آموزش عیب یابی و تعمیر یخچال ویترینی

تصلا  یخچال ویترینی و صنعتی شامل اجزایی چون موتور، ترموستات، کندانسور، اوپراتور و… است. هر کدام از این بخش‌ها نیاز به مراقبت ویژه‌ای دارد و در صورتی که هر یک درست کار نکنند، عملکرد یخچال دچار مشکل می‌شود. در این مطلب قصد داریم تا ضمن معرفی بخش‌ها و قسمت‌های مختلف یخچال ویترینی نحوه تعمیرات لوازم خانگی و عیب یابی آن‌ها را به زبان ساده آموزش دهیم.

یخچال ویترینی چیست؟

همانطور که گفته شد یخچال‌های ویترینی در صنایع غذایی و دارویی و یا هر صنعتی که در آن اجناس و کالاها باید در یخچال نگهداری شوند، کاربرد فراوانی دارند. البته در هر کدام از این صنایع نوع یخچال ویترینی که استفاده می‌شود بسته به نیاز آن صنعت متفاوت است.

مثلا یخچال‌های ویترینی که در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند با یخچال‌هایی که در سوپر مارکت‌ها و فروشگاه‌ها کاربرد دارند کاملا متفاوت هستند. یخچال‌های ویترینی دارای ظرفیت‌های مختلفی هستند و بسته به نیاز در مکان‌های مختلف از ظرفیت‌های مختلف آن‌ها استفاده می‌شود.

انواع یخچال‌های ویترینی

یخچال‌های ویترینی انواع مختلفی دارند که از این میان می‌توان به مدل‌های صندوق‌دار، ایستاده و خوابیده اشاره کرد. این یخچال‌ها در ابعاد ۵۰*۱۵۰ سانتی‌متری تولید می‌شوند. هر کدام از این انواع یخچال‌ها بسته به نوع کاربری‌شان برای نگهداری مواد غذایی، انواع گوشت و موادی که برای نگهداری نیاز به یخچال و فضای سرد دارند، استفاده می‌شوند.

نکته‌ای که در خصوص یخچال‌های ویترینی باید به آن توجه کنیم این است که سرمای محفظه در این یخچال‌ها باید به صورت یکسان توزیع شود. همچنین کیفیت موتور و مقاومت اجزای آن باید بسیار بالا باشد.

هرچه کیفیت قطعات و موتور یخچال‌های ویترینی بالاتر باشد، انرژی مصرفی آن‌ها در تولید سرما کمتر است. پس اگر به دنبال خرید یخچال ویترینی هستید در ابتدا به موتور و قطعات آن و قدرت آن توجه کنید و سپس کالای خود را انتخاب کنید.

بخش‌ها و اجزای مختلف یخچال ویترینی

بخچال‌های ویترینی مانند همه یخچال‌ها دارای کمپرسور یا موتور هستند. در این یخچال‌ها ترموستات، کندانسور و اپراتور نیز وجود دارد.

کمپرسور یخچال ویترینی

وظیفه کمپرسور در یخچال‌ها تبدیل بخار گاز به مایع است. به عبارت دیگر کمپرسورها بخار گاز را فشرده کرده و در لوله‌های کندانسور حرکت داده و هدایت می‌کنند. کمپرسورها در یخچال‌های ویترینی دارای دو قسمت الکتریکی و مکانیکی هستند قسمت الکترونیکی در واقع یک الکتروموتور از نوع آسنکرون است که وظیفه اصلی آن حرکت دادن قسمت مکانیکی موتور است.

قسمت مکانیکی کمپرسورها شامل یک سیلندر است که پیستون آن توسط هسته موتور الکترویکی حرکت می‌کند. این پیستون به صورت رفت و برگشتی حرکت می‌کند و این حرکت رفت و برگشتی باعث ایجاد حالت مکش و دمیدن آن می‌شود.

معمولا کمپرسورها بعد از مدتی در یخچال‌های ویترینی دچار مشکل می‌شوند. پس یکی از مواردی که ممکن است باعث ایجاد اختلال در عملکرد یخچال ویترینی شود، خراب شدن کمپرسور آن است.

قدرت کمپرسور در یخچال‌های ویترینی معمولا چیزی در حدود ۱٫۲ اسب بخار تا ۳٫۴ اسب بخار است. این میزان در فریزرهای ویترینی از ۱ تا ۱٫۵ اسب بخار متغیر است.

