تصلا_آنچه این روزها پس از انتخابات آمریکا در بازار لوازم خانگی مشاهده می‌شود، خروج خریداران از بازار و استقبال کسبه از فروش کالاهایی است که برای بالابردن قیمت آنها هفته تلاش کرده بودند.
بایدن؛ منجی ۲روزه‌ی بازارهای ایران
گشت‌وگذاری در خیابان جمهوری، مرکز فروش لوازم خانگی و صوتی و تصویری نشان از رکود خرید و فروش دارد. رکودی که دیگر همراه با تورم نیست و این بار متقاضیان کالا هستند که به راحتی تن به خرید کالا نمی‌دهند.
این در حالی است که تا همین هفته گذشته این فروشندگان بودند که به شکل ساعتی برای محصولات خود نرخ تعیین می‌کردند و تمایل چندانی هم به فروش کالا نشان نمی‌دادند. اما حالا همان افراد کالاهای خود را از دپو خارج کرده و برای رهایی از آن در چانه‌زنی‌ها رفتار نرم‌تری از خود بروز می‌دهند.
مشابه همین اتفاق در بازار موبایل‌فروشان دیده می‌شود. فروشندگان پاساژ علاءالدین که تا همین هفته پیش درهای فروشگاه خود را به روی مشتریان می‌بستند، طی دو روز ابتدایی هفته جاری قیمت‌ها را به شکلی محسوسی پایین آوردند تا شاید اندک مشتریان حاضر در بازار از آنها خرید انجام دهند.
البته از ظهر دوشنبه معادلات بازار برهم ریخت و بار دیگر فروشندگان هم دست از عرضه کالا برداشتند.
ریشه این رفتار فعالان بازار لوازم خانگی و تلفن همراه را باید کمی آن‌طرف‌تر، یعنی در خیابان فردوسی و چهارراه استانبول جست‌وجو کرد. جایی که دلار بلافاصله پس از پیروزی بایدن در انتخابات ایالات متحده ارزش خود را از دست داد و زمزمه‌های سقوط آن تا پایین‌تر از نرخ ۲۰ هزار تومان تمام ارکان اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داد.
به‌رغم اینکه علت اصلی عبور دلار از مرز ۳۰ هزار تومان احتمال ماندگاری ترامپ در کاخ سفید اعلام می‌شد، اما گویا شکست انتخاباتی او هم تنها دو روز برای اقتصاد ایران تأثیر مثبت داشت و همچنان زور دلالان و البته صرافی‌های مجاز بر هر مؤلفه دیگری می‌چربد.
دو راهی سقوط و صعود
نگاهی به روند بازارهای ایران طی هفته گذشته نشان می‌دهد که چرا ایرانیان سومین کشور پیگیر نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بوده‌اند.
با رفتن ترامپ از کاخ سفید فصل تازه‌ای به روی بازارهای ایران گشوده شد. بررسی تطبیقی بازار لوازم خانگی نشان می‌دهد یک روز پیش از برگزاری انتخابات آمریکا که دلار در صرافی‌ها ۲۸هزار و ۴۰ تومان قیمت داشت، تلویزیون ۴۹ اینچ ال جی در بازار ۱۸ میلیون تومان عرضه می‌شد.
در روز برگزاری انتخابات که ترامپ در نظرسنجی‌ها پیشتاز بود، قیمت این محصول تا ۱۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم پیش رفت. اما از روز شانزدهم آبان که بایدن به‌عنوان پیروز انتخابات آمریکا شناخته شد، نرخ این کالا به‌طور میانگین تا ۱۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افت کرد. به‌رغم صعود دلار طی دو روز اخیر، همچنان ال.ای.دی ۴۹ اینچ ال.جی در همین قیمت عرضه می‌شود.
در برندهای داخلی نیز می‌توان به ال.ای.دی ۴۹ اینچ اسنوا اشاره کرد که در روز انتخابات آمریکا تا ۹ میلیون تومان هم پیش رفت، اما با شکست ترامپ این محصول هم حدود ۲۰۰ هزار تومان کاهش قیمت داشته و امروز هشت میلیون و ۸۰۰ هزار تومان نرخ‌گذاری شده است.
