کابوس خرید جهیزیه کامل عروس

تصلا– شاید تا چند سال اخیر خرید و اجاره خانه مانعی بزرگ در مسیر ازدواج به حساب می‌آمد، اما با توجه به روند فزاینده قیمت لوازم خانگی در این سال‌ها، زوجین پیش از آنکه دغدغه سرپناه داشته باشند، نسبت به پرکردن آن نگران هستند. به‌ویژه خانواده‌هایی که اصطلاحاً دختر دم بخت دارند، این روزها بیش از سایرین تحت فشار قرار گرفته‌اند. زیرا طبق سنت‌های ایرانی، خرید جهیزیه کامل عروس و اسباب و اثاثیه منزل بر عهده دختران است. سنتی که همچنان به قوت خود باقی مانده و حتی بسیاری از خانواده‌های پسردار از استمرار آن استقبال می‌کنند.

سنت تامین جهیزیه کامل عروس توسط خانوده دختر باعث شده بخش قابل توجهی از دختران به دلیل ناتوانی در خرید کالا قید ازدواج را بزنند؛ دخترانی که شاید پیش از این فقط در طبقه کمتربرخوردار جامعه دیده می‌شدند، اما با روند گرانی‌ها اکنون در خانواده‌های متوسط و حتی برخوردار هم چنین افرادی به‌وفور یافت می‌شود.

آخرین آمار و اطلاعات موجود حاکی از آن است که نرخ ازدواج طی سه ماه نخست سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۱٫۵ درصد کاهش داشته است. بررسی این روند طی یک دهه اخیر نیز از شرایط نامساعدتری حکایت دارد؛ چنان‌که در دهه ۹۰، نرخ ازدواج نسبت به سال ۱۳۸۹ ریزش ۴۰ درصدی داشته است.

شاید تغییر فرهنگ و سبک زندگی از عوامل مهم بی‌میلی جوانان به ازدواج باشد، اما پربیراه نیست که مشکلات اقتصادی را مؤثرترین عامل در این مسیر لحاظ کنیم. چنان‌که با رشد لجام‌گسیخته تورم، افزایش بیکاری و کاهش قدرت خرید مردم، دیگر کمتر جوانی را می‌توان یافت که در اندیشه تشکیل زندگی باشد.

بیشتر بخوانید: نکات مهم در خرید وسایل جهیزیه عروس

افزایش ۳ برابری تجرد قطعی دختران

«ازدواج آسان»؛ شعاری که این روزها دائم به گوش می‌رسد. شاید سیاست‌گذاران با طرح چنین شعارهایی قصد دارند توپ کاهش آمار ازدواج را به زمین جوانان بیندازند. اما در طرف مقابل جوانان با شنیدن عبارت ازدواج آسان فقط به هزینه و مخارج مراسم عروسی، خرید خانه، مهریه و دیگر سنت‌های تحمیلی ازدواج می‌اندیشند.

گذشته از این خرید جهیزیه کامل عروس به مثنوی هفتاد منی تبدیل شده که برای آن نمی‌توان انتهایی در نظر گرفت. بازار لوازم خانگی در دو سال اخیر با چنان رشد قیمتی مواجه شده که خانواده‌ها دیگر از زمانی که متوجه می‌شوند نوزاد دختر در راه دارند باید خرید جهیزیه را آغاز کنند تا شاید روزی این مثنوی را به پایان برسانند.

با چنین شرایطی شاید دیگر وقت آن رسیده که ایرانیان رسومی نظیر دادن جهیزیه دختر، خرید خانه توسط پسر، پرداخت مهریه، شیربها، برگزاری مراسم مجلل ازدواج و … را کنار بگذارند. چنین سنت‌هایی باعث شده تا برخی از خانوار زیر فشار سنگین وام، بدهی و حتی پول‌های نزول بروند که سال‌های سال بازپرداخت آن طول می‌کشد. عده‌ای هم با توجه به قیمت لوازم خانگی به کلی قید دادن جهیزیه و ازدواج را زده‌اند و به تجرد قطعی رسیده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد.

