تصلا-تولیدکنندگان لوازم خانگی معتقدند اگر دولت چارچوب حمایتی مناسبی از این صنعت داشته باشد، تولیدات داخلی می‌تواند جایگزین جای خالی برندهای خارجی شود. با این وجود قیمت نهادهای تولید در کنار مشکلات تامین ارز برای تهیه مواد اولیه تولید لوازم خانگی داخلی را نیز ملتهب کرده است.
با وجود اعلام سهم ۷۰ درصدی تولید لوازم خانگی داخلی هنوز بازار این کالاها به سر و سامان نرسیده است.
کالای قاچاق سهم بسیار زیادی در این بازار دارد و به گفته مسئولان برخی برندهای خارجی سهم ۹۰ درصدی را در این بازار به خود اختصاص داده‌اند.
مشاهدات میدانی از بازار لوازم خانگی نشان می‌دهد در سال جاری لوازم خانگی ایرانی بیش از ۳۰ درصد و کالاهای خارجی که عمدتا به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود تا ۱۲۰ درصد افزایش قیمت داشته است.
یخچال ۲۰۰ میلیونی در بازار
التهاب بازار لوازم خانگی در این روزها به حدی رسیده که طی قیمت یخچال ساید‌بای‌ساید خارجی ۲۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده در حالی که همین یخچال قبل از التهابات بازار به قیمت ۴۰ میلیون تومان به فروش رسیده است.
رئیس اتحادیه لوازم خانگی تهران در این رابطه ضمن انتقاد از ممنوعیت واردات برخی از لوازم خانگی می‌گوید باید واردات آزاد شود چراکه در حال حاضر ۷۵ درصد لوازم خانگی خارجی قاچاق هستند.
ایران از آن دسته کشورهایی است که مصرف سالانه کالای خارجی در آن بسیار بالاست و همین امر موجب شده واردکنندگان انگیزه بسیاری برای واردات لوازم خانگی به کشور داشته باشند و از آنجایی که واردات این کالاها ممنوع اعلام شده قاچاق نقش زیادی در سبد کامل لوازم خانگی در بازار ایران دارد.
حتی با وجود خروج برخی برندهای خارجی از بازار ایران هنوز فروشگاه های بسیاری وجود دارند که این برندها را به فروش می‌رسانند و همین امر انتقادات زیادی را مبنی بر آزادسازی واردات لوازم خانگی داشته است.
فعالان بازار بر این اعتقادند حال که حتی با ممنوعیت ورود این کالاها برخی برندهای خارجی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند پس چرا با روش قانونی این واردات انجام نشود؟
تولید لوازم خانگی داخلی بدون مواد اولیه
حبیب الله انصاری، فعال بازار لوازم خانگی ایران در رابطه با نارضایتی تولیدکنندگان از نبود مواد اولیه در گفت و گو با «تصلا» گفت: تولیدکنندگان ایران برای تامین مواد اولیه مشکلاتی دارند که تنها حاصل آن کاهش تولید و افزایش سهم بازار اقلام وارداتی است. بنابراین اگر واقعا این مشکل برطرف شود اصولا تولیدات ایرانی می‌توانند تمام نیاز بازار را تامین کنند.
حال موضوع تولید لوازم خانگی داخلی به میان می‌آید که از نظر مسئولان بهترین و کارآمدترین راه‌حل برای جلوگیری از قاچاق به کشور است. تلاش برندهای جدید لوازم خانگی برای رشد تولید و عرضه این اقلام در حالی ادامه دارد که تازه‌ترین آمارها از رتبه نخست لوازم خانگی در واردات کالاهای قاچاق طی سال گذشته حکایت دارد. پس این سوال اینجا مطرح می شود که آیا واقعا شرکت‌های داخلی توان پر کردن خلاء بازار را دارند؟
راه دراز تولید لوازم خانگی داخلی تا صادرات
بررسی آمارهای رسمی منتشر شده وزارت صنعت، معدن و تجارت از سال ۹۸ حاکی از مثبت بودن رشد تولید انواع لوازم خانگی توسط کارخانجات داخلی در سال «رونق تولید» است.
حال با این تفاسیر برخی مسئولان اظهار داشته اند که لوازم خانگی صادرات نیز دارد؛ این در حالی است که در شرایط کنونی مشکل تولید در کشور وجود دارد و برای تامین مواد اولیه تولیدکننده ایرانی هنوز راه درازی در پیش داریم.
واردات مواد اولیه برای تولید لوازم خانگی داخلی به دلیل تحریم ها و از سوی دیگر بسته بودن مرزهای هوایی، زمینی و دریایی به علت بیماری کرونا مسکوت مانده است.