در بازار یخچال و فریزر هم می‌توان به مدل FSR12 سامسونگ اشاره کرد که هفتم آبان که نرخ دلار در محدوده ۲۸ هزار تومان بود به اوج قیمت خود رسید و قله ۱۰۱ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان را هم تجربه کرد؛ اما پالس‌های مثبت از انتخابات آمریکا باعث شد نرخ این کالا هم ابتدا به ۹۳ میلیون برسد و بعد از پیروزی بایدن دو میلیون تومان دیگر افت کند.
یخچال‌های ساخت داخل نیز این روزها در دو راهی صعود و سقوط قرار گرفته‌اند و در یک بلاتکلیفی به سر می‌برند.
برای مثال یخچال فریزر دوقلو هیمالیا مدل دلتا که همانند مدل اشاره‌شده سامسونگ هفتم آبان به اوج قیمتی خود رسیده بود و با نرخ ۲۶ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان عرضه می‌شد، در روز انتخابات آمریکا به کانال ۲۲ میلیون بازگشت؛ اما با صعودی‌شدن نرخ دلار این مدل در نمایندگی‌های هیمالیا ۲۵ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان قیمت خورده است.
اجاق گاز سینجر مدل SG- Eco ExporT 5155 که از محبوب‌ترین محصولات بازار به حساب می‌آید، روند متفاوت‌تری را نسبت به بازار فریزر طی کرده است. در هفتمین روز آبان که یخچال‌های بررسی‌شده در اوج قیمت خود قرار گرفته بودند، این مدل اجاق به کف قیمت ماهانه خود، یعنی چهار میلیون و ۸۶۰ هزار تومان رسید.
اما اکنون که یک هفته از انتخابات آمریکا و قطعی‌شدن شکست ترامپ می‌گذرد، با حدود دو میلیون تومان افزایش به شش میلیون و ۸۰ هزار تومان رسیده است. این فراز و نشیب‌ها، پیش‌بینی آینده بازار لوازم خانگی را با سختی مواجه ساخته است. شاید شکست ترامپ شرطی لازم برای بهبود بازارهای ایران به حساب آید، اما تنها این اتفاق نمی‌تواند مسیر بازارها را مشخص سازد.
همچنین فعالان بازار اعتقاد دارند که ریزش قیمت دلار اهمیت فراوانی دارد، اما مهم‌تر از آن، بازار نیاز به ثبات دارد. تا زمانی که نرخ‌ها به ثبات نرسند نمی‌توان انتظار داشت که بازار از رکود خارج شود. زیرا خریداران و فروشندگان در یک انتظار ریزش یا افزایش قیمت به سر می‌برند و اقدام به خرید و فروش نمی‌کنند.
با این حال کارشناسانی که از مدت‌ها قبل پیش‌بینی می‌کردند با تمدید حضور ترامپ در کاخ سفید شوک جدیدی به بازارها وارد شود و موج جدید گرانی‌ها رقم بخورد، اکنون بر این باورند که با ورود نامزد دموکرات‌ها به کاخ ریاست جمهوری آمریکا، ورق در بازارهای ایران به نفع مصرف‌کنندگان نهایی بازمی‌گردد.
به هر حال امروز اقتصاد ایران در دو راهی مذاکره یا خروج نهایی از برجام قرار گرفته و این آخرین کورسوی امید مشتریان لوازم الکترونیکی در ایران است. جو بایدن در مبارزات انتخاباتی خود به صراحت اعلام کرد که در صورت پیروزی در انتخابات به معاهده بین‌المللی برجام بازمی‌گردد.
با احیای برجام نیز انتظار می‌رود که ایران به منابع جدید ارزی دست پیدا کند و با افزایش ورود دلار به ایران طبیعتاً دلالان و صرافان بهانه‌ای برای برهم‌زدن بازار ارز پیدا نخواهند کرد.