ترموستات یخچال ویترینی

ترموستات وظیفه هدایت جریان برق به کمپرسور و قطع و وصل کردن آن را بر عهده دارد. وقتی دمای یخچال ویترینی زیاد می‌شود جریان برق توسط ترموستات به سمت کمپرسور هدایت می‌شود و عملیات پایین آوردن دمای محفظه یخچال یا سرد کردن آن آغاز می‌شود.

وقتی دمای محفظه یخچال به درجه مطلوب و مناسب رسید، ترموستات برای جلوگیری از آسیب کمپرسور یا موتور یخچال جریان برق را قطع می‌کند. ترموستات یخچال نیز ممکن است بعد از گذشت مدت زمانی خراب شود. این قسمت در صورت خرابی باید تعویض شود.

قیمت ترموستات یخچال ویترینی بسته به برند، نوع  و اصلی بودن آن متغیر است. تعویض ترموستات یخچال سخت نیست اما اگر برای اولین بار است که ترموستات یخچال شما دچار مشکل می‌شود، بهتر است برای تعویض آن از یک متخصص کمک بگیرید.

کندانسور یخچال ویترینی

یکی از اجزای یخچال‌های ویترینی کندانسور نام دارد. همانطور که در بخش کمپرسور توضیح داده شد، در پشت یخچال‌های ویترینی یک سری لوله‌های شبکه‌ای متصل به هم قرار دارند که به کمپرسور متصل‌اند. بخار گاز در این لوله‌ها توسط کمپرسور به مایع تبدیل می‌شود. به عبارت دیگر عملیات میعان گاز یا فشرده‌سازی گاز و حرکت کردن گاز در این لوله‌ها توسط کمپرسور انجام می‌شود. این لوله‌ها کندانسور نام دارند.

اپراتور یخچال ویترینی

موردی که در یخچال‌ها اهمیت دارد میزان سرمایی است که در محفظه این یخچال‌ها تولید می‌شود. ایجاد و تولید سرما در یخچال‌های ویترینی کار قطعه‌ای به نام اوپراتور است. اگر این قطعه دچار مشکل شود سرمای محفظه یخچال کاهش می‌یابد یا به عبارتی دمای محفظه افزایش می‌یابد. پس هر گونه اختلال در سرمای محفظه یخچال مربوط به بروز مشکل در اپراتور یخچال ویترینی است و باید هرچه سریع‌تر برطرف شود.

تعمیر و عیب یابی یخچال ویترینی

همان طور که گفتیم یخچال‌های ویترینی دارای قسمت‌های مختلفی هستند و بروز ایراد در عملکرد هر کدام از این قسمت‌ها باعث خرابی یخچال ویترینی خواهد شد. در ادامه به ایراداتی که ممکن است برای هر کدام از این قسمت‌ها پیش بیاید و نحوه رفع این ایراد‌ها می‌پردازیم.

سرد نشدن محفظه یخچال علی‌رغم کار کردن کمپرسور یا موتور یخچال ویترینی

گاهی اوقات ممکن است کمپرسور و موتور یخچال ویترینی کار کند اما سرمایی تولید نکند. به عبارت دیگر محفظه یخچال علی رغم کار کردن موتور یا کمپرسور گرم است. در این حالت ممکن است چند اشکال رخ داده باشد. اول اینکه گاز موجود در شبکه کندانسور یا مدار یخچال کافی نباشد.

یا ممکن است فن کندانسور یخچال ویترینی خراب بوده و از کار افتاده باشد و یا کمپرسور یخچال روشن شود اما توان جابجایی و هدایت گاز در لوله کندانسور را نداشته باشد. برای رفع این مشکل اگر کمپرسور دچار مشکل باشد باید آن را تعویض کنید و یا اگر ایراد سرد نشدن محفظه یخچال به دلیل خرابی فن باشد، باید فن کندانسور را تعویض کنید.

در تعویض کمپرسور یخچال ویترینی باید چند نکته را در نظر داشته باشید. اول اینکه کمپرسور را نسبت به دمایی که می‌خواهید در یخچال تولید شود انتخاب کنید. هرچه دمایی که برای محفظه یخچال نیاز دارید کمتر باشد باید کمپرسور قوی‌تری انتخاب کنید. قبل از تعویض کمپرسور حتما گاز درون لوله‌های کندانسور را تخلیه کنید و عملیات وکیوم کردن گاز را نیز انجام دهید. این کار باعث می‌شود هنگام جوش دادن لوله کندانسور به کمپرسور مشکلی برای شما به وجود نیاید.

