تصلا– خرید و فروش کارتن خالی دست دوم لوازم خانگی تا چندی پیش بیشتر در مناطقی نظیر بانه و کردستان رواج داشت، اما با خروج شرکت‌های ال جی و سامسونگ از ایران، حالا تب این کسب‌وکار در امین حضور، قلب بازار لوازم خانگی پایتخت داغ شده است. در این میان، سایت‌های خرید و فروش کالا هم به پناهگاهی امن برای دلالان کارتن تبدیل شده‌اند؛ سایت‌هایی که در آن کارتن‌های خالی لوازم خانگی با نرخ نجومی دو میلیون تومان هم تبادل می‌شود، اما سود چند ده میلیون تومانی دلالان و قاچاقچیان را تضمین می‌کند.
کره‌ای‌ها رفتند؛ اما برندهایشان ماند
گرچه شرکت‌های ال.جی و سامسونگ اواخر سال گذشته بازار ایران را ترک کردند، اما همچنان برند آنها به‌وفور در بازار لوازم خانگی یافت می‌شود.
فعالان بازار مدعی هستند خروج این دو برند از ایران فقط ظاهرسازی است و کره‌ای‌ها بدین طریق خود را از دام تحریم‌های آمریکا نجات داده‌اند، اما از طریق واسطه‌ها همکاری خود را حفظ کرده‌اند.
عده‌ای از کسبه هم می‌گویند هنوز انبار عرضه‌کنندگان مملو از کالاهای ال جی و سامسونگ است تا در بزنگاه گرانی وارد چرخه فروش شود.
برخی فروشندگان هم پس از عبور نرخ دلار از مرز ۳۰ هزار تومان فرصت را غنیمت شمردند و از کالاهای احتکارشده خود رونمایی کردند. البته این صحبت‌ها از سوی کسانی مطرح می‌شود که خرید و فروش کارتن خالی دست دوم را انکار می‌کنند.
شاید اگر این گروه از فعالان بازار هم در سایت‌های خرید و فروش اینترنتی کالا گشتی بزنند، نشانه‌های دقیق‌تری از علت وفور برندهای ال.جی و سامسونگ در بازار ایران بیابند.
در این سایت‌ها آگهی‌هایی مشاهده می‌شود که در آن افراد به‌عنوان خریدار کارتن خالی دست دوم یخچال، تلویزیون، لباسشوئی و … فعالیت دارند. این افراد حاضر هستند برای این کارتن‌های خالی به‌طور میانگین مبالغی بین ۱۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار تومان بپردازند.
عده‌ای هم برای اینکه بی‌رقیب بمانند برای هر یک از کارتن‌های نو دو میلیون تومان کنار گذاشته‌اند. یکی از خریداران در سایت دیوار، کارتن نو تلویزیون ال جی را ۱۲۰ هزار تومان نرخ‌گذاری کرده است. در تماسی که با این فرد داشتیم، او مدعی شد نیاز شخصی به این کارتن دارد و کارتن به صورت عمده خریداری نمی‌کند.
اما شخص دیگری که برای خرید کارتن خالی دست دوم یخچال دوقلو سامسونگ آگهی گذاشته و قیمت آن را ۳۵۰ هزار تومان تعیین کرده بود، برای خرید چند کارتن با نرخ ۴۰۰ هزار تومان هم به توافق رسید.
خرید کارتن خالی دست دوم در بانه تا دو میلیون تومان
گویا دلالی کارتن‌های خالی چنان سودی برای این افراد دارد که حاضر هستند چنین مبالغی برای آن بپردازند. مبالغی که در سال‌های نه چندان دور کفاف خرید یخچال و تلویزیون را می‌داد، اما حالا صرف خرید کارتن آن می‌شود. یکی از فعالان صنعت لوازم خانگی در بانه به «تصلا» می‌گوید: دلالان در بانه کارتن‌های خالی را تا دو میلیون تومان هم می‌فروشند.
لقمان توضیح می‌دهد: دیگر همانند گذشته نیست که اجناس خارجی از مرز وارد ایران شوند. فروشندگان لوازم خانگی در این شهر چند وقتی است که حتی زحمت قاچاق کالاهای اصل را به خود نمی‌دهند تا این کالاها را با قیمت کمتر نسبت به بازار تهران بفروشند.
آنها همان لوازم خانگی ایرانی را به صورت عمده می‌خرند و با تغییر برچسب‌ها، آن را به اسم برند خارجی می‌فروشند. بنا به گفته او بعضی از تولیدکنندگان هم که می‌دانند محصولاتشان فقط در این صورت به فروش می‌رود، کالای خود را از روی محصولات ال.جی و سامسونگ کپی می‌کنند تا زحمت دلالان و قاچاقچیان را به حداقل برسانند و البته کالاهایشان هم بدون مشتری نماند.