تغییر رفتار معامله‌گران ارز
از روز شنبه، یعنی پیش از اینکه دوره ریاست جمهوری بایدن به شکل رسمی آغاز شود و او اقدامات عملی خود برای همکاری با ایران را به نمایش بگذارد، ریزش نرخ ارز در بازار آغاز شد. دلاری که پیش از این تا بیش از نرخ ۳۰ هزار تومان پیش رفته بود، در کوچه و پس‌کوچه‌های خیابان فردوسی در دو روز ابتدایی هفته تا ۲۲ هزار تومان هم پایین آمد. دو روزی که با ارزان‌شدن محصولات، بازارها هم خالی از مشتری شدند.
در حالی که پرونده دلار روز یکشنبه با نرخ ۲۳ هزار و ۴۹۵ تومان بسته شده بود، اما در سومین روز هفته این ارز در صرافی‌های مجاز رشد بیش از چهار درصدی را تجربه کرد و تا بیش از ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان پیش رفت. دلالان نیز فرصت را غنیمت شمرده و دوباره از صرافی‌ها سبقت گرفتند.
چنان‌که دوشنبه نرخ دلار را تا ۱۰ درصد بالا بردند و موفق شدند نرخ ۲۷ هزار تومان را برای آن تثبیت کنند. تا ظهر امروز نیز نرخ دلار در صرافی‌ها با رشد حدود ۸٫۵ درصدی، تا ۲۶ هزار و ۹۰۰ تومان پیش رفت و دلالان هم در تکاپو برای ورود دوباره به کانال ۳۰ هزار تومان هستند.
مقاومت صرافی ملی در برابر ورود به کانال ریزشی از مهم‌ترین دلایل روند افزایشی نرخ ارز به حساب می‌آید. البته در این زمینه نمی‌توان رشد نرخ حواله درهم را بی‌تأثیر دانست.
در بازار ایران این دو ارز به شکل سنتی رابطه مستقیم با یکدیگر دارند و افزایش نرخ یکی از ارزها، رشد دیگری را هم به همراه دارد. شنبه هفته جاری که نرخ دلار به کف ۲۲ هزار تومان رسیده بود، حواله درهم نیز ۶۸۵۰ تومان قیمت داشت؛ اما از روز یکشنبه حواله درهم بار دیگر روند افزایشی گرفت و امروز نیز این ارز تا ۷۹۰۰ تومان پیش رفت.
این در حالی است که کارشناسان معتقدند در صورتی می‌توان به ادامه ریزش دلار تا محدوده ۲۰ هزار تومان امید داشت که حواله درهم حداقل به کمتر از ۷۰۰۰ تومان برسد.
البته روز شنبه و یکشنبه خریداری هم در بازار پیدا نمی‌شد و در چهارراه استانبول همه فروشنده بودند، اما یک شوک به بازار کافی بود تا دوشنبه و سه‌شنبه همه در نقش خریدار دلار ظاهر شوند. با این حال هنوز امیدها برای سقوط دلار زنده است.
شمارش معکوس برای کاهش قیمت لوازم خانگی
فعالان بازار لوازم خانگی و موبایل از هفته‌ها پیش در انتظار نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و همچنین تعیین تکلیف نرخ دلار نشسته بودند.
شاید گروهی از آنها با اطمینان از انتخاب دوباره ترامپ نسبت به فروش محصولات خود کم‌رغبت شده بودند تا در این روزها عنان بازار را در دست بگیرند؛ اما با انتخاب بایدن حالا دیگر چاره‌ای جز کاهش قیمت محصولات خود ندارند؛ حتی اگر همچون دو روز اخیر ورق به نفع گران‌فروشان بازگردد. در این مقطع مصرف‌کنندگان هستند که منتظر کاهش قیمت‌ها و تثبیت آن مانده‌اند و فعلا دست از خرید کشیده‌اند.
چنان‌که طی روزهای شنبه و یکشنبه خیابان جمهوری و پاساژ علاءالدین به شکل محسوسی خلوت‌تر از هفته‌های گذشته بودند.