بعد از اینکه گاز درون لوله‌ها را خارج کردید فیلتر و لوله مویی را باز کنید. در هنگام خریدن فیلتر و لوله مویی حتما از نوع مرغوب و با کیفیت با اندازه مناسب استفاده کنید. بعد از باز کردن فیلتر و لوله مویی مدار را با ازت کاملا بشویید تا رطوبت از درون لوله‌ها خارج شود. در سیکل سرمایشی به هیچ عنوان نباید رطوبت وجود داشته باشد پس حتما رطوبت مدار را خارج کنید.

وقتی کمپرسور را تعویض کردید حتما آن را وکیوم کنید هرگونه هوا و رطوبت باید حتما از آن خارج شود. به هیچ عنوان زمان زیادی برای تعویض کمپرسور هدر ندهید. چون هر چقدر تعویض کمپرسور بیشتر طول بکشد مدار رطوبت بیشتری به خود جذب می‌کند و این رطوبت در عملکرد دستگاه کمپرسور اختلال ایجاد می‌کند.

برای کامل شدن کار تعویض کمپرسور لوله مویی را به قسمتی که گاز از کمپرسور بر می‌گردد به صورت مارپیچ متصل کنید تا از سرمای برگشت برای سابکول بهتر استفاده شود. پیچیدن لوله مویی باعث افزایش ۲۰ درصدی راندمان کار یخچال ویترینی می‌شود.

بعد از تعویض کمپرسور یخچال ویترینی باید آن را تست کنید. برای تست آن مراحل زیر را طی کنید.

• اهم متر را در حالت بیزر قرار داده و پایه‌ها را تست کنید. پایه‌ها باید با هم مرتبط باشند.
• اهم متر را در همان حالت بیزر قرار دهید و اتصال پایه‌ها با بدنه را بررسی کنید. نباید پایه‌ها با بدنه یخچال ارتباط داشته باشند.
• کمپرسور را روشن کنید و آمپر آن را در حالت روشن اندازه گیری کنید.
• گژ را متصل کنید تمام کمپرسورها و مبدل‌ها باید در موقع استارت فشار را بشکنند و گژ شروع به پایین آمدن کند. اگر گژ در حالت روشن بودن کمپرسور پایین نیامد به این معنی است که کمپرسور عملیات ساکشن را به خوبی انجام نمی‌هد.
• اورلود را بررسی کنید.
• اگر کمپرسور صدا می‌دهد روغن آن را عوض کنید و دوباره آن را تست کنید.

علت یخ زدن لوله کمپرسور یخچال

فصل و درجه هوای محیط در گازگیری بسیار مهم است. مثلا یخچال ویترینی یا صنعتی که در زمستان گاز گیری شده باشند،  حتما باید در تابستان مجددا سرویس شده و گاز آن‌ها شارژ شود. اگر گاز یخچال در تابستان شارژ شده باشد و در زمستان لوله کمپرسور یخ بزند باید از ولو ۱ استفاده کنید تا فشار بالا برود. اگر فشار از ۲۰۰ بالاتر برود و کندانسور روشن شود، باید قسمتی از کندانسور را ببندید تا اواپراتور بتواند خط مایع را تنظیم کند.

عدم یکسره کارکردن یخچال ویترینی

در برخی از موارد موتور یخچال ویترینی به صورت مداوم و پشت سر هم کار نمی‌کند و بعد از چند ثانیه کار کردن خاموش می‌شود. در این حالت خازن موتور یخچال دچار مشکل شده است که باید آن را عوض کنید. از طرفی اگر آمپر مصرفی دستگاه بالا رفته باشد یعنی کمپرسور یا موتور یخچال اورلود شده است، باید آن را تعویض یا تعمیر کنید.

تنظیم ترموستات دیجیتال یخچال ویترینی

اگر تنظیمات ترموستات دیجیتال شما به هم خورده باشد باید آن را تنظیم کنید. برای این کار انگشت خود را روی دکمه Set برای چند ثانیه نگه دارید. بعد از چند ثانیه عدد روی صفحه تغییر می‌کند. عدد را تغییر دهید. دمای یخچال ویترینی باید بین ۴ تا ۵ درجه باشد. اگر می‌خواهید ترموستات فریزر را تنظیم کنید، دمای آن باید ۱۸- درجه سانتی‌گراد باشد.

اگر بخواهید ترموستات یخچال ویترینی را عوض کنید، باید به این نکته توجه داشته باشید که ترموستات یخچال یترینی و کلا ترموستات‌های انواع کولرها و یخچال‌ها هر کدام دارای یک کد خاص هستند. در هنگام خریدن ترموستات باید به کد روی آن توجه کنید. همچنین وقتی می‌خواهید ترموستات را نصب کنید از آب سرد و یخ استفاده کنید.