افزایش قیمت مواد اولیه نفس تولید لوازم خانگی داخلی را بریده است
حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در مورد وضعیت تولیدات لوازم خانگی در کشور به «تصلا» می‌گوید: موانعی که برای بخش تولید وجود دارد اجازه نمی‌دهد تولید لوازم خانگی به میزان تقاضا افزایش پیدا کند و قیمت‌ها از این رو در بازار لوازم خانگی، در حال افزایش است. در حالی که افزایش تولید هم می‌تواند بازار را کنترل کند و هم اینکه هزینه تولید را کاهش دهد. تامین فولاد، مواد اولیه پتروشیمی و ارز برای خرید موارد وارداتی دشوار شده و اگر شرایط تامین این موارد فراهم شود، مشکل تولید تا حدود زیادی حل می‌شود. مساله دیگری که تولید را با مشکل مواجه کرده، افزایش قیمت قابل توجه نهاده‌های تولید است. برای مثال فولاد بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته و به صورت مستمر هم در بازار، عرضه نمی‌شود.
وی افزود: همچنین عدم تخصیص ارز نیمایی به میزان کافی برای تولیدکنندگان لوازم خانگی مساله دیگری است که مانع افزایش تولید شده است. علاوه بر این، برخی از سودجویان در بازار از مشکلات ایجاد شده در بخش تولید سوءاستفاده می‌کنند و قیمت‌ها را بیش از حد افزایش می‌دهند. اگر فرایندهای تخصیص مواد اولیه به تولیدکنندگان تسهیل شود، شرایط بهبود پیدا می‌کند و در صورتی که این موضوع حل نشود شرایط بازار بدتر هم خواهد شد.
گرانی لوازم خانگی با افزایش ۵۰ درصدی قیمت فولاد
غزنوی در مورد افزایش ۵۰ درصدی قیمت فولاد و کمبود عرضه این کالا و تاثیر آن بر بازار لوازم خانگی گفت: به نظر می‌رسد زیرساخت‌های بورس در حال حاضر مشکل دارد و شرکت‌ها باید بتوانند مانند خودروسازها مستقیم با فولادسازی قرارداد ببندند. عده‌ای دلال خودشان را تولیدکننده معرفی می‌کنند و در بورس برنده می‌شوند و فولاد را در بازار گران‌تر به تولیدکنندگان می‌فروشند. ورق فولاد طی یک ماه گذشته با سه برابر رشد قیمت از ۶۵۰۰ به ۱۸۵۰۰ تومان رسیده که این موضوع در کنار افزایش تقاضای کاذب، منجر به التهاب بازار لوازم خانگی شده است.
ماشین‌لباسشویی تا ۸۰ درصد داخلی‌سازی شده است
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در مورد وضعیت تولیدات این صنعت گفت: برخی از شرکت‌های داخلی تا ۶۰ درصد عمق ساخت داخل دارند. به عنوان مثال در کشور، ماشین‌لباسشویی تا ۸۰ تا ۸۵ درصد داخلی‌سازی شده و بخش اندکی از قطعات و مواد اولیه مورد نیاز وارداتی است. اما با وجود افزایش چشمگیر تولید داخلی، برای جایگزینی ۶۰ درصد بازار محصولات برند خارجی که از ایران به واسطه تحریم‌ها رفتند، زمان لازم است.
۶۰ درصد نیاز بازار با عرضه محصولات خارجی تأمین می‌شد که اکنون با توجه به خروج دو برند خارجی در دو سال گذشته شرکت‌های داخلی باید این کمبود را در بازار جبران کنند.
توزیع کالای قاچاق از چهار بندر
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در مورد وفور کالای قاچاق در بازار لوازم خانگی افزود: چهار بندر در کشور وجود دارند که منشا توزیع و واردات قاچاق لوازم خانگی به کشور است. روزانه تا سه هزار ماشین از این بنادر که یکی از آنها بندر دیر است، قاچاق وارد کشور می‌شود. روش‌های مهندسی شده بسیاری برای واردات قاچاق به کشور وجود دارد که نتیجه آن حضور پررنگ کالای قاچاق در بازار لوازم خانگی کشور است.
غزنوی ادامه داد: این کالاها برای فروش در سطح کشور پخش می‌شوند و ما با راه‌های بسیار پیچیده‌ای در این بین روبرو هستیم. هر چه قدر به سمت شهرهای مرزی حرکت می‌کنیم، قاچاق کالا بیشتر است؛ طوری که در بعضی بازارها تا ۹۰ درصد کالاهای موجود در آن بازار، قاچاق است. با توجه به اینکه برای ورود کالای قاچاق نه هزینه ورودی و نه مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌شود، قیمت تمام شده این کالاها ارزان‌تر از تولید داخل است و به همین دلیل سهم بیشتری از بازار را در اختیار می‌گیرند و عرصه را برای تولید داخل تنگ می‌کند.