به گفته فعالان بازار هنوز تغییر خاصی در قیمت لوازم خانگی رخ نداده، اما همان‌طور که مردم انتظار دارند، شمارش معکوس برای کاهش قیمت لوازم خانگی آغاز شده است.
در وهله اول عده‌ای که خودسرانه قیمت‌ها را افزایش داده‌اند دست از گران‌فروشی برمی‌دارند و از سوی دیگر امیدی که برای گشایش‌های اقتصادی در حوزه بین‌المللی به وجود آمده محرک دیگری برای بهبود روند تولید، کاهش هزینه‌ها و درنهایت ریزش قیمت نهایی محصول برای مصرف‌کنندگان می‌شود.
در بازار موبایل نیز بلافاصله بعد از اعلام خبر پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا ریزش قیمت‌ها آغاز شد. در دو روز ابتدایی هفته جاری قیمت موبایل به‌طور میانگین ۱۰ درصد کاهش یافت، روندی که با تغییر مسیر دلار در روز دوشنبه متوقف شد و با ورود دوباره مشتریان به بازار فروشندگان دوباره مترصد افزایش قیمت شدند.
دلار معادلات بازار موبایل برهم ریخت
یکی از فعالان بازار موبایل در پاساژ علاءالدین در گفت‌وگو با «تصلا» می‌گوید: از روز شنبه قیمت گوشی همراه در بازار شروع به ریزش کرد. انتظار می‌رفت این روند طی روزهای آینده هم ادامه داشته باشد، اما افزایش پیش‌بینی‌نشده نرخ دلار تمام معادلات را برهم ریخت.
به‌عنوان مثال آیفون ۱۱ پرومکس که تا پایان هفته گذشته به ۴۸ میلیون تومان هم رسیده بود، روز یکشنبه این هفته با افت چهار میلیون تومانی، ۴۴ میلیون تومان معامله می‌شد. سایر گوشی‌های تلفن همراه نیز طی هفته جاری بین یک میلیون تا چهار میلیون تومان کاهش قیمت را تجربه کردند.
با این حال از ظهر دیروز که بهای دلار بالا رفت، فعالان بازار موبایل هم بخشی از کاهش قیمت روزهای گذشته را جبران کردند. حجت در ادامه به افت قیمت لوازم جانبی موبایل نیز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: پس از پیروزی بایدن ال.سی.دی گوشی که تقریبا گران‌ترین قطعه قابل تعویض است هر روز ۱۰۰ هزار تومان ارزان شد. برای مثال صفحه گوشی سامسونگ A70 هفته گذشته دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بود، اما طی سه روز به دو میلیون تومان هم رسید.
قیمت ایرپاد۲ هم که تا چهار میلیون و ۱۰۰ هزار تومان رفته بود، روز یکشنبه سه میلیون و ۵۵۰ هزار تومان عرضه می‌شد. او می‌افزاید: تجربه نشان می‌دهد که با شروع روند گرانی تعداد خریداران افزایش می‌یابد و قرار گرفتن نرخ‌ها در شیب نزولی گویا باعث انصراف افراد از خرید می‌شود.
این بار هم چنین روندی در بازار حاکم شد. در حالی که روزهای شنبه و یکشنبه فروش ما تقریباً به صفر رسیده بود، اما از روز دوشنبه و با گران‌شدن دلار روزهای پرکاری ما شروع شد و امروز دوباره شاهد هجوم خریداران به بازار هستیم.
روندی که باعث بازگشت گرانی‌ها شده است. این فعال بازار موبایل اعتقاد دارد که دیگر نمی‌توان درباره آینده بازار سخن گفت. در حالی که همه خود را آماده ریزش قیمت‌ها کرده بودند، اما در یک روز نرخ دلار دوباره حدود ۴۰۰۰ تومان افزایش یافت. همه قیمت‌ها بستگی به شرایط نرخ دلار دارد. نمی‌توان انتظار داشت که ارز گران شود، اما گوشی تلفن همراه مسیر دیگری را برای خود در پیش بگیرد.
[…] بایدن؛ منجی ۲روزه‌ی بازار لوازم خانگی ایران […]