خالی شدن گاز یخچال ویترینی

اگر گاز یخچال ویترینی تمام شده باشد، باید آن را شارژ کنید. برای شارژ کردن گاز اول باید در نظر داشته باشید که گازگیری یخچال و فریزر ویترینی و صنعتی با گازگیری کولر گاری و یخچال خانگی تفاوت زیادی دارد. در واقع گاز گیری یخچال ویترینی به نوع گاز مصرفی، فاصله کمپرسور تا اپراتور و دمای محیط خارجی و فصل و دمای هوا بستگی دارد. مقدار گاز با توجه به سابکول و سوپر هیت یخچال ویترینی متفاوت است.

یخ زدن اپراتور یخچال ویترینی

یکی از اجزای یخچال‌های ویترینی، اپراتور نام دارد. یخ زدن این قسمت از یخچال ویترینی معمولا غیرعادی است. در حالت عادی اپراتورهای یخچال ویترینی نباید یخ بزنند. یکی از دلایل یخ زدن اپراتور یخچال ویترینی کم بودن مقدار مبرد دستگاه است. دلیل دیگر ضعیف عمل کردن ترموستات یخچال ویترینی است. گاهی اوقات نیز اجناس داخل یخچال بیش از حد نزدیک اپراتور قرار داده شده‌اند و راه چرخش هوا در محفظه یخچال ویترینی بسته شده است. در این حالت اولین کاری که باید انجام دهید این است که نوارهای درب یخچال را بررسی و چک کنید.

یخ زدن تاپینگ یا قسمت بالایی یخچال‌ ویترینی ایستاده

بن ماری‌های تاپینگ یخچال ویترینی که محل قرارگیری مواد غذایی و یا کلا اجناس هستند باید کاملا سرجای خود قرار بگیرند. بن ماری‌ها را حتی اگر خالی هم باشند باید روی تاپینگ یخچال ویترینی قرار دهید تا نفوذ هوا زیر آن‌ها به صفر برسد و هوای سرد در محفظه ذخیره شود.

در جدول زیر دمای تاپینگ برای نگهداری مواد غذایی و اجناس مختلف نمایش داده شده است.

نوع مواد غذایی	دمای تاپینگ
دمای تاپینگ یخچال ویترینی برای پیتزا	۳+ درجه تا ۵+ درجه بهترین دما برای نگهداری مواد پیتزا است. توجه کنید تاپینگ‌های پیتزا در قسمت انبار می‌تواند فریزر باشد. اگردر قسمت تاپینگ یخچال یخچال که مخصوص قرار دادن پیتزا است، انبار رادیات قرار داشته باشد از این قسمت می‌توانید فقط به عنوان یخچال استفاده کنید. در غیر این صورت این قسمت میتواند کاربرد فریزر نیز برای شما داشته باشد.
دمای تاپینگ برای نگهداری بستنی	بهترین دمای تاپینگ یخچال ویترینی برای نگهداری بستنی اسکوپی یا بستنی میوه‌ای باید ۱۸- تا -۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد.
دمای تاپینگ برای نگهداری سبزیجات	بهترین دما برای نگهداری سبزیجات در تاپینگ و یخچال نسبت به نوع سبزی و مدت استفاده متغیر است. دمای نگهداری سبزیجات تازه باید بین ۵+ درجه تا ۷+ درجه باشد تا سبزی خواصیت خود را از دست ندهد. سرمای زیاد باعث آب انداختن سبزی می‌شود بهتر است سبزیجات را در دستمال نگهداری کنید پلاستیک باعث می‌شود سبزی بخار کند و از بین برود و بو بگیرد.

سوختن موتور یخچال

افزایش دمای موتور یخچال باعث از بین رفتن عایق سیم پیچ موتور و در نهایت اتصال سیم پیچ موتور می‌شود. یکی دیگر از دلایلی که باعث بروز ایراد مکانیکی و در نهایت سوختن موتور یخچال می‌شود، تحلیل رفتن و تجزیه شدن روغن کمپرسور یخچال ویترینی است.

گرفتگی در فیلتر نیز مشکلی است که سبب مسدود شدن مسیر رفت و برگشت مبرد شده و فشار بیشتری به کمپرسور وارد می‌کند. تغییر ولتاژ برق یا همان نوسانات برق از عواملی است که موجب سوختن موتور یخچال صنعتی می‌شود.