در سال ۱۳۷۵، ۱٫۱ درصد مردان و ۱٫۲ درصد زنان به تجرد قطعی رسیده بودند. این آمار در آخرین سرشماری که سال ۱۳۹۵ انجام شد برای مردان به ۲٫۳ درصد و برای زنان به ۳٫۷ درصد افزایش یافت. یعنی در حالی که تجرد قطعی در مردان دو برابر افزایش یافته، این آمار در بین زنان بیش از سه برابر بوده است.

شاید آمار پایین‌تر از چهار درصد تجرد قطعی چندان به چشم نیاید و حتی امیدوارکننده باشد، اما باید توجه داشت که اکنون حدود ۱۳ میلیون ایرانی در حال عبور از سن ازدواج هستند و ۱۹ میلیون جوان هم در انتظار ازدواج قرار گرفته‌اند. با توجه به شرایط اقتصادی چن سال اخیر این آمار چندان عجیب نیست.

فاکتورهای به‌جای‌مانده از سال ۱۳۸۹ حاکی از آن است که همین ۱۰ سال پیش دخترها با رقمی حدود ۳٫۵ میلیون تومان با بهترین جهیزیه لباس عروس به تن می‌کردند، اما امروز حداقل ۳۰ برابر این رقم باید هزینه بپردازند تا نیازهای اولیه شروع یک زندگی را با ارزان‌ترین برندها آغاز کنند.

بیشتر بخوانید: لیست جهیزیه لاکچری با قیمت روز

قناعت ۹۳ میلیون تومانی

جدول زیر فقط محاسبه‌ای از قیمت اقلام ضروری جهیزیه در سال ۹۹ است، در واقه این لیست جهیزیه کامل عروس نیست و در آن کالاهای تجملاتی و کمتر ضروری محاسبه نشده‌اند. قیمت‌ها نیز بر اساس ارزان‌ترین برندهای موجود در بازار که ایرانی هستند در جدول آمده‌اند.

همان‌طور که در جدول مشاهده می‌شود قانع‌ترین افراد هم برای خرید جهیزیه کامل حداقل باید حدود ۹۳ میلیون تومان کنار بگذارند. رقمی که اگر بین دختر و پسر تقسیم شود، باز هم مبلغ نسبتاً سنگینی به حساب می‌آید و نیاز به پس‌انداز چندساله دارد.

البته با اینکه گروهی از پسرها و خانواده‌های‌شان هیچ کمکی به خرید جهیزیه نمی‌کنند، اما کسانی هم هستند که برای خرید نصف نصف وسایل به توافق می‌رسند. در برخی از مناطق نظیر سیستان و بلوچستان هم ماجرا به کلی متفاوت است و این پسرها هستند که باید ۱۰۰ درصد جهیزیه را تأمین کنند.

البته اصل ماجرا به قیمت لوازم خانگی بازمی‌گردد، جایی که قیمت‌ها مدتی روند رشد روزانه را طی کردند و اکنون فقط کاهش قیمت‌هاست که ازدواج را برای جوانان سهل می‌سازد.

اکثر فعالان بازار که با «تصلا» گفت‌وگو داشتند بر این موضوع تأکید کردند که تا اواخر سال گذشته خانم‌ها سرانجام سر یک برند ارزان‌تر از آنچه مد نظر داشتند به نتیجه می‌رسیدند و خرید خود را انجام می‌دادند، اما از سال ۹۹ خریدها کمتر شده است. نه اینکه مشتری به دلیل مسائلی نظیر کرونا خرید جهیزیه کاهش پیدا کرده باشد. بلکه افراد پس از مواجهه با قیمت‌ها به کلی قید خرید را می‌زنند.

هفته گذشته نیز دبیر انجمن صنفی توزیع‌کنندگان لوازم‌ خانگی تهران از افت ۵۰ درصدی خرید لوازم خانگی در بازار خبر داد. به نظر می‌رسد حتی گروهی از نوعروسان که برای خرید جهیزیه به بازار می‌روند در مواجهه با قیمت‌ها دست از خرید کشیده‌اند. البته با انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس جمهوری جدید آمریکا عده‌ای هم در انتظار کاهش قیمت‌ها نشسته‌اند تا شاید پس از آن اقدام به خرید کنند.

فعالان بازار هم این روزها از افت نرخ‌ها استقبال می‌کنند، زیرا با کاهش خرید جهیزیه بازار آنها هم با رکود مواجه شده است.

