات در تکنولوژی و نوع جهت‌گیری تکنولوژی و روند پیشرفت آن نمی‌توان صنایع مختلف را از یکدیگر جداگانه تصور کرد چون همه حوزه‌های صنعت تا حدودی به یکدیگر وابسته‌اند.

برای مثال صنعت بانکداری نوین، صنعت بیمه و صنعت تولید لوازم خانگی به یکدیگر وابسته‌اند؛ چون بسیاری از کارخانه‌های تولیدکننده لوازم خانگی با کمک و پشتیبانی صنایعی مثل بیمه و بانکداری می‌توانند به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهند. از این رو تکنولوژی‌های مورد استفاده در هر صنعت نیز می‌تواند روی صنایع وابسته به آن تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم بگذارد.

به عقیده فعالان اقتصادی و محققان حوزه کلان‌داده، با گسترش کاربرد کلان داده در زندگی روزمره ما، نفوذ این تکنولوژی در صنعت به خصوص صنایع مدرن بدون شک بسیار زیاد و عمیق بوده است.

اگرچه در ابتدای روی کار آمدن کلان داده بسیاری از طرفداران پیشرفت علم و تکنولوژی در خصوص مزایا و ارزش واقعی کلان داده در تغییر زندگی بشر اغراق می‌کردند اما امروزه به نظر می‌رسد جایگاه واقعی این تکنولوژی تا حد قابل توجهی مشخص شده است.

اما کاربرد کلان داده دقیقا در صنعت چیست؟ به طور کلی سازمان‌ها و صنایع فعال در حوزه تولید، بیمه، بانکداری و غیره از کلان داده استفاده‌های مختلفی دارند. به عبارت دیگر هدف آن‌ها از به کارگیری کلان داده بسیار متفاوت است.

برای مثال در حالی که بخشی از صنایع به دنبال راه‌اندازی پروژه‌های مختلف مثل پروژه‌های تولید لوازم خانگی و استفاده از کلان داده برای کاهش هزینه‌های تولید، یافتن بهترین بازار هدف و تسهیل و سرعت‌بخشی به تولید محصول هستند، بخشی از صنایع نیز هستند که بیشتر تمایل دارند از کلان داده برای خدمات‌رسانی به مشتریان خود و کمک به افزایش رضایت‌مندی آن‌ها استفاده کنند.

کاربرد کلان داده در صنایع بانکداری

در صنعت بانکداری از کلان داده برای اهداف متنوع و مختلفی استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای کلان داده در صنعت بانکداری نظارت بر نحوه عملکرد بازارهای مالی است. به عبارت دیگر در صنایع بانکداری نه تنها می‌توان از کلان داده برای دریافت الگوهای فعالیت بازارهای مالی استفاده کرد؛ بلکه می‌توان قانونی بودن این فعالیت‌ها را نیز تحت نظر داشت.

در حال حاضر بسیاری از خرده‌فروشان، عمده‌فروشان، صاحبان بانک‌های بزرگ و همچنین مسئولان صندوق‌های تامین پول و اعتبار از داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده برای تجزیه و تحلیل روند بازارهای اقتصادی و همچنین پیش‌بینی آینده بازارهای مالی استفاده می‌کنند.

علاوه بر این در صنعت بانکداری از کلان‌داده برای تحلیل ریسک‌پذیری بازار و عواملی که در آن دخیل هستند، مثل مبارزه با پولشویی، مدیریت ریسک در بازار معاملات و همچنین کاهش تقلب و کلاهبرداری استفاده می‌شود.

موسسه‌های زیادی در سراسر دنیا در حال فعالیت در حوزه جمع‌آوری داده برای صنعت بانکداری هستند که از این میان می‌توان شرکت‌هایی مثل۱۰۱۰ Data، Panopticon، Software، streambase System و شرکت‌های دیگر اشاره کرد.

کاربرد کلان‌داده در صنایع ارتباطات، رسانه و سرگرمی

فعالان صنعت رسانه، ارتباطات و سرگرمی از داده‌های جمع‌آوری شده در این حوزه که بیشتر شامل اطلاعاتی در خصوص علایق کاربران و الگوی استفاده آن‌ها از رسانه و ابزارهای ارتباطی است، برای کاربردهای مختلفی استفاده می‌کنند.