ارتباط دلالان و برخی تولیدکنندگان
گاهی هم ارتباط مستقیمی بین دلالان و تولیدکنندگان وجود دارد و در همان خط تولید هیچ برندی روی کالا نصب نمی‌شود تا واسطه‌گران در کارگاه‌های خود برچسب‌های ال.جی، بوش، سامسونگ و … را روی کالا نصب کنند.
لقمان ادامه می‌دهد: زمانی که کره‌ای‌ها در ایران حضور داشتند، کالاهای قاچاق بیشتر از دوبی و عراق وارد می‌شدند که البته آنها هم اکثراً تقلبی بودند؛ اما خروج سامسونگ و الجی از ایران بیشترین سود را نصیب دلالان و قاچاقچیان کرد.
وی همچنان خاطرنشان می‌کند: تنها مشکل این سودجویان تأمین کارتن این لوازم است؛ از آنجایی که آنها توانایی تولید و چاپ کارتن‌های باکیفیت را ندارند، سعی می‌کنند کارتن‌های دست دوم را که کمتر فرسوده شده‌اند از مردم و واسطه‌ها بخرند. زیرا آنها با همین کارتن‌ها و بسته‌بندی محصول، مشتریان را از اصالت جنس مطمئن می‌سازند و حداقل ۲۰ میلیون تومان سود می‌کنند. در نتیجه منطقی است که قاچاقچیان برای اطمینان از چنین سودی، ۳۰۰ هزار تومان یا بیشتر هزینه کنند.
این شهروند بانه‌ای می‌افزاید: خرید و فروش کارتن خالی دست دوم لوازم خانگی این روزها چنان پررونق شده که از نصاب لوازم خانگی و کارگران باربری گرفته تا مغازه‌داران و نمایندگی‌ها درصدد جمع‌آوری کارتن‌های خالی هستند. قیمت‌گذاری‌ها برای یک کارتن خالی آن‌چنان جذاب شده که حتی آنهایی هم که قصد فروش کارتن خالی دست دوم لوازم خانگی را ندارند وارد چرخه واسطه‌گری و قاچاق می‌شوند.
ریمارک میلیونی لوازم خانگی
گزارش‌های وزارت صمت نشان می‌دهد که تولید لوازم خانگی ایرانی طی شش ماه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۵۴ درصد رشد داشته است. به‌رغم این رشد چشمگیر تولید، اما مقایسه قیمت‌ها هم از رشد حداقل ۱۰۰ درصدی قیمت‌ها حکایت دارد.
روالی که با بایسته‌های علم اقتصاد نمی‌خواند و منحنی عرضه و تقاضا را زیرسؤال می‌برد. البته این به معنای ابهام در آمار وزارت صمت نیست، بلکه به نظر می‌رسد در فرآیند عرضه اتفاقاتی رخ می‌دهد که مانع تعدیل قیمت‌ها می‌شود.
علاوه بر احتکار، تغییر برند محصولات ایرانی دیگر آفتی است که در ماه‌های اخیر به جان بازار لوازم خانگی کشور افتاده است. فیلم منتشرشده از یک کارگاه در سه راه امین حضور نشان می‌دهد که چند فرد در حال ریمارک لباسشویی شارپ به ال جی هستند. بدین ترتیب قیمت کالا بین دو تا سه برابر افزایش پیدا می‌کند.
همچنین بررسی بازار فریزر نشان می‌دهد که گران‌ترین یخچال دوقلوی ایرانی در محدوده ۴۵ میلیون تومان قیمت دارد، در حالی که ارزان‌ترین یخچال‌های ساید بای ساید ال.جی و سامسونگ حداقل ۶۴ میلیون تومان عرضه می‌شود. در نتیجه سودجویان تنها با خرید کارتن خالی دست دوم و تغییر برچسب‌ها حداقل ۲۰ میلیون تومان سود به دست می‌آورند.
البته با توجه به انحصار موجود در بازار و رشد لجام‌گسیخته قیمت‌ها، خریداران هم چاره‌ای جز اعتماد به دلالان و قاچاقچیان ندارند؛ گروهی حتی با استفاده از همین برندهای تقلبی خود را نماینده شرکت‌های خارجی در ایران معرفی می‌کنند و متأسفانه در نبود کنترل و نظارت دقیق هر روز فعالیت خود را بسط و گسترش می‌دهند.
بدین ترتیب بعید نیست که در آینده‌ای نه چندان دور از قلب بازار سیاه کارتن لوازم خانگی عده‌ای خط تولید کارتن راه بیندازند و با تولید کارتن‌های ال جی و سامسونگ یک شبه ره صدساله را بپیمایند.