بیشتر بخوانید: چگونه به سراغ لیست جهیزیه ارزان برویم؟

امروز نخری؛ فردا پشیمان می‌شوی!

«تصلا» برای بررسی دقیق‌تر مشکلات دخترها در خرید جهیزیه به سراغ افرادی رفته که به‌نوعی درگیر خرید جهیزیه کامل عروس یا تشکیل زندگی جدید هستند و به شکل ملموس‌تری با این موضوع سر و کار دارند. خانم قرائی در این زمینه می‌گوید: نزدیک به چهار ماه است به دنبال خرید انواع لوازم خانه به‌عنوان جهیزیه هستم. در این مدت تنها موفق به خرید یخچال شده‌ام و متأسفانه با توجه به قیمت‌ها و سردرگمی در نوع برند از خرید باقی مایحتاج بازمانده‌ام.

او نیز از کسانی است که با توجه به شرایط از خرید برند خارجی صرف نظر و برندهای ایرانی اکتفا کرده است و این چنین توضیح می‌دهد: پیش از شروع خرید جهیزیه، برند سامسونگ را برای ست لوازم برقی در نظر گرفته بودم، اما از آنجایی که روزنامه‌نگار اقتصادی هستم و شرایط بازار را می‌دانم، به خود قبولاندم که برند داخلی را جایگزین آن کنم. به همین دلیل تصمیم گرفته‌ام تمام وسایل بزرگ برقی را اسنوا و وسایل کوچک را پارس‌خزر بگیرم.

وی درباره هزینه‌های جهیزیه نیز تشریح می‌کند: من ۱۰۰ میلیون تومان برای خرید جهیزیه کنار گذاشته بودم که فقط ۳۷ میلیون تومان آن صرف خرید یخچال ساید اسنوا شد. حال با توجه به اینکه سایر لوازم بزرگ برقی بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان هزینه می‌برد، به نظر باید ۵۰ میلیون تومان دیگر روی بودجه قبلی بگذارم.

قرائی ادامه می‌دهد: این روزها خرید لوازم خانگی همراه با اضطراب فراوان است. من که وقت کافی برای خرید می‌گذارم، هر روز از همسرم، خانواده و فروشندگان باید این جمله رو بشنوم که «اگر امروز نخری، فردا پشیمان می‌شوی.».

او همچنین می‌افزاید: با توجه به هزینه‌های بالای تأمین مسکن و تعلل بانک‌ها در ارائه تسهیلات، بعید نیست که برنامه ما برای تشکیل زندگی به تأخیر بیفتد که خرید جهیزیه هم مزید بر علت شده است. البته با توجه به اقساط سنگین وام‌هایی که در نوبت اخذ آن هستیم، هنوز به گرفتن وام لوازم خانگی تن نداده‌ایم، اما با توجه به قیمت‌های بازار بعید نیست که در این زمینه هم یک وام بگیریم یا به فروشگاهی‌هایی مراجعه کنیم که فروش اقساطی دارند.

قرائی در پایان به فرهنگ خرید جهیزیه از سوی زنان هم اشاره می‌کند و می‌گوید: به اعتقاد من جهیزیه باید با کمک هر دو طرف تهیه شود. حداقل در شرایط فعلی که اوضاع اقتصادی بسیار نامساعد شده این انتظار به‌جایی است. همسر من هم با درک این موضوع خرید تلویزیون، لوازم صوتی و تصویری و لوازم کوچک نظیر سرویس چینی و … را بر عهده گرفته است.

بیشتر بخوانید: بهترین مارک لوازم خانگی برای جهیزیه

به خاطر هزینه‌های جهیزیه قید ازدواج را زده‌ام

نیلوفر دختر مجردی که ۲۷ سال سن دارد نیز به «تصلا» می‌گوید: تا امروز به‌طور جدی در وادی ازدواج نبوده‌ام، اما هر گاه به خرید جهیزیه فکر می‌کنم ترجیح می‌دهم تا آخر عمر مجرد بمانم. زیرا با توجه به قیمت‌هایی که در بازار وجود دارد بعید است خانواده من بتواند از پس خرید برندهای مورد نیاز من بربیاید و خودم هم چنان درآمدی ندارم که بتوانم یک جهیزیه تمام و کمال بخرم. البته شاید بتوانم با قناعت به برندهای ارزان‌تر یک جهیزیه جمع کنم، اما ترجیح می‌دهم پول خود را برای برندهایی که کیفیت و عمر چندانی ندارند دور نریزم.