برای مثال یکی از کاربردهای کلان داده در صنعت ارتباطات، رسانه و سرگرمی، مشخص کردن مخاطب برای هر محصول است. به عبارت دیگر با استفاده از کلان داده می‌توان مشخص کرد هر محصول تولیدی در رسانه قادر به جذب چه طیفی از مخاطبان با چه سلیقه‌ای است.

برای تولید محتوا و افزایش مشارکت در تولید برنامه‌ها و همچنین گسترش ارتباطات نیز می‌توان از کلان‌داده استفاده کرد.

اجازه بدهید با چند مثال کاربرد کلان داده در رسانه و ارتباطات را روشن‌تر کنیم. در مسابقات قهرمانی تنیس ویمبلدون، از کلان‌داده برای بررسی و تحلیل رفتارهای کاربران و تماشاگران این مسابقات از طریق تلویزیون، موبایل و وب‌سایت‌ها استفاده شد و نتیجه بر این شد که کاربران تمایل بیشتری برای مشاهده مسابقات تنیس از طریق گوشی‌های تلفن همراه خود دارند تا تلویزیون و یا وب سایت‌های مختلف.

سرویس اسپاتیفای، یکی از سرویس‌های پخش موسیقی آنلاین در ابتدا توسط سیستم تحلیل‌داده، به منظور ارتقای سیستم پیشنهاد موسیقی به کاربر، اطلاعات میلیون‌ها کاربر خود در سراسر جهان (البته اطلاعات مربوط به سلیقه موسیقایی کاربران و نه اطلاعات شخصی) را از طریق سیستم تحلیل داده Hadoop جمع‌آوری کرده است.

آمازون پرایم نیز برای سرویس‌دهی به مشتریان خود در انتخاب کالا با استفاده از تحلیل‌ها و آنالیز داده‌ها و اطلاعات در بیگ دیتا، سعی می‌کند به مشتریان خود از طریق نمایش ویدئو، موسیقی و حتی پیشنهاد کتاب خدمات ارائه دهد. شرکت‌های جمع‌آوری داده که داده‌های مربوط به صنایع ارتباطات و رسانه را در اختیار شرکت‌های مختلف قرار می‌دهند، عبارتند از Infochimps، Splunk، Pervasive و شرکت‌های دیگر که اطلاعات مفید و کاربردی زیادی را جمع‌آوری می‌کنند.

کاربرد کلان داده در پزشکی و بهداشتی

صنایع پزشکی و بهداشتی به حجم زیادی از داده‌ها دسترسی دارند. این داده‌ها هم توسط سازمان‌های فعال در حوزه جمع‌آوری داده‌های سلامت و بهداشت تامین می‌شوند و هم از طریق دستگاه‌های پزشکی هوشمندی که کاربران از آن برای نظارت بر علائم حیاتی خود و یا کاربردهای دیگر استفاده می‌کنند.

با این وجود متاسفانه صنعت پزشکی بسیاری از کشورها از جمله ایران در استفاده از این داده‌ها چندان پیشرفت زیادی نداشته‌اند. البته بخشی از آن طبیعی است چون اول اینکه استفاده از داده‌ها در صنعت پزشکی با ریسک بالایی مواجه است و از طرفی برای ایجاد ارتباط میان داده‌ها و همچنین تصمیم‌گیری در این حوزه نیاز به استفاده از تخصص‌های متنوعی دارد.

یکی از چالش‌های استفاده از کلان داده در صنایع پزشکی، حذف بیماران از روند تصمیم‌گیری بر اساس داده‌هایی است که از همین بیماران جمع‌آوری می‌شود.

بسیاری از بیمارستان‌ها در آمریکا از داده‌های جمع‌آوری شده از طریق اپلیکیشن‌های نصب شده روی گوشی بیماران برای کمک به پزشکان در تجویز داروها استفاده می‌کنند. به این ترتیب که پزشک با توجه به داده‌ها تصمیم می‌گیرد که آیا یک دارو می‌تواند برای درمان بیمار موثر باشد و یا باید از داروی دیگری به جای آن استفاده کند.

در پاندمی و همه‌گیری ویروس کرونا دانشگاه فلوریدا برای درک بهتری از نحوه شیوع و نقشه همه‌گیری این بیماری از داده‌های گوگل‌مپ و داده‌های جمع‌آوری شده توسط سازمان بهداشت عمومی آمریکا استفاده کرده‌ است.

این دانشگاه سعی کرده این داده‌ها را در قالب یک نقشه برای استفاده عموم و ردیابی شیوع این بیماری آماده کند.

سازمان‌هایی که در حال حاضر برای جمع‌آوری داده‌های حوزه سلامت و بهداشت فعالیت می‌کنند و این داده‌ها را در اختیار صنعت پزشکی کشورهای مختلف قرار می‌دهند، عبارتند از Recombinant Data، Humedica، Explorys و Cerner.

کاربرد کلان داده در حوزه صنعت و منابع طبیعی ( نفت و گاز)

صنایع تولیدی از تولید لوازم پزشکی گرفته تا تولید لوازم خانگی تا حد زیادی نیاز به تامین سوخت با استفاده از منابع طبیعی مثل نفت، گاز، ذغال‌سنگ و از این دست دارد.

برای تامین این نیاز کشورها به دنبال افزایش منابع تامین انرژی مثل یافتن منابع جدید نفت و گاز هستند. برای یافتن منابع جدید می‌توان از کلان داده استفاده کرد. در صنعت منابع طبیعی برای یافتن منابع جدید تامین انرژی از الگوها و مدل‌هایی استفاده می‌شود که می‌توان با توجه به داده‌های مکانی، جغرافیایی و زمانی کلان داده آن‌ها را ایجاد کرد.

مثلا می‌توان با توجه به داده‌های قبلی فهمید که آیا امکان رسیدن به منبع جدید انرژی در یک محدوده جغرافیایی وجود دارد یا نه.

پیدا کردن منابع جدید برای تامین انرژی نه تنها می‌تواند به کشورهای مختلف برای پاسخ به نیازهای روزانه مردم به انرژی کمک کند بلکه تامین انرژی در بخش صنعت برای تولید هرچه بیشتر محصولات را نیز تسهیل می‌کند.

کاربرد بیگ دیتا در صنعت خرده‌فروشی و عمده‌فروشی

هر محصول تولیدی یا خدماتی را می‌توان در صنعت خرده‌فروشی و عمده‌فروشی عرضه کرد. به عبارت دیگر دامنه فعالیت در خرده‌فروشی و عمده‌فروشی محصولات بسیار گسترده است.

موضوع مهم این است که داده‌های زیادی از طریق صنعت خرده‌فروشی و عمده‌فروشی از گذشته‌های بسیار دور تاکنون جمع‌آوری شده است که از آن‌ها می‌توان برای ایجاد الگوهای رفتاری در اقتصاد استفاده کرد. مسئله این است که تا زمانی که این دو صنعت نتوانند به درستی به جایگاه واقعی خود در اقتصاد برسند هیچ تولیدکننده‌ای نمی‌تواند محصول خود را به دست مصرف‌کننده برساند.

مثلا در صنعت لوازم خانگی هرچقدر هم تولیدات یک برند به روز باشد و سعی شود در تولید این محصولات بهترین تصمیم‌گیری‌ها بر پایه آخرین تکنولوژی‌های موجود در حوزه تصمیم‌گیری مثل بیگ دیتا صورت گیرد تا زمانی که عرضه کالا و محصول به مصرف‌کننده از روش درستی انجام نشود، نمی‌توان گفت تولیدکننده در فعالیت خود موفق است.

داده‌های مربوط به صنعت خرده‌فروشی و عمده‌فروشی از طریق منابع متنوعی مثل پایانه‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای، دستگاه‌های POS، موجودی فروشگاه‌ها و همچنین داده‌های فروشگاه‌های خرده‌فروشی و عمده‌فروشی جمع‌آوری می‌شوند. این داده‌ها اطلاعات زیادی در اختیار خرده‌فروشان و عمده‌فروشان قرار می‌دهند که براساس آن‌ها می‌توانند عملکرد بازار و الگوی رفتاری مصرف ‌کننده را نمایش دهند.