او ادامه می‌دهد: من اگر یک سال کامل کار کنم، هیچ خرج دیگری هم نداشته باشم و قیمت‌ها هم ثابت بماند شاید بتوانم یک یخچال معمولی بخرم که این اتفاق غیرممکن است. برای خرید اقلام دیگر نظیر گوشت‌کوب، زودپز و … هم باید کل حقوق یک ماه را کنار گذاشت. به ‌عنوان مثال زودپزی که پارسال ۴۰۰ هزار تومان قیمت داشت، اکنون ۵/۱ میلیون تومان عرضه می‌شود. برای جای حبوبات نیز پیش از این اکثراً ظرف شیشه‌ای می‌خریدند، اما اکنون همه به ظرف‌های پلاستیکی رضایت می‌دهند که فقط جایی برای نگهداری حبوبات داشته باشند.

نیلوفر بر این عقیده است که بدون اقلامی نظیر پلوپز، مایکروفر و … می‌توان زندگی کرد، اما نمی‌توان انتظار داشت که جوانان بدون یخچال و تلویزیون تشکیل زندگی دهند. امروز حتی خرید ارزان‌ترین برندها هم چندین سال طول می‌کشد و با این شرایط شاید زندگی مجردی آرامش بیشتری نسبت به متأهل‌شدن داشته باشد.

افرادی هم که این روزها می‌بینیم با جهیزیه کامل سر خانه و زندگی‌شان می‌روند به دلیل دوراندیشی خانواده‌اشان است که از چندین سال پیش خرید جهیزیه را تکه تکه آغاز کرده‌اند، وگرنه این روزها به جزء گروه‌هایی خاص، دیگر کسی توان تأمین جهیزیه کامل را ندارد.

وی خاطرنشان می‌کند: تسهیلات لوازم خانگی هم فقط کفاف خرید دو قلم از لوازم برقی بزرگ را می‌دهد. البته این وام هم به نوعی است که نه می‌توان آن را گرفت و نه می‌توان از خیر آن گذشت. امروز گفته می‌شود جوانان به خرید برندهای ارزان‌تر قناعت کنند و حامی تولیدات داخلی باشند، اما نباید تصور کرد که برندهای داخلی هم ارزان هستند.

بیشتر بخوانید: لیست کامل لوازم برقی جهیزیه

جهیزیه باید برای «خونه پر کنی» باشد

نگار نیز درباره مشکلات تأمین جهیزیه کامل عروس از سوی دختران به «تصلا» می‌گوید: اکنون دخترانی که قصد ازدواج دارند باید به‌ نوعی خرید جهیزیه را انجام دهند که به‌اصطلاح «خونه پر کن» باشد. یعنی فقط باید مایحتاج ضروری را در لیست خرید قرار دهند. به‌عنوان مثال ماشین ظرفشویی در این شرایط هزینه‌ای اضافی است.

او ادامه می‌دهد: متأسفانه رسمی اشتباه و صرفاً برای چشم و هم‌چشمی راه افتاده؛ چنان‌که عده‌ای زیر وام‌ها و بدهی‌های سنگین می‌روند و اقلامی نظیر ساندویچ‌ساز، میوه‌خشک‌کن، چرخ گوشت و … را با بالاترین قیمت می‌خرند که ممکن است حتی یک بار هم از آن استفاده نکنند.

وی که در شرف ازدواج است توضیح می‌دهد: از آنجایی که فعلا شغلی ندارم صرفا به کمک خانواده و تسهیلات بانکی برای خرید جهیزیه امید بسته‌ام و با این شرایط فقط می‌توانم کالاهای ضروری که برند ایرانی دارند بخرم. افرادی که برندباز هستند دیگر باید قید ازدواج را بزنند. همچنین انتظار می‌رود فرهنگی جا بیفتد که پسران هم در خرید جهیزیه کمک کنند.

مریم خانم، مادر نگار، نیز از تجربه خود می‌گوید که دو سال پیش دختر بزرگ‌ترش را با جهیزیه‌ای متناسب به خانه بخت فرستاد. او اضافه می‌کند که برای خرید بهترین برندهای بازار لوازم خانگی حدود ۱۵۰ میلیون تومان هزینه کرد، اما اکنون با همان مبلغ حداقل‌های ممکن را شاید بتواند تهیه کند.