برای مثال در نیویرک آمریکا، در سال ۲۰۱۴ در کنفرانسی که در زمینه نقش کلان داده در صنایع و صنعت خرده‌فروشی و عمده‌فروشی برگزار شد، شرکت‌هایی مثل مایکروسافت، سیسکو و IBM به بررسی و تبیین نقش کلان داده در این حوزه‌ها پرداختند.

نتایج این مباحث نشان داده که کلان داده می‌تواند به ارتقا و بهبود الگوهای توزیع کالا، کاهش احتمال تولید اجناس تقلبی و همچنین تحلیل نیاز بازار به یک کالای خاص کمک کند.

شرکت‌هایی که داده‌های مربوط به این حوزه را تهیه و در اختیار شرکت‌های فعال در زمینه عمده‌فروشی و خرده‌فروشی قرار می‌دهند عبارتند از First Retail، First Insight، Fujitsu، Infor،Epicor  و Vistex

نقش کلان داده در ارتقا چرخه تولید و عرضه لوازم خانگی

یکی از شرکت‌های فعال در حوزه تولید، عرضه و توزیع محصولات خانه و لوازم خانگی که از بیگ دیتا در فعالیت‌های اقتصادی خود به شکل پویایی استفاده می‌کند، شرکت Home Depot است.

این شرکت برای تامین داده‌های مورد نیاز خود یک وب‌سایت راه‌اندازی کرده است که از طریق این وب‌سایت به بخشی از داده‌های مورد نیاز خود دسترسی پیدا می‌کند. علاوه بر این، شرکت Home Depot برای مشتریان خود هر ماه ایمیل‌های مربوط به تخفیف کالاها را ارسال می‌کند و داده‌های مربوط به واکنش‌های کاربران به این ایمیل‌ها را جمع‌آوری می‌کند.

یکی دیگر از منابعی که این شرکت برای تامین داده‌های مورد نیاز خود از آن استفاده می‌کند، شبکه‌های اجتماعی هستند. این شرکت از داده‌های جمع‌آوری شده برای اهداف مختلفی مثل اطلاع از نیاز بازار و مشتری برای تولید محصولات استفاده می‌کند.

این شرکت از سال ۲۰۱۶ تا سال ۲۰۱۸، برای تامین داده‌های مورد نیاز خود در حدود ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام داده است.

این هزینه صرف طراحی و تولید پلتفرم تجارت الکترونیک این شرکت و ایجاد ارتباط با فروشگاه‌های موجود در سطح شهرهای مختلف شده است؛ جدا از ایجاد ارتباط با فروشگاه‌های مختلف و همچنین ساخت پلتفرم تجاری این شرکت، هزینه زیادی صرف ایجاد ارتباط میان پلتفرم تجاری این شرکت و فروشگاه‌های عرضه محصولات لوازم خانگی کرده است.

نحوه فعالیت این شرکت برای ارائه محصولات خود به مصرف‌کننده به این شکل است که کاربر از طریق پلتفرم تجاری این شرکت سفارش خود را ثبت می‌کند و کارمندان Home Depot محصولات سفارش داده شده را از فروشگاه‌های سطح شهر جمع‌آوری می‌کنند و در یک محل که در واقع به نوعی فروشگاه فیزیکی این شرکت است، تحویل مصرف کننده می‌دهند.

این شرکت برای عرضه محصولات از مدل BOPIS یا مدل خرید آنلاین و تحویل در فروشگاه استفاده می‌کند. بر اساس آمار منتشر شده توسط Internet Retailers، در سال ۲۰۱۶، در حدود ۲۵ درصد از فعالیت این شرکت و در حدود ۳٫۷۶ میلیارد دلار تجارت این شرکت از طریق وب سایت آن صورت گرفته است همچنین این شرکت توانسته از طریق برنامه BOPIS خود برای توزیع کالا به مشتری در حدود ۱ میلیارد دلار فروش داشته باشد.

اما کاربرد کلان داده در فعالیت‌های این شرکت زمانی پر رنگ‌تر می‌شود که از این تکنولوژی در جهت ارتقا و بهبود چرخه توزیع کالا به مشتری استفاده می‌شود.

در واقع یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت این شرکت از زمان شروع فعالیت، استفاده از بیگ دیتا و نتایج تحلیل‌های صورت گرفته روی آن‌ها برای بهبود فعالیت‌های این شرکت است.

این شرکت از چند طریق از بیگ دیتا برای بهبود و ارتقای چرخه توزیع لوازم خانگی به مصرف‌کنندگان استفاده می‌کند.

یکی از روش‌هایی که Home Depot از کلان‌داده برای بهبود فعالیت خود استفاده می‌کد، مدل‌های مبتنی بر ETA پویا یا داینامیک است.

در این روش به مصرف‌کننده اطلاعات مربوط به تحویل و ارسال داده و همچنین مدت زمانی که طول می‌کشد تا کالا به دست مشتری برسد، ارسال می‌شود. این داده‌ها در مراحل بعدی برای بهبود چرخه ارسال کالا و همچنین ارسال اطلاعات دقیق‌تر به مصرف‌کننده استفاده می‌شوند.

علاوه بر این شرکت Home Depot از بیگ دیتا برای ایجاد هماهنگی بهتر میان فروشگاه و توزیع‌کنندگان کالا استفاده می‌کند. هرچه این ارتباط بهتر شود هزینه‌هایی که برای انتقال کالا از یک مرکز به مرکز دیگر انجام می‌شود، از جمله هزینه حمل و نقل کاهش می‌یابد.

یکی دیگر از کاربردهای کلان داده ارتقای سیستم سفارش است.

هرچه از فعالیت این شرکت بیشتر می‌گذرد، خدمات جدید‌تری به سرویس‌های این شرکت به مشتریان افزوده می‌شود. مثلا یکی از خدمات مهم این شرکت، سرویس پیشنهاد به مشتری است که براساس داده‌های جمع‌آوری شده در طول فعالیت این شرکت شکل گرفته است.

این شرکت براساس داده‌های جمع‌آوری شده توانسته پلتفرم خود را به نحوی تغییر دهد که استفاده از آن براساس نظر کاربران روز به روز بهتر و آسان‌تر شده است.

شرکت Wayfair نیز یکی دیگر از شرکت‌های توزیع‌کننده لوازم خانگی است که در فعالیت‌های خود از بیگ دیتا به نحو احسن استفاده می‌کند.

این شرکت در سال ۲۰۱۶ از سیستمی رونمایی کرد که کاربر می‌توانست با استفاده از عکس کالا آن را در اینترنت جستجو کند و سپس سفارش دهد.

در آن زمان جستجوی تصویری گوگل به شکل امروزی پیشرفت نکرده بود. در آن زمان سیستم شناسایی تصویر شرکت Wayfair از کلان‌داده و تکنولوژی یادگیری ماشینی برای تشخیص تصویری که کاربر به دنبال آن بود استفاده می‌کرد.

هرچه کاربران بیشتری از این سیستم استفاده می‌کردند، عملکرد آن بهبود می‌یافت و دقت آن در جستجو بیشتر می‌شد؛ به نحوی که در سال ۲۰۱۷ تعداد سفارش‌های کاربران از طریق این سیستم به طرز قابل توجهی افزایش یافت. تعداد سفارش کاربران در هر ثانیه در سال ۲۰۱۷ نسبت به سال ۲۰۱۶، در حدود ۶۱ درصد افزایش یافته بود.

علم کلان داده و استفاده از آن در صنایع بسیار گسترده است. تولیدکننده و صنعتگر موفق هرچقدر هم در تولید محصولات و ارائه خدمات خود تجربه داشته باشد باز هم نمی‌تواند خود را بی‌نیاز از به کارگیری جدیدترین روش‌ها برای ارتقای تولید و فعالیت‌های صنعتی بداند.

در این مطلب سعی شد یک دید کلی از کاربرد کلان داده در صنعت ارائه شود؛ اما برای به کارگیری این علم نیاز به دانش زیاد و استفاده از متخصصان این حوزه داریم.