وی ادامه می‌دهد: دیگر حتی جرات نمی‌کنیم قیمت‌ها را جویا شویم. اگر مثال بزنم سرویس کامل خارجی پیرکس را برای دختر بزرگم با ۱۰۰ هزار تومان تهیه کردم، اما اکنون یک عدد پیرکس ایرانی بیش از ۱۰۰ هزار تومان قیمت خورده است. اگر قرار باشد همان جهیزیه را دوباره جمع کنم شاید هزینه آن به میلیارد برسد.

بیشتر بخوانید: لوازم برقی اصلی جهیزیه کدامند؟

جهیزیه کامل عروس حاصل دوراندیشی

رؤیا، ۲۳ ساله، که در دوران نامزدی به سر می‌برد، گویا شرایط بهتری نسبت به سایر دخترها دارد. همسر او پذیرفته که سه قلم لوازم برقی و یک تخته فرش را تهیه کند. همچنین خانواده رؤیا از مدت‌ها قبل به فکر تهیه جهیزیه دخترشان بوده‌اند و وسایل کوچک را از سال‌ها پیش خریده و کنار گذاشته‌اند.

البته او به تسهیلات گوناگون هم چشم دوخته تا وسایل باقی‌مانده را از بهترین برندها تهیه کند.

بیشتر بخوانید: راهنمای شما برای خرید لوازم برقی آشپزخانه کیست؟

شکاف فاحش قیمت لوازم خانگی در یک سال

صفورا نیز یک سال است که برای تکمیل جهیزیه خود به بازار لوازم خانگی می‌رود. او در گفت‌وگو با «تصلا» می‌گوید: همان یک سال پیش قیمت اقلام بزرگ‌تر نظیر یخچال، تخت‌خواب و … را داشتیم، اما منتظر ماندیم تکلیف خانه مشخص شود و سپس خرید این لوازم را در دستور کار قرار دهیم. به همین دلیل در ابتدا شروع به خرید اقلام کوچک‌تر کردیم و بعد از شیوع کرونا و تب و تاب اولیه آن دست از خرید کشیدیم؛ تا اینکه در اردیبهشت ۹۹ تکمیل جهیزیه و خرید لوازم بزرگ را از سر گرفتیم.

وی می‌افزاید: نکته مشخص شکاف فاحش قیمت‌ها نسبت به سال گذشته بود. واقعاً نمی‌توان باور کرد که طی یک سال کالایی با چنین تورمی مواجه شود. چنانکه آرزو می‌کردم همان سال گذشته خرید انجام می‌دادم. از سوی دیگر برندهای خارجی هم اصلا در بازار وجود نداشتند.

صفورا توضیح می‌دهد: خدا را شکر شرایط مالی خانواده به گونه‌ای است که هنوز هم بتوانم دست روی برندهای خارجی بگذارم، اما قیمت‌ها چنان بی‌ربط و عجیب هستند که به هیچ عنوان حاضر نیستم تن به این قیمت‌ها بدهم. مشخص است این وسط دلالان بیشترین سود را می‌برند. اگر همه ما دست به دست هم بدهیم با این قیمت‌ها خرید نکنیم، مشخص است که نرخ‌ها پایین می‌آید و افرادی هم که توان مالی کمتری دارند موفق به خرید کالاهای مرغوب‌تری می‌شوند. به همین دلیل من هم ترجیح دادم مارک‌های مشابه داخلی بخرم.

او یادآور می‌شود: برای خرید جهیزیه وامی نگرفتم، اما پدرم ملکی را فروخت تا بتواند جهیزیه دو دخترش را بدهد. با شرایطی که اکنون در بازار حاکم است، جهیزیه کامل عروس با برند معمولی حدود ۳۰۰ میلیون تا ۴۰۰ میلیون تومان هزینه می‌برد که طبیعتا هر فرد و خانواده‌ای از پس آن برنمی‌آید و فقط می‌توان امید داشت به جوّی که راه افتاده قیمت‌ها در آینده کاهش پیدا کند و دخترهای و پسرهای ایرانی نه به رؤیاهای خود، که به نیازهای اولیه خود برسند.